در صورتی که نگران تورم زانوی خود هستید حتما اینجا را بخوانید

آب آوردن زانو و تورم زانو به علل متفاوتی ایجاد میشود. ورم زانو به علت آب آوردن آن و اصولا به علت افزایش مایع مفصلی است. این مایع مفصلی بطور طبیعی به اندازه چند سی سی در زانوی همه افراد وجود دشته و به توسط سلول های لایه سینوویال مفصل ترشح میشود. وقتی حجم این مایع مفصلی زیاد میشود به اصطلاح میگویند زانو آب آورده است.

آب آوردن زانو میتواند به علت عفونت باشد. این عفونت میتواند بصورت یک عفونت کلی در بدن مثلا یک بیماری ویروسی باشد که در زانو هم تورم ایجاد کرده و یا ممکن است اختصاصا خود زانو عفونت کرده باشد. تشخیص این موارد معمولا با معاینه بالینی و بررسی آزمایشگاهی مایع مفصلی امکانپذیر است. پزشک متخصص با سرنگ مقداری از مایع مفصلی را خارج کرده و به آزمایشگاه ارسال میکند و آزمایشگاه مواد شیمیایی و سلول های شناور در آن را بررسی و به پزشک گزارش میدهد. پزشک با بررسی این اطلاعات متوجه میشود که آیا عفونت در کار است یا خیر.

بعضی بیماری های متابولیک هم میتوانند موجب ورم و آب آوردن زانو شوند مانند رسوب املاح کلسیم در داخل مفصل.

ورم و آب آوردن زانو در غالب اوقات به علت مشکلات منیسک یا رباط های زانو، به علت آرتروز زانو و یا پیچ خوردن آن ایجاد میشود. در این موارد پزشک با معاینه بیمار و انجام بررسی های تصویربرداری مانند رادیوگرافی و ام آر آی و در صورت لزوم انجام آرتروسکوپی علت ورم را تشخیص داده و آن را درمان میکند.

کمبود کلسیم معمولا نمیتواند علت ورم زانو باشد.

این احتمال وجود دارد که عفونتی در بدن فرد باشد ولی آزمایش خون و ادرار آن را نشان ندهد. پزشک برای تشخیص بیماری محدود به یک روش نیست. وی با صحبت با بیمار، معاینه وی و انجام آزمایشات و تصویریرداری و دیگر روش های تشخیصی علت مشکلات بیمار خود را مشخص میکند.

ادرس مطب: مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸

جهت اشنائی با لیزر درمانی جهت درمان کمر درد-دیسک -سیاتیک و مفصل حتما اینجا را بخوانید

بکارگیری لیزرهای کم توان، با توان متوسط و پرتوان در درمان اختلالات سیستم عصبی-عضلانی-اسکلتی اخیراً بسیار مورد توجه محافل علمی در سطح دنیا قرار گرفته است.

کلمه لیزر Laser مخفف (Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation) بوده و به معنای تقویت نور بوسیله نشر تابشی تحریک شده می باشد.

اولین منبع لیزر در سال 1960 معرفی شد و از سال 1970 استفاده پزشکی از نور لیزر در جراحی ها و سایر رشته های پزشکی آغاز گردید. با پیشرفت دستگاهها و نیز افزایش دانش از اثرات لیزر بر ارگانها، امروزه استفاده از آن بعنوان یکی از شایعترین عوامل یا مودالیته های فیزیکی بکار گرفته شده محسوب شده و باعث انقلابی در درمان بیماریهای عضلانی-اسکلتی گردیده است.

لیزر درمانی بر اساس طول موج نور بکار گرفته شده و توان آن به انواع لیزر کم توان یا لیزر سرد که معمولاً توانی کمتر از 500 میلی وات و گاهاً تا 1000 میلی وات دارند و نیز لیزر با توان متوسط که معمولاً قدرت خروجی بین 1000 تا 5000 میلی وات داشته و نیز لیزر های پر توان یا High Intensity که توان های بالاتر از 5000 میلی وات دارند تقسیم می شود. مرکز طب فیزیکی  دکتر نیاستی برای اولین بار در استان  کرمانشاه  لیزرهای پر توان با قدرت حداکثر 3000 وات (3/000/000 میلی وات) و حداکثر عمق نفوذ (تا 7cm) در بافتهای بدن  که مورد تایید FDA(سازمان داروئی امریکا)می باشد را فراهم آورد.

لیزر تراپی با لیزرهای کم توان به نامهای مختلف از قبیل
LPLT (Low Power Laser Therapy)
LILT (Low Intensity Laser Therapy)
LLLI (Low Level Laser Irradiatiation)
MPLT (Mild Power Laser Therapy)
Cold Laser Therapy
نیز شناخته می شود.

لیزر تراپی با لیزرهای پر توان High Energy Laser Therapy تخصصی تر از لیزرهای سرد بوده و استفاده از آن بایستی بجا و با دقت بیشتری صورت گیرد. بنوبۀ خود تأثیرات درمانی این نوع لیزرها نیز سریعتر و بیشتر از لیزرهای سرد می باشد.

لیزر چه کارهایی انجام می دهد:

مکانیسم اصلی اثر کلی لیزرها تا حدودی ناشناخته است. از تأثیرات شناخته شده آن می توان موارد زیر را نام برد. مطالعات نشان داده است که چندین نوع فعالیت سلولی در اثر استفاده از لیزر تشدید می شود. از جمله ساختن پروتئین و آنزیمهای سازنده اسیدهای نوکلئیک، DNA (DNA ترانسکرپیتاز) و تشدید متابولیسم میتوکندری ها را می توان نام برد. ترمیم یا پرولیفراسیون سلولها بعد از تخریب و رشد آکسون عصبی تخریب شده مثلاً از طریق جوانه زدن یا Sprouting با لیزر درمانی دیده می شود. تحریک پاسخهای ایمونولوژیک، کاهش درد و تشدید سرعت ترمیم زخم و افزایش سرعت بازسازی عصب ها از جمله اثرات دیگر لیزر می باشد.

اثرات کلی لیزرها، بخصوص لیزرهای پر توان را می توان شامل موارد زیر دانست:

1. اثرات فتوشیمیایی (Photochemical Effects)

 که شامل تأثیر بر میتوکندریها در اثر جذب بافتی و فعال کردن زنجیره اکسیداتیو، افزایش DNA،RNA ،ATP می شود. اینگونه تصور می شود که سیتوکروم ها در زنجیره انتقال الکترون قادرند طول موج مشخصی از لیزر را دریافت کنند. انرژی امواج لیزری باعث می شود که این زنجیره سریعتر شده و تولید ATP و سنتز زنجیره های DNA و ساخت پروتئین با سرعت بیشتری انجام گیرد. این تغییرات در صورتیکه از لیزرهای کم توان استفاده شود تا عمق 4-3 میلیمتر و با لیزرهای پر توان تا عمق 7cm قابل مشاهده است.

2. اثرات فتومکانیکال (Photomechanical Effects)

این اثرات بیشتر مربوط به لیزرهای پر توان با ایمپالسهای کوتاه و انرژی بسیار بالا صورت می گیرد و باعث ایجاد امواج Pressure wave و اثرات تحریکی روی بافتها شده و پرولیفراسیون سلولی را تحریک می کنند.

3. اثرات فتو حرارت(Photothermal Effects) 

دردمای 42-40 درجه اثرات انالولیک ضد درد و ضد التهاب لیزرها ظاهر می شود. انتقال انرژی به بافت بخصوص در لیزر های پر توان می تواند دمای متوسط بافت را افزایش دهد. در دمای 46-42 درجه متابولیسم بافتی به صورت برگشت پذیر کاهش یافته و باعث مهار درد در بافت می شوند. ایجاد دمای بالاتر از 46 درجه به قابل برگشت بافتی منجر شود.

موارد استفاده از لیزر تراپی: (اندیکاسیون ها) Indications for Laser therapy

1. اثرات ضد التهابی (Anti inflammatory)
2. اثرات ضد درد (Analgesic effects)
3. اثرات ضد تورم (Anti edema effect)
4. Biostimulating effects

از این اثرات در درمان بیماری های عصبی-عضلانی بصورت روز افزون استفاده می شود.
از این بیماریها می توان موارد زیر را نام برد.

• رادیکولوپاتی ها یا التهاب ریشه های عصبی گردن و کمر در اثر دیسک،(کمر درد -دیسک- سیاتیک )آرتروز زانو و مفاصل دیگر بدنو ...
• بهبود انواع زخم ها (زخمهای دیابتیک، زخمهای بستر ...)
• دردهای ناشی از التهاب تاندون (Tendinitis ها) و پیچ خوردگی های تاندونی
• دردهای مفصلی همچون آرتروز
• دردهای روماتیسمی مانند آرتریت روماتوئید
• دردهای ناشی از ضربه ها و بعد از اعمال جراحی
• دردهای ناشی از گیر افتادگی عصب مانند سندرم تونل مچ دست (در موارد خفیف و متوسط)
• درمان آسیب های ورزشی
• در بازسازی و تحریک رشد اعصاب محیطی مثلاً فلج عصب صورتی یا آسیب اعصاب محیطی
• درمان دردهای ناشی از نروپاتی های محیطی مانند نروپاتی دیابتیک
• دردهای عضلانی مانند سندرم مایوفاشیال (نقاط دردناک ماشه ای Trigger points)

عوارض جانبی و مشکلات لیزر درمانی:

از دید بسیاری از مردم حتی در این زمان لیزر چیزی جدید و خطرناک می باشد به این علت که ماهیت واقعی لیزر را نمی شناسند و یا به علت جدید بودن این روش آن را با اشعه رادیواکتیو اشتباه می گیرند. در لیزرهای مورد استفاده در کلینیک تخصصی طب فیزیکی دکتر نیاستی به صورت اصولی و با دوز مناسب استفاده میشود و فاقد عارضه جانبی بوده و هیچ خطری برای بیمار  ندارد.

موارد منع استفاده از لیزر

توصیه می شود که در بیماران زیر از استفاده از لیزر درمانی پرهیز شود.

• در خانمهای حامله لیزر در ناحیه شکم، کمر و لگن نبایستی استفاده شود.
• بیماران سرطانی و در بدخیمی ها در ناحیه تومور استفاده از لیزر ممنوع می باشد.
• بیماران دارای Pacemaker لیزر بر روی قفسه سینه استفاده نشود.
• بیماران حساس به نور (Photosensitive)
• مناطق نزدیک به چشم به خصوص در لیزرهای پر توان

فرایند لیزر درمانی

چنانچه جهت بیمار لیزر درمانی تجویز شود یا توسط پزشک معالج خود جهت لیزر درمانی ارجاع گردد، پس از معاینه و تعیین پروتکل مناسب و برنامه درمانی، جلسات لیزر درمانی شروع می کرد. زمان هر جلسه بین 30-5 دقیقه بسته به نوع لیزر و محل و علت مراجعه بیمار می تواند متفاوت باشد.

ویژگی های منحصر به فرد لیزر درمانی در کلینیک تخصصی طب فیزیکی دکتر نیاستی

• استفاده فقط از دستگاههای (FDA Approved)، بسیاری از دستگاههای لیزر فاقد استانداردهای لازم بوده و با قیمت های بسیار کمتر بفروش می رسد. این مرکز افتخار دارد که فقط از لیزر های استاندارد و مورد تأیید FDA (سازمان دارویی آمریکا) استفاده نماید.
•  لیزرهای پر توان با قدرت حداکثر 3000 وات که در حال حاضر در استان کرمانشاه منحصر به فرد می باشد در این مرکز در اختیار بیماران قرار میگیرد 

• استفاده از لیزر همراه با طب سوزنی و با  تجربه خوب این کلینیک جهت درمان کمر درد- دیسک-سیاتیک و ارتروز مفاصل نیاز بیماران را به جراحیهای ناخواسته دیسک کمر روز به روز کاهش داده و همه روزه بیماران زیادی از استان کرمانشاه و استانهای مجاور شامل  استانهای  کردستان-همدان-ایلام-لرستان و همچنین از کشور عراق به این کلینیک جهت درمان غیر جراحی دیسک کمر -گردن و ارتروز زانو و مفاصل دیگر مراجعه می نمایند.کلینیک تخصصی  طب فیزیکی دکتر نیاستی به نمونه موفقی از مراکز تخصصی غیر جراحی کمر درد- دیسک- سیاتیک -گردن درد و ارتروز مفاصل تبدیل کرده است. 

ادرس مطب: مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸

جهت مراقبت از شکستگیهای لگن پس از جراحی لگن حتما اینجا را بخوانید

شکستگی  لگن از شدیدترین آسیب های اسکلتی است و نیاز به یک دوره بازپروری دقیق و طولانی  دارد. بسیاری از این شکستگی ها نیاز به درمان جراحی دارند. بیحرکتی برای کسی که دچار شکستگی  لگن شده یک سم مهلک است و عوارض متعددی دارد. هدف بازپروری بعد از عمل جراحی  این شکستگی اینست که بیمار هر چه زودتر راه اندازی شده و شروع به حرکت کند. این کار  موجب میشود از عوارض متعددی که به علت بیحرکتی بیمار ایجاد میشوند پیشگیری به عمل آید.

بعد از جراحی شکستگی های لگن هیچ گونه گچ گیری برای بیمار انجام  نشده و از آتل استفاده نمیشود. در صورتیکه این شکستگی ها جااندازی شده و با پیچ و پلاک جراحی شده اند  دستورالعمل زیر برای بیمار اجرا میشود.

معمولا بیمار تشویق میشود روز بعد از جراحی در کنار تخت نشسته و  پا ها را از کنار تخت آویزان کند. بیمار باید در طول شبانه روز بیشتر نشته باشد نا  اینکه دراز بکشد.

معمولا حرکات مفصل ران در طرف عمل شده روز بعد از جراحی شروع میشود. این حرکات در ابتدا بصورت پاسیو Passive  انجام میشوند یعنی مفصل را فیزیوتراپ حرکت میدهد نه خود بیمار. میزان حرکت و نوع حرکت  مفصل را پزشک معالج تعیین میکند. بعد از گذشت چند روز تا هفته به بیمار آموزش داده  میشود چگونه خودش مفصل ران طرف عمل شده را خم و راست کند. این حرکات مفصلی برای پیشگیری  از محدودیت حرکت مفصلی بسیار  مهم هستند.

بعد از چند هفته حرکاتی به بیمار آموزش داده میشود که به توسط آنها  عضلات ناحیه لگن بیمار تقویت میشوند. تقویت عضلات لگن بسیار مهم بوده و در صورت انجام  نشدن آنها، هم شکستگی دیرتر جوش میخورد و هم راه رفتن بیمار دچار مشکل خواهد شد.

چند روز بعد از جراحی شکستگی لگن به بیمار اجازه داده میشود تا  با کمک واکر یا دو عصای زیر بغل راه برود. بیمار  باید به توسط فیزیوتراپ راه اندازی شود. فیزیوتراپ به وی یاد میدهد تا چگونه از واکر  یا عصا استفاده کرده و چگونه درست راه برود. معمولا به بیمار توصیه میشود تا مدتی پای  طرف آسیب دیده را در حین راه رفتن بر روی زمین فشار ندهد. این کار لازم است چون معمولا  پیچ و پلاک های کار گذاشته شده در لگن تحمل وزن بیمار را ندارند. پس از مدتی که شکستگی  بیمار جوش خورد بیمار میتواند پای جراحی شده را هم بر روی زمین فشار دهد. مدت زمانی  که بیمار نباید پای طرف شکسته شده را بر روی زمین فشار دهد را پزشک معالج مشخص میکند.

معمولا پس از سه ماه بیمار میتواند بدون واکر یا عصای زیر بغل راه  برود. البته این زمان در بیماران مختلف متفاوت است. بیمار بعد از اینکه توانست بدون  کمک راه برود تا چند ماه در موقع راه رفتن قدری لنگش دارد. این لنگش تا حدی طبیعی بوده  و به علت ضعف عضلات لگن است. بتدریج و با بیشتر کردن نرمش ها این ضعف از بین رفته و  لنگش برطرف میشود.

بعد ازگذشت 4-3 ماه بیمار تشویق میشود که برای تقویت بیشتر عضلات لگن از دوچرخه ثابت  استفاده کند. ورزش شنا در دوره زمان برای بیمار بسیار مفید بوده و عضلات لگن را بیشتر  تقویت میکند. در این دوره بیمار با کمک فیزیوتراپ نرمش هایی انجام میدهد تا بتواند  حرکات پیچیده تر بدنی را انجام داده و کنترل و تعادل بهتر و بیشتری بر روی حرکات اندام  داشته باشد.

معمولا بیماران میتوانند بعد از 5-4 ماه به فعالیت های روزمره قبل  از شکستگی برگردند. 

ادرس مطب: مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸

جهت اطلاع از شکستگیهای استرسی لگن حتما اینجا رابخوانید

 

شکستگی های استرسی Stress fracture به شکستگی هایی میگویند  که یا بر اثر ضعیف شدن استخوان و سپس شکسته شدن آن بر اثر وارد شدن یک نیروی نه چندان  زیاد ایجاد میشود که به آن شکستگی ناشی از بی کفایتی استخوان Insufficiency fracture  هم میگویند

و یا بر اثر وارد شدن ضربات مکرر و مداوم بر روی یک استخوان سالم ایجاد میشود که به  آن شکستگی ناشی از خستگی استخوان Fatigue fracture میگویند. شکستگی های استرسی لگن  بیشتر از نوع شکستگی های ناشی از خستگی استخوان هستند.

آناتومی

لگن خاصره یک  ساختمان حلقوی است که از به هم چسبیدن سه استخوان تشکیل شده است. دو استخوان بزرگ پهن  به نام استخوان بی نام که در دو طرف قرار داشته و قرینه یکدیگرند در جلو به هم متصل  میشوند و در عقب در بین آنها استخوان ساکروم یا خاجی قرار میگیرد. جلویی ترین قسمت  هر استخوان بی نام بصورت دو شاخه به هم پیوسته است که به آنها راموس های پوبیس میگویند. مفصل ران تشکیل  شده از سر استخوان ران (که قسمتی از استخوان ران است) که در درون حفره استابولوم (که  قسمتی از لگن خاصره است) قرار گرفته است. سر استخوان ران به توسط قسمت نازکتری که گردن  استخوان ران نامیده میشود به تنه استخوان ران متصل میشود.

شکستگی استرسی لگن در چه نقاطی از ایجاد میشود

شکستگی های استرسی لگن در سه محل ایجاد میشوند

• گردن استخوان ران

• راموس فوقانی و تحتانی پوبیس

• ساکروم

علت شکستگی استرسی لگن چیست

اگر یک سیم فلزی نازک را چند ده بار با دستان خود خم و راست کنید  بالاخره میشکند. این نوع شکستگی را شکستگی فلز ناشی از خستگی Fatigue fracture میگویند.  واکنش استخوان لگن در مقابل نیروهای مکرر وارده به آن هم مانند همین سیم فلزی است.

بر اثر نیروهای مکرری که به لگن و مفصل ران وارد میشود ضعیف ترین  مکان هایی که دچار آسیب میشوند گردن استخوان ران و راموس های پویس و استخوان ساکروم  است. بر اثر این ضربات مکرر بتدریج ترک های ریزی در استخوان ایجاد میشود. این ترک بتدریج  بزرگتر و بزرگتر شده و ممکن است بقدری بزرگ شود که موجب شکستگی کامل استخوان شود.

گردن استخوان ران در طول فعالیت های روزانه تحت فشارهای زیادی قرار  دارد بطوریکه در حین راه رفتن و دویدن چند برابر نیروی وزن فرد به این ناحیه نیرو وارد  میشود. بر اثر فعالیت های بدنی شدید و مکرر مانند دویدن در مسافت های طولانی این نیروها  میتوانند در نهایت موجب ترک برداشتن گردن استخوان ران و ایجاد شکستگی استرسی شوند.
وقتی نیروی زیادی به استخوان وارد میشود اگر این نیرو بتدریج و در طول چند ماه زیاد  شود استخوان این فرصت را خواهد داشت تا خود را با شرایط جدید تطبیق دهد. در این موارد  تراکم استخوان بتدریج بیشتر شده و استخوان قویتر میشود تا بتواند نیروهای بیشتری را  تحمل کند. استخوان ورزشکاران به همین ترتیب بتدریج قوی و محکم میشود ولی اگر یک فعالیت  ورزشی یا فعالیت بدنی کاری در مدت زمان کوتاهی زیاد شود استخوان فرصت ندارد تا خود  را قوی کند و در نتیجه ترک برداشته و دچار شکستگی استرسی میشود.

ادرس مطب: مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸

جهت اشنائی با همه انواع ورزشهای کششی حتما اینجا را بخوانید

انواع حرکات کششی

• حرکات کششی بالستیک (Ballistic Stretching)
• حرکات کششی پویا (Dynamic Stretching)
• حرکات کششی فعال (Active Stretching)
• حرکات کششی غیرفعال (Passive Stretching)
• حرکات کششی ایستا (Static Stretching)
• حرکات کششی ایزومتریک (Isometric Stretching)
• حرکات کششی (PNF) (Proprioceptive Neuromuscular Facilitation)

مقدمه

ورزشکاران از تمرینات کششی پیش و پس از تمرینات جسمانی استفاده می نمایند. معمولا حرکات کششی، قبل از تمرین  به منظور گرم کردن و آماده نمودن دستگاه عصبی ـ عضلانی برای اجرای حرکت و پس از تمرین، برای بهبود انعطاف پذیری انجام می گیرند. بهبود انعطاف پذیری که با انجام تمرینات کششی حاصل می شود باعث افزایش دامنه حرکتی ورزشکاران شده و میزان بروز آسیب های عضلانی را کاهش می دهد. حرکات کششی را می توان به دو دسته کلی پویا و ایستا تقسیم کرد. انجام حرکات کششی پویا منجر به بهبود انعطاف پذیری در طی حرکت اندام ها و انجام حرکات کششی ایستا موجب بهبود انعطاف پذیری ایستا (وقتی اندام حرکت پویا ندارد) می شود. از سوی دیگر این دو دسته حرکات کششی را می توان به شکل های مختلف اجرا نمود که بر این اساس می توان آنها را به ترتیب زیر دسته بندی کرد:

حرکات کششی بالستیک یا پرتابی

در این نوع کشش از گشتاور حرکتی اندام و بدن برای حرکت دادن عضو به دامنه ای فراتر از دامنه حرکتی معمول آن استفاده می شود. این نوع از حرکات کششی روش مناسبی برای بهبود انعطاف پذیری نیست و خود سبب بروز آسیب دیدگی می شود. حرکات کششی پرتابی به عضله مجال استراحت و آرامش در موقعیت کشش نمی دهد و فراخوانی مداوم بازتاب کششی (Stretch Reflex) سبب سفتی عضلات می گردد.

کشش بالستیک که به عنوان کشش فعال نیز شناخته می شود از حرکت و نیروی حرکتی برای کشش عضله استفاده می کند، کشش بالستیک شامل یکسری حرکات سریع ا ست که یک وضعیت کششی خاص تبدیل می شوند. کشش های بالستیک سبک از بخش های ضروری گرم کردن قبل از ورزش است، کشش های بالستیکی که در برنامه گرم کردن خود انجام می دهید باید متناسب با حرکاتی باشد که در هنگام ورزش کردن می خواهید انجام دهید.

در این روش، از انقباضات متوالی عضلات آگونیست جهت ایجاد کشش های سریع عضله آنتاگونیست استفاده می شود. انقباض فعال و کشش عضله با استفاده از جاذبه صورت می گیرد. اگر نیروی تولیدی بوسیله حرکات تند و ناگهانی، بیشتر از کشش عضله باشد ممکن است باعث آسیب دیدگی عضله گردد. انقباضهای متوالی و شدید عضله آگونیست که منجر به کشش عضله آنتاگونیست می شود، می تواند باعث درد عضلانی نیز شود.

• در این تکنیک ، انقباظات مکرر عضلات آگونیست برای کشش سریع عضلات آنتاگونیست به کار می روند.
• ایمنی این نوع کشش ها مخصوصاً برای افراد ساکن و ورزشکاران دچار آسیب عضلانی تایید نشده است.
• واقعیت آن است که در بسیاری از مهارت های روزانه و ورزشی ، کشش بالستیک وجود دارد مثل شوت زدن.

با توجه به کاربرد کشش بالستیک در اعمال روزانه و خطرات ناشی از این حرکت ، در مراحل آخر التیام در برنامه توانبخشی باید باشد.

حرکات کششی پویا

این نوع کشش شامل حرکات مانند جهش، لى‌لى و حرکات موزون است که براى اجراء آنها بدن یا عضو را باید تحت سرعت و نیروى ویژه‌اى به‌حرکت درآورد مانند خم‌کردن بدن به جلو و عقب یا تاب‌دادن دست‌ها از مفصل کتف.

بر اساس نظر کورتز حرکات کششی پویا شامل حرکت اندام و افزایش تدریجی شدت و سرعت آن است. تفاوت کشش پویا با حرکات کششی پرتابی در میزان کنترلی است که در حرکات کششی پویا اعمال می شود. حرکات کششی پویا در محدوده ای پایین تر از  دامنه حرکتی اندام صورت می گیرد. در این نوع از کشش هیچگونه حرکت جهشی و ضربه ای انجام نمی شود. حرکات آرام و کنترلی تاب دادن پاها، دست ها و تنه نمونه ای از حرکات کششی پویا محسوب می شوند. انجام حرکات کششی پویا سبب افزایش انعطاف پذیری پویا می شود و از آن برای گرم کردن پیش از تمرینات هوازی می توان استفاده کرد. بر اساس نظر کورتز:

«حرکات کششی پویا را باید ست هایی ۸-۱۲ تایی انجام داد و تعداد ست ها را باید طوری تنظیم کرد که منجر به خستگی نشود. عضلات خسته انعطاف کمتری داشته و دامنه حرکتی را کاهش می دهند. بنابراین تعداد تکرارها را طوری تنظیم نمایید که مجبور به کاهش دامنه حرکتی اندام نشوید. تکرار زیاد سبب می شود دستگاه عصبی طول بهینه عضله را تغییر داده و میزان انعطاف پذیری عضله کم شود. تعداد تکراری که بیشتر اوقات بکار می برید اثر عمیق تری در حافظه حرکتی شما بر جای می گذارد. بعد از اینکه به حداکثر دامنه حرکتی اندام رسیدید حرکت را متوقف نمایید و دیگر تکرار ننمایید …».

حرکات کششی ایستا

این نوع کشش، شاملِ کشش دادن عضو در حد پیشینه و نگهدارى آن براى چند ثانیه است، مانند بازکردن کامل دو پا از هم. معمولا مربیان و ورزشکاران کشش ایستا را با کشش غیرفعال هم معنا پنداشته و بجای هم بکار می برند. در حالیکه کشش ایستا و غیرفعال با هم تفاوت دارند:

در کشش غیر فعال اعمال کشش در حالتی که عضله شل و ریلکس است با کمک فرد دیگر یا وسیله ای خاص انجام می شود، اما حرکات کششی ایستا، روی اندام تا حداکثر دامنه حرکتی بوسیله خود فرد انجام می شود. دقت نمایید با توجه به تعریفی که در بخش حرکات کششی غیرفعال آمد این نوع کشش، کشش ایستا را نیز شامل می شود. این تمایزی که ذکر شد بیشتر در منابع دیگر مد نظر است. در کشش استاتیک ( غیر فعال ) عضله به اندازه ی توانایی عضله کشیده می شود و در آن وضعیت حفظ می شود . این کشش تقریباٌ ایمن ترین نوع کشش است . کشش استاتیک به تدریج و با آهستگی و به وضعیت کشش تبدیل می شود و شما ممکن است وضعیت کشش را ۱۰تا ۳۰ ثانیه حفظ کنید . کشش های استاتیک بیشتر برای سرد کردن بعد از ورزش مناسب هستند . البته شما می توانید از کشش های سبک استاتیک برای گرم کردن نیز استفاده کنید . بعد ازسرد کردن  در حالی که ماهیچه های شما هنوز گرم هستند شما می توانید با شدت بیشتری کشش انجام دهید . یک کشش خوب می تواند با آزاد کردن انقباض های خفیفی که در طول روز در عضلات ایجاد می شود بسیار آرامش بخش باشد

• کشش غیر فعال عضله آنتاگونیست، توسط ایجاد  کشش بیشینه در یک دوره زمانی صورت می گیرد. این کشش به دلیل کشش کنترل شده، خطر کمتری دارد.
• کشش پاسیو یک عضله خاص آنتاگونیست از طریق قرار دادن آن در یک وضعیت حداکثر کشش و نگهداشتن آن برای مدتی می باشد.
• مدت کشش باید بین ۱۵ تا ۳۰ ثانیه باشد و برای هر عضله ۳ تا ۴ بار باید تکرار شود.
• تحقیقات نشان می دهد که هر دو کشش بالستیک و استاتیک به یک اندازه موثر می باشند ( در بهبود دامنه حرکتی)، ولی کشش استاتیک خطر کمتر دارد چرا که میزان در این روش تحت کنترل است و در افراد مسن و تمرین نکرده بسیار کاربرد دارد.
• بعد از گرم کردن با کشش استاتیک ،‌در زمان مناسب می توان کشش بالستیک را اجراء کرد و سرعت و شدت را به طور پیشرونده افزاییش داد.

حرکات کششی فعال

این نوع حرکات کششی، به کشش های ایستا ـ فعال اشاره دارند و با استفاده از عضلات خودِ ورزشکار و بدون کمک خارجى صورت مى‌گیرد. ورزشکار معمولاً نسبت به بازکردن و خم‌کردن مفاصل خود تا وضعیت انتهائى و تا حد امکان اقدام مى‌کند. این نوع حرکات کششى براى ورزشکاران جنبهٔ حیاتى دارند زیرا باعث توسعهٔ انعطاف‌پذیرى دینامیک مى‌شوند و ارتباط بسیار بالائى با انجام حرکات و مهارت‌هاى اصلى هر رشته ورزشى دارد. بنابراین حرکات کششى فعال باید جزء برنامهٔ جارى کلیه جلسه‌هاى تمرینات باشد.

در اینگونه از حرکات کششی، فرد وضعیتی را به خود گرفته و بدون کمک و فقط با انقباض عضلات موافق روی عضلات مخالف کشش اعمال می نماید. برای مثال بالا آوردن ران و نگه داشتن آن در حالت فلکشن.

حرکات کششی فعال با انقباض عضلات موافق و اعمال کشش روی عضلات مخالف و تحریک مهار دوجانبه (reciprocal inhibition) اجرا می شود. حرکات کششی فعال، انعطاف پذیری فعال را توسعه داده و سبب تقویت عضلات موافق می شود. اجرای حرکات کششی فعال بیش از ۱۰ ثانیه مشکل است و به ندرت در زمانی بیشتر از ۱۵ ثانیه انجام می شود. بسیاری از حرکاتی که در یوگا انجام می شود از نوع حرکات کششی فعال هستند.

حرکات کششی غیرفعال

در این نوع حرکات کششی، خود ورزشکار مشارکتى در ایجاد دامنهٔ حرکت ندارد و به‌جاى او یک نیروى خارجى که به‌وسیلهٔ فرد یا دستگاه مکانیکى دیگرى ایجاد مى‌شود کار کشش را انجام مى‌دهد. این نوع کشش بیشتر در برنامه‌هاى بازپرورى عضوهاى آسیب‌دیده که خاصیت ارتجاعى بافت‌هاى پیوندى و عضلات آنها باعث محدودشدن انعطاف‌پذیرى مى‌گردد، به‌کار مى‌رود.

حرکات کششی غیرفعال از نوع ایستا هستند و به حرکاتی گفته می شود که فرد وضعیتی خاص را با کمک سایر اندام های بدن خود، فرد دیگر یا وسیله حفظ می نماید. برای مثال بالا آوردن ران و حفظ آن با کمک دست ها. همچنین در حرکت «یک پا جلو و یک پا عقب» (Split) زمین به عنوان وسیله ای است که به اعمال کشش کمک می نماید. این نوع کشش روشی مناسب برای تخفیف اسپاسم عضلانی متعاقب تمرین و آسیب دیدگی است. البته در موارد آسیب عضلانی این نوع کشش با تجویز پزشک باید انجام گیرد. همچنین حرکات کششی غیرفعال برای سرد کردن (cooling down) و کاهش میزان خستگی عضلانی ناشی از فعالیت بدنی مفید می باشد.

حرکات کششی ایزومتریک

این نوع از حرکات کششی شامل اعمال کشش روی عضلاتی است که هنگام حرکت با انقباض ایزومتریک در برابر آن مقاومت می نمایند. استفاده از حرکات کششی ایزومتریک سریع ترین راه برای توسعه انعطاف پذیری ایستا و غیرفعال است و از اجرای هر کدام از آنها به تنهایی مؤثرتر است. همچنین انجام حرکات کششی ایزومتریک به افزایش قدرت عضلاتی که انقباض ایزمتریک دارند کمک می نماید و میزانی درد که هنگام انجام حرکات کششی به طور معمول تجربه می شود در این روش کمتر است. مقاومت لازم برای انجام حرکات کششی ایزومتریک از طریق ورزشکار دیگر یا وسایل گوناگون فراهم می شود. برای مثال کمک ورزشکار می تواند ساق پای وی را گرفته و به سمت زمین حرکت دهد در حالی که ورزشکار با انقباض ایزومتریک ساق پای خود را بالا نگه می دارد. حرکات کششی ایزومتریک برای کودکان و نوجوانان که استخوان های آنها در حال رشد است توصیه نمی شود. اجرای اینگونه حرکات کششی قوی می تواند به تاندون عضلات و یا بافت های همبند آنها آسیب وارد آورد. کورتز توصیه می کند که حرکات کششی ایزومتریک را پیش از اجرای تمرینات قدرتی پویا انجام دهید. اجرای یک جلسه حرکات کششی ایزومتریک روی عضلات فشار زیادی روی آنها تحمیل می نماید و نباید بیش از یک جلسه در روز انجام شود (و به صورت ایده آل هر ۳۶ ساعت یکبار). روش صحیح اجرای حرکات کششی ایزومتریک به ترتیب زیر است:

1. وضعیت کشش غیر فعال برای عضلات مورد نظر بگیرید.
2. سپس عضلات مورد نظر را علیه مقاومتی که تعیین کرده اید به مدت ۱۵ ـ ۷ ثانیه تحت انقباض ایزومتریک قرار دهید.
3. سرانجام عضلات را به مدت ۲۰ ثانیه شل نمایید.

بعضی از افراد تمایل دارند که هنگام کشش، عضلات را بیش از ۱۵ ثانیه منقبض نگه داند که بر اساس تحقیقات ضروری نیست و اثر مثبتی ندارد.

وقتی عضله منقبض می شود بعضی از تارهای عضلانی در حالت انقباض و بعضی دیگر در وضعیت استراحت به سر می برند. بر این اساس هنگام حرکات کششی ایزومتریک بعضی از تارها عضلانی در حالت استراحت هستند که با انقباض تارهای دیگر از دو سو تحت کشش قرار می گیرند. هنگامی که عضله استراحت می نماید تارهایی که تحت کشش قرار گرفته بودند به طول طبیعی خود می رسند و در کشش بعدی جای خود را با تارهایی که تحت انقباض بوده اند عوض می نمایند. دوک های عضلانی نیز که با تحت کشش قرار گرفتن سبب انقباض عضله می شوند در این حرکات فعال می شوند.

حرکات کششی PNF

این نوع از حرکات کششی بعنوان سریع ترین و مؤثرترین روش بهبود انعطاف پذیری ایستا و غیر فعال شناخته می شوند. واژه PNF مخفف تسهیل عصبی ـ عضلانی گیرنده های عمقی (ProprioceptiveNeuromuscular Facilitation) است. این نوع کشش ترکیبی از کشش غیرفعال و کشش ایزومتریک است که با هدف دستیابی به حداکثر انعطاف پذیری ایستا انجام می شود. تمرینات کششی PNF در ابتدا برای بازتوانی بیماران سکته قلبی بکار گرفته می شد. بطور کلی حرکات کششی PNF به حرکاتی گفته می شود که ابتدا عضلات در حالت شل و ریلکس تحت کشش قرار گرفته سپس در حالت کشش علیه مقاومتی انقباض ایزومتریک انجام می شود. این حرکات با کمک یک متخصص برای انجام کشش و ایجاد مقاومت صورت می پذیرد. بدون کمک نیز می توان این حرکات کششی را انجام داد اما با کمک تأثیرپذیری حرکت افزایش می یابد.

اکثر حرکات کششی PNF همراه با انقباض ایزومتریک عضلات موافق است. اما بعضی از تکنیک های کشش PNF با انقباض عضلات مخالفی که تحت کشش قرار گرفته اند صورت می پذیرد. در همه این روش نکته اساسی آن است که عضله ای که تحت کشش قرار گرفته برای ۲۰ ثانیه پیش از کشش بعدی شل و ریلکس شود. رایج ترین روشهای انجام حرکات کششی PNF به قرار زیر هستند:

ترکیبی از انقباض یا کشش و ریلاکس کردن عضلات آگونیست و آنتاگونیست می باشد. روشهای مختلف این کشش Hold-Relax، Contract-Relax و  Hold-Relax-Swing می باشند.

سایر فوائد PNF

• افزایش تعادل، قدرت، توسعه ثبات در مفصل
• افزایش استقامت و بالا بردن جریان خون
• بالا رفتن هماهنگی
• آرامش و ریلکس شدن عضله

توصیه هایی برای انجام کشش PNF

• با به حرکت در آوردن مفصل تا انتهای دامنه حرکتی، در گروه عضلات بزرگ کشش ایجاد کنید.
• پیش از کشیدن گروه عضلانی بزرگ ،انقباض ایزومتریکی به مدت ۵ الی ۶ ثانیه انجام دهید.
• همزمان با اینکه عضله در نقطه جدید وادار به کشش استاتیک می شود، گروه عضلانی منقبض شده را ریلاکس کنید.

روش Hold-Relax :  این تکنیک Hold-Relax Agonist نیز نامیده می شود.  در این روش عضلاتی که قرار است تحت کشش قرار گیرند(مثلا عضلات آنتاگونیست کوتاه شده) در ابتدا به وسیله یک متخصص در وضعیت کشش غیرفعال قرار می گیرد، سپس به مدت ۱۵ ـ ۷ ثانیه علیه مقاومتی که بصورت ایزومتریک معمولا توسط دست درمانگر اعمال می شود منقبض می شوند، بدنبال آن بلافاصله به مدت ۱۵ ـ ۱۰ ثانیه بیشتر از حالت شروع تحت کشش غیرفعال قرار می گیرند. برای ادامه  تکرار حرکت کششی بعدی ۲۰ ثانیه به عضلات استراحت داده می شود. این روش معمولا زمانی کابرد دارد که دامنه حرکتی برای یک عضله بیش از حد کم می باشد یا عضله به خاطر درد یا ضعف توانایی حرکت اندام را ندارد.

این تکنیک از روش غیر فعال برای افزایش طول یا انعطاف پذیری عضلانی استفاده می کند. در این مورد عضله کوتاه شده آنتاگونیست بوده بنابراین آگونیست منقبض می شود. درمانگر از بیمار می خواهد به صورت ایزومتریک آنتاگونیست را قبل از اینکه آن عضو را تا انتهای دامنه حرکتی حرکت دهد به مدت ۱۵ ـ ۷ ثانیه منقبض کند. از طریق مهار دوجانبه عضله کوتاه شده رلکس شده و به انعطافپذیری و کشش اجازه می دهد.

روش Contract-Relax : این نوع کشش PNF معمولا  contract-relax-contract  و  contract-relax-agonist-contract  و  Hold-Relax Antagonist نیز نامیده می شود. در این روش نیز عضلاتی که قرار است تحت کشش قرار گیرند(مثلا عضلات آنتاگونیست کوتاه شده) در ابتدا به وسیله یک متخصص در وضعیت کشش غیرفعال قرار می گیرد، سپس به مدت ۱۵ ـ ۷ ثانیه علیه مقاومتی که بصورت ایزومتریک معمولا توسط دست درمانگر اعمال می شود منقبض می شوند، سپس عضلات مخالف بصورت کانسنتریک منقبض می شوند تا عضله کوتاه شده را به صورت فعال تحت کشش قرار دهد. برای تکرار کشش بعدی   عضلات ۲۰ ثانیه استراحت داده می شود.

معمولا این نوع کشش زمانی استفاده می شود که عضله آگونیست ضعیف بوده و قادر نیست به اندازه کافی فعال شود. در این حالت بیمار عضله کوتاه شده را به صورت ایزومتریک در برابر مقاومت اعمال شده توسط درمانگر منقبض می کند. بعد از مدت ۱۵ ـ ۷ ثانیه درمانگر مقاومت را حذف کرده و بیمار به منظور افزایش دامنه حرکتی به صورت کانسنتریک عضله آگونیست را منقبض می کند. این تکنیک از اندام های تاندونی گلژی برای افزایش دامنه حرکتی استفاده می کنند.

Hold-Relax-Swing/Hold-Relax Bounce: در این روش کشش های پرتابی یا پویا با کشش های ایستا تلفیق می شود. این روش خطرپذیری بالایی دارد و توسط ورزشکاران ورزیده و رقصنده های حرفه ای که تسلط کافی بر بازتاب کششی عضلات خود دارند بکار گرفته می شود. این روش مشابه روش اعمال استراحت است با این تفاوت که در مرحله انجام  آخرین کشش از حرکات کششی پرتابی یا پویا استفاده می شود.

دو رروش قبل کشش را با یک کشش غیر فعال توسط درمانگر که با انقباض ایزومتریک دنبال می شود شروع می کنند. تفاوت این روش با دو روش قبل این است که در انتها به جای یک انقباض عضلانی آنتاگونیست یا یک کشش غیرفعال، کشش دینامیک یا بالستیک استفاده می شود. این روش بسیار خطر زا بوده و تنها توسط افرادی که می توانند کنترل بالای بر روی رفلکس کششی داشته باشند قابل استفاده است. مثل دوندگان ۱۰۰ متر

توجه نمایید که در روش اعمال استراحت ـ انقباض عضلات موافق در مرحله آخر تحت کشش قرار نمی گیرند، بلکه عضلات مخالف تحت کشش قرار گرفته و از ویژگی بازداری دوطرفه برای دادن استراحت و شل نمودن عضلات موافق استفاده می شود. روش اعمال استراحت ـ انقباض بدلیل این ویژگی ایمن ترین تکنیک کششی PNF محسوب می شود. بعضی از ورزشکاران مایل اند که شدت حرکات کششی خود را با افزودن کشش ایستا بعد از دومین انقباض ایزومتریک افزایش دهند. اگرچه این کار میزان انعطاف پذیری را افزایش میدهد اما احتمال آسیب دیدگی را نیز بالا می برد.

مانند حرکات کششی ایزومتریک، روش PNF برای کودکان و نوجوانان که استخوان های آنان در حال رشد است  توصیه نمی شود (و نیز مانند کشش های ایزومتریک، حرکات کششی PNF سبب تقویت عضلات تحت انقباض می شود همچنین بواسطه شدید بودن، این حرکات بیش از یک دوره در روز روی عضلات یا گروه های عضلانی نباید اجرا شود).

حرکات کششی PNF را ۵ ـ ۳ بار در هر دوره تکرار نمایید و بین آنها ۲۰ ثانیه استراحت کنید. هر چند بعضی از پژوهشگران بین ۱ تکرار و ۵ ـ ۳ تکرار حرکات کششی PNF تفاوت معناداری مشاهده نکرده اند. بنابراین محققان برای جلوگیری از اتلاف وقت و حفظ کارآمدی توصیه می نمایند که هر روش کششی PNFرا که انتخاب کرده اید بیش از یکبار روی عضلات معین بکار نبرید.

 از بخش حرکات کششی ایزومتریک بخاطر می آورید وقتی عضله ای بعد از انقباض ایزومتریک به حالت استراحت بر می گشت توانایی کشش بیش از حداکثر طول خود را داشت. در حرکات کششی PNF از همین ویژگی عضلات برای اعمال کشش ایستا بعد از انقباض ایزومتریک استفاده می شود.

انجام انقباض ایزومتریک روی عضلات تحت کشش اثرات زیر را بدنبال دارد:

1. به گیرنده های کششی دوک عضلانی کمک می نماید که خود را با تغییر طول بیشتر از حالت طبیعی عضله سازگار نمایند.
2. انقباض شدید عضلانی سبب می شود بسیاری از تارهای تند انقباض بواسطه فعالیت ایزومتریک خسته شوند. برای تارهای خسته، مشکل است که در حرکات کششی بعدی در مقابل مقاومت منقبض شوند.
3. تنشی که در نتیجه اعمال کشش روی عضلات منقبض شده اتفاق می افتد منجر با تحریک اندام وتری ـ گلژی می شود. اندام وتری ـ گلژی بر خلاف دوک عضلانی وقتی تحریک شود سبب توقف انقباض عضلانی می گردد. درنهایت هنگامیکه عضله تحت کشش منقبض نیز می شود اندام وتری ـ گلژی بیشتراز حالت معمول تحریک گشته و در حرکت بعدی در مقابل کشش، کمتر منقبض می شود (بدلیل اثر بازداری بیشتر اندام های وتری ـ گلژی).

ادرس مطب: مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸