سندروم تونل کارپال (سندرم مچ دست) می تواند باعث ایجاد درد وعلائم دیگر در دست شود. این علائم براثر فشار بر روی عصب های مچ دست ایجاد می شود. درمان برای کاهش این درد موثراست.
درمچ دست 8 استخوان کوچک وجود دارد که به آنها استخوان های کارپال مچ دست میگویند .یک لیگامان (که به آن رتیناکالوم retinaculum گفته می شود) درجلوی مچ دست قرارگرفته است. فضای بین این لیگامنت و استخوان کارپال را تونل کارپال می گویند. تاندون هایی که ماهیچه های بازو را به انگشتان متصل کرده است از بین تونل کارپال عبورمی کند. عصب اصلی دست (عصب مدیان) قبل از اینکه به دوقسمت در ناحیه کف دست تقسیم شود از این تونل عبورمیکند. این عصب باعث ایجاد حس در انگشت شست، اشاره، انگشت میانی و نیمی ازانگشت انگشتری می شود این عصب باعث کنترل حرکت ماهیچه کوچکی در شست می شود.
این سندروم شامل علائمی است که بر اثر فشار روی عصب مدیان در تونل کارپال ایجاد شده است سندروم تونل کارپ در سنین خاصی رایجتر است که در زیر توضیح داده می شود:
1- افراد بالای 50 سال مخصوصا در خانمها
2- افراد بالای 70 سال که درخانم ها وآقایان به یک میزان رخ میدهد
سندروم تونل مچ دست در افراد چاق رایجتر است و در زنان باردار هم میزان ابتلا به این عارضه بیشتر است.
علائم سندرم تونل کارپال در اشخاص متفاوت است و میزان شدت آن هم فرق میکند. ممکن است بر روی یک دست یا هر دو دست تاثیر بگذارد این علائم اغلب زمانیکه از دستتان استفاده می کنید، ایجاد می شوند و بعد از متوقف شدن فعالیت ها این علائم هم متوقف میشود. علائم می تواند در شب شدید ترشود و شما را از خواب بیدار کند.
علائم ممکن است برای چند دقیقه با بلند کردن دست و پایین آوردن آن کاهش یابد تلنگر یا ضربه ملایم به مچ دست هم می تواند باعث کاهش درد شود اگر شرایط شدید باشد علائم در دست ماندگاراست.
دراکثر موارد دلائل بروز این سندروم نامشخص است.ممکن است این عارضه بر اثر تغییرات کوچکی در تاندون ها یا ساختارهای دیگر که در تونل کارپال قرار دارد رخ دهد و یا براثر فشار داخل تونل اتفاق می افتد افزایش فشار به تونل کارپال باعث فشارروی عصب مدیان و محدو دشدن جریان خون می شود و درنهایت این فشار روی عصب مدیان وعملکرد این مفصل باعث ایجاد سندروم میشود.
عوامل ژنتیکی هم می تواند یکی ازعوامل تاثیرگذار برای بروز این سندروم باشد از بین 4 نفر از افرادی که دچارسندروم تونل کارپال هستند یک نفر بر اثر عوامل ارثی به این عارضه دچاراست وممکن است یکی از افراد نزدیکش مانند پدر، مادر، خواهر، برادر دچار این عارضه باشند. آرتروز استخوان در مچ دست یاشرایط دیگر مانند روماتیسم ناشی از آرتروز یا شکستگی مچ دست می تواند باعث بروز سندروم تونل کارپال شود.
شرایط متنوع دیگری هم وجود دارد که می تواند باعث بروز سندروم تونل کارپال شود به عنوان مثال بارداری، اضافه وزن، کم کاری غده تیروئید، یائسگی و یا بیماری های دیگر و عوارض جانبی بعضی از داروها می تواند باعث بروز سندروم تونل کارپال شود. بعضی از این بیماری ها باعث انباشته شدن آب در مچ دست میشود و برروی آن تاثیر می گذارد و سندروم تونل کارپال ایجاد می شود.
مواردی که به ندرت رخ می دهد مانند کیست، تورم و التهابات تاندون و رگ هایی که از بین تونل کارپال عبور می کنند می تواند باعث بروز سندروم شود.
ازدست خود استفاده بیش ازحد نکنید مانند فشاردادن چیزی یا گرفتن اشیا یا چرخاندن مچ دست یا موارد دیگری که باعث فشار زیادی روی مچ دست می شود. اگر شما دچاراضافه وزن هستید کاهش وزن بسیارموثراست اگر شرایط یا بیماری خاصی مانند بیماری آرتروز باعث بروز سندروم تونل کارپال شده است درمان آن بیماری می تواند به درمان قطعی سندروم تونل کارپال کمک کند.
یکی ازاولین درمان هایی که می تواند استفاده شود کاربرد بریس یا اسپلینت برای مچ دست است استفاده از اسپلنت باعث حفظ مچ دست در زاویه طبیعی بدون ایجاد هیچ گونه فشار روی تونل کارپال می شود و عصب مدیان می تواند استراحت کند. این اسپلینت در صورتیکه برای چند هفته استفاده شود می تواند باعث درمان شود اگرچه معمولا استفاده از اسپلینت فقط در شب رایج است و می تواند باعث کاهش علائم سندروم مچ دست شود.
یکی دیگر ازمواردی که می تواند باعث درمان شود تزریق استروئید درتونل کارپال و یا در نزدیکی آن است. این علائم ممکن است دربعضی ازافراد بعدازچند سال به بدن بازگردد وتحقیقات دیگری نشان می دهد که میزان موفقیت تزریق استروئید در افراد مختلف کاملا متفاوت بوده است و نتیجه های مختلفی بدست آمده است.
جراحی کوچکی که برای درمان سندروم تونل کارپال انجام میشود به این صورت است که باشکاف لیگامنت های جلوی مچ دست فشاربرروی تونل کارپال را کاهش میدهند وفضای بیشتری را برای عصب ایجادمی کنند و باعث درمان مشکل می شوند.این جراحی معمولا همراه با بیهوشی موضعی انجام می شود. دو نوع جراحی وجود دارد که برای درمان این عارضه انجام می شود. جراحی باز و جراحی بسته با ایجاد شکاف کوچک. انتخاب مناسب ترین نوع جراحی توسط جراح انجام می شود.
شما ممکن است قادر نباشید دست خود را تا چند هفته بعد از جراحی حرکت دهید و یک جراحت کوچک در جلوی مچ دست شما باقی می ماند. با انجام این جراحی ممکن است خطرات کمی برای تعدادی از بیماران ایجاد شود برای مثال ممکن است بعد از جراحی در تعدادی از بیماران عفونت وآسیب دیدگی عصب و رگ ایجاد شود.
در سالهای اخیر درمان های گسترده دیگری برای درمان سندروم کشف شده است برای مثال سرما درمانی، یخ درمانی، لیزر درمانی و انجام تمرینات ورزشی مناسب چند نمونه از این درمان ها است. هیچ کدام از این درمان ها به صورت قطعی برای درمان تایید نشده اند و انجام آنها توصیه نمی شود. اما می تواند در بعضی از بیماران نتیجه بخش باشد. شواهد نشان می دهد که طب سوزنی هم در بعضی از بیماران موثراست در بعضی از موارد هم مصرف قرص های استروئیدی می تواند باعث کاهش علائم بیماری شود. اگرچه مصرف قرص های استروئیدی به صورت مستمر می تواند باعث ایجاد عوارض جانبی در فرد شود همچنین تزریق استروئید به جای قرص می تواند تاثیربیشتری داشته باشد. به همین دلیل مصرف قرص های استروئید ی خیلی توصیه نمی شود.
درصورتی که علائم بیماری خفیف باشد درمان های بدون جراحی توصیه می شود به عنوان مثال اگرعلائم بیماری دچار افت و خیزاست و حالت سوزش خفیف و سوزن سوزن شدن در مچ دست ایجاد می شود، کاربرد بریس یا اسپلینت می تواند موثرباشد اما لیزر درمانی بهترین درمان بدون جراجی است. اگر شما درمان های بدون جراحی را انجام داده اید و هیچ تاثیری در بدن شما نداشته است به پزشک مراجعه کنید مخصوصا اگر شما دچاربی حسی دریک قست دست یا دچارضعف درماهیچه های شست شده اید باید حتما به پزشک مراجعه کنید این علائم نشان می دهند که عصب دست شما دچاراختلال شده است و به خوبی کارنمی کند و باخطر آسیب دیدگی دائمی مواجه هستید.
ادرس مطب : مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
دردهای در نواحی دست، شانه، و یا کتف از جمله دردهایی به شمار میروند که اگرچه کمتر از مثلا سردرد و مانند آن به سراغ آدم میآیند، اما وقتی گرفتارتان میکنند گاهی امان و تحمل را نیز میگیرند. در این نوشتار، دلایل، علائم و نشانهها، و راهکارهایی برای پیشگیری، بهبود، و درمان چنین دردهایی ارائه شده است.
- درد شانه نشانهٔ چیست؟
مفصل شانه پیچیدهترین مفصل بدن است. این پدیدهٔ عجیب شاهکار زیست مکانیکی و هنر حرکات است. لااقل یک چیز در مورد شانه واضح است: تا جائی که دچار ناتوانی شود، عدم درمان را تحمل میکند. و متأسفانه از کار افتادن آن معمولاً دردناک است. به گزارش یکی از شایعترین علل درد شانه التهاب وترهای اطراف مفصل آن است. التهاب وتر بیشتر در اثر کار زیاد آن روی میدهد. وقتی کاری مثل ارهکشیدن یا ورزش گلف میکنید، وترهای شانه بر روی استخوان سائیده شده و به تحریک و درد آن منجر میگردد. التهاب کیسهٔ زلالی مفصل هم، که به اندازهٔ التهاب وترها ایجاد درد شانه میکند، در اثر کار زیاد روی میدهد. اما شروع آن بهصورت گستردهتری است. کیسهٔ نرمی در مفصل برای کاهش اصطکاک آن است، که تورم آن ایجاد درد میکند. اگر بههنگام بالا بردن دست احساس درد در شانه میکنید، ممکن است علت آن رسوب کلسیم در آنجا باشد. این رسوب در زیر وتری در مفصل تیغهٔ شانه با استخوان چنبر تشکیل میشود. گاهی درد شانه در اثر یک حادثه روی میدهد. افتادن ممکن است باعث در رفتن شانه شود، که بازو را از مفصل خود با استخوان کتف خارج میکند. شکستگی استخوان بازو گاهی وتر حرکتدهندهٔ بازو را پاره میکند. اگر این پارگی با عمل جراحی ترمیم نشود، ممکن است باعث گرفتاری شانه برای تمام عمر گردد.
- درمان درد شانه هر درد شانه در اثر حادثه باید فوراً توسط پزشک درمان شود. پزشک بعضی در رفتگیها را بهآسانی جا میاندازد. موارد شدیدتر آن باید با جراحی درمان شود. اگر درد شانه در اثر کار زیاد باشد، نکات زیر به رفع آن کمک میکند. شانه را استراحت بدهید. اگر شانهٔ شما بعد از انجام کار تکراری دچار درد میشود، سعی کنید طرز انجام کار را عوض کنید. یا در فاصلهٔ کار به شانه استراحتی بدهید. ورزش را بهطور کامل ترک نکنید مثلاً اگر گلف بازی میکنید، چند روز بهجای آن دوچرخهسواری کنید. آن را خنک کنید. با اولین آزردگی شانه کیسهای یخ را چندبار در روز، و هر بار کمتر از ۲۰ دقیقه، روی آن بگذارید. یخ ناحیهٔ آزرده را بیحس کرده و تورم و التهاب آن را کاهش میٔهد. آن را گرم کنید. بعد سه روز یخگذاشتن و کم شدن درد، چندبار در روز، هر بار بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه، گرمای مرطوب به آن بدهید. گرما جریان خون را در ناحیهٔ آسیب دیده بیشتر میکند. حتی ریزش آبگرم در هنگان دوش گرفتن مؤثر است. دارو بخورید. خوردن داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی مشکل را درمان نمیکند، ولی درد را موقتاً تسکین میدهد. نزد پزشک بروید. اگر بعد از چند روز درد شانه از بین نرود، یا مرتباً به آن آسیب وارد میآید، نزد پزشک بروید تا او درمان فراصوتی، استروئیدی، یا جراحی را توصیه کند. یک تزریق داروی استروئید با بیحسی موضعی در مفصل میتواند تا یک سال درد را آرام کند. مدت تسکین درد بستگی به فعالیت شانه دارد. اگر بهکار خود برگردید و دوباره شانه را زیاد بهکار بگیرید، درد ظرف چند هفته باز میگردد. در برخی افراد، عمل جراحی تراشیدن تکهای استخوان که بر وتر فشار میآورد لازم میشود. بعضی دیگر نیاز به ترمیم وتر گردانندهٔ بازو دارند. تقویت شانه. اگر درد شانه مکرر است تقویت ماهیچهها و وترهای آن را احتمالاً مفید خواهد بود. هفت ورزش زیر به این کار کمک خواهد کرد. ۱. به شکم بر روی تخت یا میز محکمی دراز بکشید و دستها را از دو طرف آویزان کنید. در کف هر دست یک وزنهٔ نیمکیلوئی گرفته و پشت دست را به طرف خود بگیرید. حالا وزنهها را تا سطح چشمها بالا بیاورید. این کار را ۸ تا ۱۲ تکرار کنید. ۲. صاف بایستید و در هر دست وزنهای نیمکیلوئی بگیرید. شانهها را به طرف گوشها بالا بکشید. سپس شانهها را به عقب کشیده و بههم نزدیک کنید. شانهها را آزاد کرده و این کار را ۸ تا ۱۲ بار تکرار کنید. ۳. به پشت دراز بکشید و دست چپ را بالای سر روی دست راست بگذارید. با دست چپ دست راست را به آرامی بهطرف گوش چپ بکشید. با دست راست کمی مقاومت کنید. این کار را ۸ تا ۱۲ بار تکرار کرده و سپس با دست دیگر انجام دهید. ۴. بر لبهٔ صندلی محکمی نشسته و با دستهایتان صندلی را در دو طرف پاها بگیرید. حالا سعی کنید خود را از روی صندلی بلند کنید. این کار را ۸ تا ۱۲ بار تکرار کنید. ۵. روی طرف چپ بدن دراز بکشید. آرنج راست را روی طرف راست بدن گذاشته و آن را ۹۰ درجه خم کنید. وزنهای نیمکیلوئی را در دست راست گرفته و روی شکم بگذارید. حالا آرنج را محکم نگاه دارید و سعی کنید تا آنجا که میتوانید وزنه را بلند کنید. دست را رها کرده و ۸ تا ۱۲ بار تکرار کنید. همین ورزش را با دست دیگر هم انجام دهید. ۶. بایستید و وزنهای نیمکیلوئی در هر دست بگیرید. در حالی که دستها را بهدور خود میچرخانید، آنها را تا جائی که امکان دارد از دو طرف بلند کنید. دستها را رها کرده و ۸ تا ۱۲ بار تکرار کنید. ۷. به شکم روی میز محکمی دراز بکشید، بهطوری که شانهها و بازوها روی میز و ساعدها از میز آویزان باشند. در هر دست وزنهای نیمکیلوئی گرفته و دستها را تا سطح میز بالا بیاورید. این کار را نیز ۸ تا ۱۲ تکرار کنید.
- چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟ - دست را نمیتوان بالای سر برد. - شانه را نمیتوان تکان داد. - احساس شبیه خارجشدن شانه از جای خود وجود دارد.
- درد دست نشانهٔ چیست؟
دست ابزار انعطافپذیر عجیبی است. میتوان آن را برای کارهای مختلف، از پرتاب توپ گرفته تا حمل کیسهٔ خرید و تکان دادن برای خداحافظی، به کار گرفت. ولی، مانند هر ابراز دیگر، دست نیز تا حدی تحمل دارد. درد دست علل متعددی دارد، ولی اغلب تا یک علت ردیابی میشود: خستگی ماهیچهها. درد و خستگی امروز دست ممکن است فردا بهتر شود، در اینصورت چیز مهمی نیست. اما اگر بدون هیچ دلیل مشخصی درد میآید و میرود، و باز بر میگردد، ممکن است ناشی از التهاب مفصل باشد. اگر درد به تدریج زیاد میشود و ورم آزاردهندهای دارد، احتمالاً دچار شکستگی استخوان ساعد یا بازو شدهاید. ممکن است فکر کنید شکستگی استخوان چیز واضحی است، ولی گاهی استخوانی میشکند، بدون آنکه انسان متوجه شود. مثلاً ممکن است ضربهای به دستتان بزنید یا زمین بخورید و احساس درد نکنید تا زمانی که فعالیت دست زیاد شود یا فشاری بر ناحیهٔ شکسته وارد آید. آسیب دیدن مچ دست هم میتواند باعث درد شدید ساعد شود. از شایعترین این دردها آسیب ناشی از تکرار یک حرکت است، مثل تایپ کردن، چکش زدن یا برداشتن تکراری یک چیز. این درد هر روز بدتر میشود، چون دست استراحت نمیکند. بالاخره کشیدگی بافتها بر توانائی دست به بهبود غلبه میکند. گرچه آسیبدیدگی عمدتاً در مچ است، اما درد ممکن است تا آرنج بالا رود. آسیب دیدن بازو کمتر اتفاق میافتد، چون ماهیچههای زیادی دور آن را گرفته است. یکی از شایعترین آسیبدیدگیهای بازو که به درد منجر میشود التهاب وتر ماهیچهٔ دو سر است که در آن، وتر نزدیک به شانه کوفته یا پاره شده است و درد فزایندهای در ماهیچهٔ دو سر بازو ایجاد میکند. درد هر جای بدن نیز میتواند به بازو مربوط باشد. مثلاً برداشتن اجسام سنگین ممکن است وترهای شانه را ملتهب کند که صورت درد بازو خود را نشان میدهد. درد شدیدتر منتشر به پائین دست چپ علامتی سنتی حملهٔ قلبی است. این درد ممکن است با تهوع، تنگی نفس یا درد قفسهٔ سینه همراه باشد. اما گاهی درد دست چپ تنها علامت آن است.
- درمان درد دست درمان درد دست بستگی به محل و شدت آسیبدیدگی دارد. ولی در اینجا چند مورد یادآوری میشود. دست را راحت بگذارید. اگر درد دست شدید نیست و تغییری در آن مشاهده نمیشود، آسانترین درمان، یعنی استراحت، را انجام دهید. چند روز دستتان را از انجام فعالیت معاف کنید. کار دست را کم کنید. اگر استراحت مطلق برای دستتان امکان ندارد و باید کار کند، مقدار فعالیتش را نصف کنید و در فاصلهٔ آن چنند بار به آن استراحت دهید. کار کردن افراد تا حدی که فعالیت آنها باعث ایجاد درد نشود اشکالی ندارد، اما کارکردن آنها با درد زیاد غیر عاقلانه است. درد یک علامت هشداردهنده است. دست را بالا بگیرید. در هنگام استراحت، دست را تا حد سینه بالا بیاورید. مثلاً وقتی دراز کشیدهاید، آن را روی یک یا دو بالش نرم بگذارید. دست را خنک کنید. یک قطعه یخ را بر روی ناحیهٔ دردناک بمالید تا پوست نسبت به آن بیحس شود، البته نه بیشتر از چهار دقیقه. مواظب باشید رنگ دست سفید یا آبی نشود. یا یک بستهٔ شیمیائی آمادهٔ ”خنککننده سریع“ را در یک حوله پیچیده و آن را تا ۲۰ دقیقه بر روی دست بگذارید. هر ۱۰ دقیقه یکبار پوست را کنترل کنید. مسکن بخورید. در صورت لزوم، از داروهای ضددرد مجاز، با رعایت دستورات آن، استفاده کنید. به پزشک خبر دهید. اگر با همهٔ این کارها هنوز درد دارید، به پزشکتان اطلاع دهید. درمانهای بیشتر ممکن است شامل استفاده از کورتیزون برای کاهش ورم، گچ گرفتن، و در موارد شدیدتر انجام عمل جراحی برای تصحیح اختلال درونی بدن باشد.
- چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟ - دست بیش از دو روز است که درد دارد. - درد با کار یا ورزش بدتر میشود. - دست گرفتار درد حس ندارد. - دست تغییر شکل داده یا ورم کرده است. - دست را نمیتوان دراز کرد. - درد دست همراه با درد قفسهٔ سینه یا تنگی ممکن است علامت حملهٔ قلبی باشد. در اینصورت یک فوریت پزشکی است.
ادرس :مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸