در پارگی های رباط صلیبی قدامی زانو، روش تصمیم گیری برای انتخاب نوع درمان معمولا بصورت زیر است.
اگر ناپایداری شدید بدنبال پارگی این لیگامان بوجود آید میتواند در دراز مدت موجب آسیب های ثانویه به قسمت های دیگر زانو شود.
پارگی لیگامان متقاطع قدامی بدون انجام عمل جراحی بهبود نمیابد. با این حال در افراد مسن یا کسانی که فعالیت بدنی کمی در زندگی دارند اگر پایداری کلی زانویشان خوب باشد پزشک ممکن است تصمیم به درمان غیر جراحی بگیرد. بدین منظور بیمار باید مدتی از زانو بندهای مخصوصی استفاده کند و با استفاده از عصا مانع از وارد شدن زیاد وزن به زانو شود.
بعد از کاهش تورم زانو ،فیزیوتراپی میتواند با برگرداندن حرکات زانو به وضع طبیعی و تقویت عضلات ران کمک موثری به برگشت بیمار به فعالیت های روزمره زندگی بکند. در کسانی که پارگی ناکامل لیگامان داشته و ناپایداری در زانو ندارند، در کسانی که پارگی کامل داشته ولی علائمی از ناپایداری در زانو نداشته و ورزش پرتحرکی را دنبال نمیکنند، در کسانی که فعالیت بدنی کمی دارند و در بچه ها میتوان از درمان غیر جراحی استفاده کرد.
هدف از درمان جراحی این ضایعه بازگرداندن پایداری به زانو است بطوری که بیمار بتواند به فعالیت های ورزشی خود برگردد. پارگی های لیگامان متقاطع قدامی با بخیه زدن ساده بهبود نمیابند. پس به درمان جراحی این پارگی ها ترمیم نمیگویند و بجای آن از لفظ بازسازی استفاده میشود. علت آنست که پزشک ارتوپد بافت دیگری را که معمولا یک لیگامان است از قسمت دیگری از بدن به ناحیه ای که لیگامان متقاطع قدامی بوده است منتقل میکند تا این بافت جایگزین بافت قبلی شده و داربستی برای ترمیم لیگامان شود. این بافت ها راگرافت مینامند.
وقتی رباط صلیبی فردی در حین ورزش به ناگهان پاره میشود ترمیم اولیه آن عملا امکانپذیر نبوده و موثر نخواهد بود. در این مواقع معمولا خون داخل زانوی فرد کشیده شده و زانو برای چند هفته در یک گچ یا بریس بیحرکت میشود تا درد و تورم اولیه فروکش کند و سپس بازسازی رباط آسیب دیده بصورت تاخیری انجام میشود.
معمولترین گرافت مورد استفاده در این جراحی استفاده از قسمتی از تاندون پاتلا (کشکک) است. این تاندون استخوان کشکک را به قسمت بالایی ساق متصل میکند. گرافت دیگر تاندون همسترینگ در قسمت پشتی ران یا تاندون کوادریسپس در بالای کشکک است. گاهی اوقات از گرافتی که از فرد فوت شده گرفته میشود برای پیوند استفاده میشود. به این نوع گرافت آلوگرافت میگویند.
آلوگرافت ها را میتوان از تاندون کشکک، آشیل، گراسیلیس، سمی تندینو و ... فرد متوفی اخذ کرد. استفاده از هر کدام از این گرافت ها فواید و مضرات مخصوص به خود را دارد. شما میتوانید قبل از جراحی راجع به نوع گرافت مورد استفاده با جراح ارتوپد خود صحبت کنید.
درمان جراحی در حدود 90 درصد موارد موفقیت آمیز است. بهبودی حدود شش ماه طول میکشد پس گذشت تقریبی این زمان برای بازگشت ورزشکار به ورزش مورد نیاز است. جراحی بازسازی لیگامان متقاطع قدامی امروزه بیشتر با استفاده از ارتروسکوپ انجام میشود. جراحی ارتروسکوپی اجازه میدهد تا بیمار درد کمتری بعد از جراحی داشته باشد، زودتر از بیمارستان مرخص شود و طول زمان بازپروری کمتر شود.
معمولا عمل جراحی پارگی لیگامان متقاطع قدامی بلافاصله بعد از آسیب انجام نمیشود مگر اینکه این پارگی همراه با پارگی دیگر لیگامان های زانو باشد. تاخیر در بازسازی زمان کافی را در اختیار میگذارد تا تورم زانو کم شده و حرکات زانو با انجام فیریوتراپی به حد اولیه خود برگردد. انجام جراحی زودرس ممکن است موجب تشکیل چسبندگی داخل مفصلی و محدودیت حرکتی شود.
یکی از شایعترین آسیب های زانو، کشیدگی یا پارگی لیگامان متقاطع (صلیبی) قدامی (جلویی) است که معمولا در حین ورزش های پرتحرکی مثل فوتبال یا والیبال ایجاد میشود.
زانو بزرگترین مفصل بدن است. این مفصل از کنار هم قرار گرفتن سه استخوان تشکیل شده است. قسمت پایینی استخوان ران، قسمت بالایی استخوان ساق و استخوان کشکک. قسمت انتهای پایینی ران روی ساق حرکات لولایی دارد و کشکک در فرورفتگی شیار مانند پهنی که در جلوی انتهای پایینی ران قرار دارد میتواند به طرف بالا و پایین حرکت کند. مفصل زانو لیگامان های قوی دارد که استخوانها را به یکدیگر متصل میکند. این لیگامان ها مانع میشوند که استخوان های تشکیل دهنده مفصل در هر جهتی حرکت کنند.
به زبان دیگر وظیفه آنها اجازه و تسهیل حرکت استخوان ها فقط در جهت های خاص است. مهم ترین جهتی که لیگامان های زانو اجازه حرکت میدهند خم و راست شدن زانو است گرچه زانو در جهات دیگر هم حرکات خفیفی دارد. زانو چهار لیگامان مهم دارد که عبارتند از لیگامان متقاطع قدامی یا ACL لیگامان متقاطع خلفی یا PCL لیگامان کلترال داخلی یا MCL لیگامان کلترال خارجی یا LCL .
لیگامان های متقاطع در داخل زانو بصورت ضربدری در مقابل یکدیگر قرار گرفته اند بصورتیکه لیگامان متقاطع قدامی در جلوی لیگامان متقاطع خلفی است. وظیفه اصلی این لیگامان ها ممانعت از لغزیدن ساق به جلو و عقب نسبت به ران است. لیگامان متقاطع قدامی در وسط مفصل زانو و بصورت مایل قرار گرفته است و مانع از لغزیدن ساق به سمت جلو میشود. این لیگامان همچنین در حفظ پایداری چرخشی زانو موثر است.
آسیب لیگامان صلیبی قدامی زانو ممکن است بصورت فقط یک کشیدگی باشد و یا ممکن است لیگامان دچار پارگی ناقص یا پارگی کامل شود. اکثر آسیب های این لیگامان بصورت پارگی کامل است. لیگامان متقاطع قدامی با مکانیسم های متفاوتی پاره میشود. تغییر ناگهانی وضعیت تنه روی زانو، ایستادن ناگهانی در حین دویدن، جهیدن و رسیدن مجدد به زمین در وضعیت نامناسب و ضربه مستقیم مثل تکل در فوتبال همگی میتوانند علل ایجاد اسیب در این لیگامان باشند. وارد شدن ضربه شدید از جلو به پایین ران میتواند موجب پارگی رباط متقاطع قدامی شود.
محل پارگی رباط ممکن است در محل اتصال آن به استخوان های ران یا درشت نی بوده و یا در وسط تاندون ایجاد شود. گاهی اوقات وقتی رباط صلیبی تحت کشش زیادی قرار میگیرد ممکن است بجای پاره شدن تکه ای از استخوان را در محل چسبیدن به ران یا درشت نی از این استخوان ها جدا کرده و پارگی خود را بدین صورت نشان دهد.
در صورتیکه بیمار درمان مناسبی را انجام ندهد معمولا درد و تورم و محدودیت حرکتی بعد از چند هفته یا چند ماه خودبخود خوب میشود ولی به علت پاره ماندن رباط، زانو ناپایدار خواهد شد و بیمار هر چند وقت یکبار دچار پیچ خوردگی زانو شده و بدنبال آن زانو متورم و دردناک میشود.
اگر بیمار به این علائم بی توجه باشد و همچنان به ورزش ادامه دهد به علت ناپایداری زانو، دیگر بافت های زانو بخصوص منیسک ها در معرض جدی آسیب قرار میگیرند.