جهت اشنائی با ارتروز مچ پا و نحوه درمان ان حتما اینجا را بخوانید

آسیب های مفصل مچ پا شایع هستند، آسیب هایی مانند شکستگی و پیچ خوردگی و این آسیب ها گرچه در اکثر اوقات خوب میشوند ولی در بسیاری اوقات در دراز مدت موجب آسیب غیر قابل برگشت در غضروف مفصلی شده که وضعیتی به نام آرتروز یا استئوآرتریت یا ساییدگی مفصلی را ایجاد میکند.

مفصل مچ پا از کنار هم قرار گرفتن سه استخوان تشکیل شده است. در سمت بالا استخوان های تیبیا یا درشت نی و فیبولا یا نازک نی قرار گرفته و در سمت پایین استخوان تالوس یا قاپ وجود دارد. در زیر استخوان تالوس هم استخوان پاشنه یا کالکانئوس وجود دارد.

سطح رویی استخوان های ذکر شده در محل تماس به توسط یک لایه غضروف به کلفتی حدود 5 میلیمتر پوشیده شده است. این لایه غضروفی موجب لغزنده شدن سطح مفصل شده و به استخوان ها اجازه میدهد راحت تر بر روی یکدیگر حرکت کنند. غضروف همچنین حالت ارتجاعی داشته و با تغییر شکل خود موجب جذب ضربات شوکی میشود که در حین جهیدن و ضربه به مچ پا وارد میشود.

حرکات مفصل مچ پا مانند لولا بوده و فقط در جهات بالا و پایین حرکت میکند. البته مفصل بین تالوس و کالکانئوس که به آن مفصل ساب تالار Subtalar joint میگویند این توانایی را به پا میدهد که مختصری در جهات داخل و خارج هم چرخش داشته باشد.

استخوان های ذکر شده به توسط رباط یا لیگامان های قوی در کنار هم قرار میگیرند. تاندون های بسیاری از اطراف مفصل مچ پا عبور میکنند که مهمترین آنها تاندون آشیل است. این تاندون قوی و بزرگ در پشت مچ پا بوده و عضلات پشت ساق را به استخوان پاشنه متصل میکند.همترین علامت ساییدگی مفصل مچ پا درد است. این درد در ابتدا خفیف بوده و در حین فعالیت بدنی ایجاد میشود.بعد از مدتی شدت درد بیشتر میشود. درد در ابتدای شروع ورزش و فعالیت بدنی زیاد بوده و با گرم شدن بدن درد از بین میرود. با اتمام جلسه ورزشی و یا با اتمام فعالیت بدنی و با سرد شدن مجدد بدن درد دوباره زیاد شده و بعد از مدتی استراحت فروکش میکند. در مرحله بعد و با شدیدتر شدن شدت آرتروز، درد در تمام مدت فعالیت بدنی احساس میشود. با باز هم شدیدتر شدن بیماری، درد در تمام مدت استراحت احساس شده و میتواند موجب اختلال در خواب بیمار شود.

از دیگر علائم آرتروز مچ پا تورم و احساس خشکی مفصل است که با فعالیت بدنی شدیدتر میشود. با خراب شدن لایه غضروفی و ساییده شدن این لایه ها به هم مفصل صدای جیر جیر میدهد که به آن کریپتاسیون Crepitation میگویند.

بتدریج و با شدیدتر شدن آرتروز حرکت مفصل محدود شده و دیگر نمیتواند به راحتی به بالا و پایین حرکت کند. بعضی حرکات مفصل درد شدیدتری دارند و وقتی مفصل در این وضعیت ها قرار میگیرد درد موجب میشود عضلات اطراف مفصل بطور اتوماتیک و رفلکسی فعالیت خود را متوقف کنند. این توقف میتواند موجب سکندری خوردن بیمار و حتی زمین خوردن وی شود.

با پیشرفت آرتروز، استخوان مفصل هم ساییده شده و تغییر شکل میدهد که نتیجه آن تغییر شکل مفصل و زوایای بین استخوان های تشکیل دهنده آن است.روع آرتروز با خراب شدن غضروف مفصلی است. آتروز در بعضی موارد زمینه ژنتیکی داشته و در بعضی خانواده ها کارکرد غضروف زودتر از دیگر افراد و با بالا رفتن سن دستخوش تغییراتی بصورت خراب شدن میشود.

در موارد دیگر آسیب هایی که بدنبال ضربه به غضروف وارد میشود موجب شروع خرابی آن میشود. شکستگی های سطح مفصلی مچ پا میتواند موجب تخریب غضروف در محل شکستگی شود. حتی اگر بدنبال ضربه شکستگی ایجاد نشود ضربه به خودی خود میتواند چنان شدید باشد که موجب له شدن موضعی غضروف و خراب شدن سلول های آن شود. متاسفانه غضروف مانند استخوان قدرت خود ترمیمی نداشته و بعد از آسیب بجای ایجاد غضروف جدید در محل، بافت دیگری جایگزین غضروف آسیب دیده میشود که خصوصیات اصلی غضروف مانند لغزندگی و قدرت ارتجاعی و جذب ضربه خوبی ندارد. این موضوع در دراز مدت موجب آسیب و اختلال بیشتر در لایه غضروفی مفصل مچ پا میشود.

گاهی اوقات بدنبال ضربه آسیب هایی به رباط های اطراف مچ پا وارد میشد که موجب اختلال در بیومکانیک و حرکت مفصل میشود. این حرکات ناهماهنگ و نامناسب در مچ پا موجب اعمال فشار زیاد به غضروف و در نتیجه زود خراب شدن آن میگرددشخیص آرتروز مفصل مچ پا با توجه به مشکلات بیمار و معاینه وی امکانپذیر است. در مواردی ممکن است پزشک معالج برای تایید تشخیص از روش های تصویربرداری مانند رادیوگرافی ساده استفاده کند.رمان آرتروز مفصل مچ پا ابتدا با اقدامات غیر جراحی شروع میشد که مهمترین آنها عبارتند از

• کاهش فعالیت های بدنی و ورزشی که موجب افزایش شدت درد میشوند
• استفاده از گرمای یا سرمای موضعی
• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و داروهای ضد درد
• در مان طب فیزیکی:
•  با مکانیسم افزایش انعطاف پذیری مفصل و افزایش قدرت عضلات اطراف آن و افزایش مهارت در انجام حرکات مفصل
• درمان با لیزر پرتوان م مگنت تراپی:
• در کلینیک تخصصی  دکتر نیاستی  اینگونه بیماران  با  روش های درمان  مدرن  طب  فیزیکی  از جمله  لیزر  درمانی و  مگنت  تراپی  نیز  به  بیماران  با  ارتروز مچ پا  کمک  فراوانی  می  شود. 
• استفاده از کفش هایی با کف قوس دار Rocker sole که موجب کاهش فشار به مچ پا میشود
• استفاده از بریس های مچ پا که موجب کاهش حرکات مفصل میشود
• در موراد شدید تر تزریق کورتیکوستروئید به توسط پزشک معالج در مفصل مچ پا

در موارد شدیدتر که اقدامات ذکر شده نتواند درد بیمار را کاهش دهد از اقدامات جراحی استفاده میشود. مهمترین این اقدامات عبارتند از
آرتروسکوپی مچ پا : گاهی اوقات در روند ساییدگی مفصل مچ پا استخوان و یا قطعات غضروفی ریزی به درون مفصل جدا میشوند که موجب گیر کردن مفصل و افزایش التهاب و درد میشوند. این قطعات را یتوان با آرتروسکوپ خارج کرده و با این وسیله میتوان تا حد امکان استخوان های لبه مفصل را صاف کرده و سطح غضروف را اگر نامنظم شده منظم تر کرد
خشک کردن یا فیوژن مفصل : در مواردی که در مفصل مچ پا بسیار شدید باشد پزشک ارتوپد اقدام به جوش دادن و متصل کردن سه استخوان تشکیل دهنده مچ پا میکند. با این کار حرکات مفصل مچ پا کلا از بین میرود ولی در عوض درد بیمار هم از بین میرود. به این عمل جراحی آرترودز Arthrodesis هم میگویند. بسیاری از بیماران بعد از این عمل جراحی میتوانند به راحتی راه بروند ولی البته نمیتوانند بدوند. بیماران بعد را جراحی نیاز به کفش های مخصوص با کف قوس دار Rocker sole دارند. این نوع عمل جراحی برای افراد جوان و فعال که کارهای بدنی سنگین دارند مناسب است. یکی از فواید این عمل جراحی اینست که در آینده نیاز به جراحی های مجدد نخواهد اشت.

تعویض مفصل مچ پا : این نوع عمل جراحی میتواند ردر بیمار را از بین برود و حرکات مچ پا را هم حفظ کند. البته موفقیت عمل جراحی تعویض مفصل مچ پا مانند تعویض مفاصل ران و زانو نیست و این مفصل زودتر از دیگر مفاصل مصنوعی شل میشوند. با شل شدن مفصل مصنوعی درد بیمار مجدد شروع شده و نیاز به عمل جراحی مجدد بیمار وجود خواهد داشت.

ادرس مطب: مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸

اگر از درد مچ پا شاکی هستید اینجا را بخوانید.

درد مچ پا میتواند بسیار آزار دهنده باشد. این درد راه رفتن را تا حد زیادی تحت تاثیر قرار داده و میتواند موجب کاهش میزان فعالیت های روزمره فرد شود. مچ پا به علل زیادی دچار درد میشود. درد مچ پا میتواند حاد یا مزمن باشد، میتوان همراه با محدودیت حرکتی یا تورم باشد. از علل شایع درد مچ پا آرتروز یا ساییدگی مفصل مچ پا است. این ساییدگی معمولا به دنبال آسیب های قبلی وارده به مچ پا ایجاد میشود. بطور مثال بدجوش خوردن شکستگی های داخل مفصلی مچ پا میتواند موجب بروز ساییدگی یا آرتروز مفصلی شود. این بیماری معمولا همراه با درد و محدودیت حرکتی و تورم در مچ پا است. استئوکندریت دیسکانت مچ پا بیماری است که در آن به قسمتی از استخوان در مفصل مچ پا خون نرسیده و این قسمت دچار نکروز میشود. استئوکندریت مچ پا میتواند موجب بروز درد و تورم در مچ پا شود. درد در جلو یا پشت مفصل مچ پا میتواند به علت ایمپینجمنت یا گیر مچ پا باشد. این بیماری به علت گیر کردن بافت نرم مچ پا در بین استخوان ها ایجاد میشود.  درد در اطراف قوزک میتواند به علل زیر ایجاد شود در بیماری تارسال کوالیژن چند استخوان مچ پا به هم میچسبند این بیماری میتواند موجب درد در مچ پا همراه با محدودیت حرکتی در آن ناحیه شود. در سندروم سینوس تارس درد مبهمی در جلو قوزک خارجی مچ پا ایجاد میشود. درد با فشر دادن این ناحیه شدیدتر میشود. سندروم تونل تارس به علت فشار به عصب تیبیالیس خلفی در پشت قوزک داخلی ایجاد شده و موجب بروز درد و بیحسی در سطح داخلی مچ پا و کف پا میشود. تاندنیت فلکسورهای پا به علت التهاب در این تاندون ها ایجاد شده و موجب احساس درد در پشت قوزک داخلی و کف پا میشود. در تاندینوپاتی تیبیالیس خلفی تاندون در پشت قوزک داخلی ملتهب شده و موجب درد در آن ناحیه و در کف پا میگردد. یکی از علل درد مچ پا مشکلات تاندون پرونئال است. تاندنیت پرونئال بیماری است که به علت التهاب تاندون پرونئال ایجاد میشود. این تاندون از پشت قوزک خارجی عبور میکند. این التهاب معمولا به علت کشش زیادی است که در حین فعالیت های ورزشی و یا حرکات ناجور به مچ پا وارد میشود. تاندنیت پرونئال موجب احساس درد در سمت خارج مچ پا و در پشت قوزک خارجی میشود. این درد میتواند با تورم در همان ناحیه همراه باشد. در نیمه دررفتگی تاندون پرونئال این تاندون در پشت قوزک خارجی بطور مکرر جابجا میشود. این جابجایی موجب درد و احساس کلیک و در مواردی تورم در پشت قوزک خارجی میشود. درد در پشت مچ پا میتواند به علت مشکلات تاندون آشیل ایجاد شود تاندنیت آشیل به علت التهاب این تاندون در محل اتصال به استخوان پاشنه ایجاد میشود. در تاندنیت آشیل در در پشت مچ پا کمی بالاتر از استخوان پاشنه است. در بورسیت آشیل پشت استخوان پاشنه برجسته و دردناک میشود. این بیماری به علت التهاب بورس پشت استخوان پاشنه بوچود میاید. انواع بیماری های روماتیسمی، بعضی تومورهای استخوانی و تومورهای بافت نرم اطراف مچ پا و همچنین عفونت های مفصل و دیگر بافت های مچ پا هم میتواند موجب بروز در مچ پا گردد. درد حاد مچ پا میتواند بدنبال آسیب های وارد به آن ایجاد شود. این آسیب ها میتوانند موجب شکستگی در استخوان ها مچ پا، دررفتگی مفصل و یا آسیب به بافت نرم اطراف مچ پا (بطور مثال پیچ خوردن مچ پا و یا پارگی تاندون آشیل) ایجاد شود.

منبع: اران ارتوپد.  ادرس مطب : مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸