تاندون پرونئال کوتاه از پشت قوزک خارجی عبور کرده و به متاتارس پنجم پا ( متاتارس مربوط به انگشت کوچک) منصل میشود. وظیفه این دو تاندون خم کردن مچ پا به پایین ( همان کاری که در هنگام ایستادن به روی پنجه پا انجام میدهیم) و چرخش مچ پا به بیرون است.
تاندون پرونئال در پشت قوزک خارجی است
التهاب تاندون پرونئال بیماری است که بر اثر کار کشیدن بیش از حد از تاندون پرونئال ایجاد میشود. این کشش و التهاب ممکن است بصورت ناگهانی و بر اثر وارد شدن ناگهانی یک نیروی بزرگ به پا ایجاد شود و یا ممکن است بتدریج و در طول چند هفته تا چند ماه و بر اثر وارد شدن کشش های مداوم به تاندون بوجود آید. فشار و کشش زیاد به این تاندون موجب آسیب به آن و ایجاد پارگی های میکروسکوپی در آن میشود.
بتدریج الیاف محکم تشکیل دهنده تاندون خاصیت خود را از دست داده و ضعیف میشوند. بدنبال این حالات تاندون ملتهب میشود. افراد مسن بیشتر در معرض این بیماری هستند چون در سنین بالا تاندون ها ضعیف تر میشوند و بنابراین زودتر آسیب میبینند.
مهمترین آنها عبارتند از
ادرس مطب:
مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
شایعترین محل ارتروز یا سائیدگی مفصلی در کف پا در انگشت شست است درست در مفصلی که بین شست و کف پا وجود دارد و به آن مفصل متاتارسوفالنژیالMetatarsophalangeal میگویند. این مفصل بسیار مهم است چون در حین راه رفتن باید مرتباً خم و راست شود و در صورت مشکل دار شدن راه رفتن واقعاً دردناک میشود.
گاهی اوقات غضروف این مفصل از بین رفته و مفصل دچار سائیدگی میشود. استخوان های اضافه در اطراف آن تشکیل شده و مفصل دچار درد و محدودیت شدید حرکتی میشود. هم درد و هم محدودیت حرکت در این مفصل موجب میشود بیمار بسختی راه برود. به این بیماری هالوکس ریجیدوس Hallux rigidus یا شست خشک میگویند. این بیماری علت عمده درد و خشکی شست پا بخصوص در سنین بالا است. هالوکس ریجیدوس معمولاً در سنین 60-30 سالگی دیده میشود. کسی به درستی علت ایجاد آنرا نمیداند ولی ضربه به مفصل شست میتواند موجب آن شود.
درد در موقع حرکت دادن شست و در موقع راه رفتن مهم ترین علامت این بیماری است. به علت اینکه در حین راه رفتن درد در زیر شست پا بیمار را آزار میدهد بسیاری بیماران روی لبه خارجی پا راه میروند. در این بیماری مفصل متاتارسوفالانژیال یعنی مفصل بین شست و کف پا متورم و بزرگ و برجسته میشود. مفصل ذکر شده همچنین دچار خشکی و محدودیت حرکت شده و خوب خم و راست نمیشود. در رادیوگرافی کاهش فضای مفصل و ایجاد استخوان اضافه در اطراف آن دیده میشود.
آرتروز مفصل متاتارسوفالانژیال اول
درمان هرچه زودتر شروع شود احتمال موفقیت آن بیشتر است. اصول درمان عبارتند از
در صورت عدم جواب درمان های ذکر شده پزشک ارتوپد ممکن است تصمیم به استفاده از عمل جراحی بگیرد. این اعمال عبارتند از
این جراحی در موارد نه چندان شدید بیماری انجام میشود. در این نوع جراحی، استخوان های اضافی اطراف مفصل متاتارسوفالانژیال و حتی قسمتی از خود مفصل خارج میشود تا مفصل بتواند بهتر حرکت کند.
در حالات شدید پزشک جراح دو استخوانی را که مفصل متاتارسوفالاتژیال را درست میکنند به یکدیگر جوش میدهد. با این کار حرکت این مفصل شست پا کاملاً از بین میرود یعنی شما دیگر نمیتوانید آن مفصل را خم و راست کنید ولی درد آن هم از بین میرود.
این جراحی در بیماران مسن تر که کمتر راه میروند مفید است. در این نوع عمل جراحی مفصل متاتارسوفالانژیال برداشته شده و به جای آن یک مفصل مصنوعی گذاشته میشود.
ادرس مطب: مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
دردناک شدن و متورم شدن مفصل اصلی شست پا مهمترین علامت این عارضه است. این درد در حین حرکت دادن شست بخصوص در حین بالا بردن شست بیشتر میشود.
حرکات شست هم محدود میشود. ممکن است در حین حادثه ای که منجر به این آسیب شده است صدای تقه ای که نشانه پاره شدن است احساس شود. در حالات شدید پوست اطراف مفصل اصلی شست پا دچار کبودی و خونمردگی میشود.
در کشیدگی شست پا بالا بردن آن شدت درد را بیشتر میکند
این عارضه بعد از آسیب های ورزشی زانو و مچ پا سومین آسیب شایعی است که میتواند موجب شود ورزشکار مدتی از فعالیت های ورزشی دور بماند. اگر بعد از این آسیب ورزشکار بدنبال درمان مناسب نباشد ممکن است به آرتروز مفصل شست دچار شود. آرتروز شست هم به علت تغییر دادن طرز راه رفتن شخص میتواند در دراز مدت موجب بروز مشکلاتی در کل پا یا اندام تحتانی شود. در 50 درصد موارد کسانی که دچار این آسیب شده اند تا پنج سال بعد عوارض و مشکلاتی را در مفصل خواهند داشت.
ادرس مطب: مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
در حین راه رفتن ممکن است تا 8 برابر نیروی وزن به این مفصل وارد میشود. در سطح کفی مفصل یعنی قسمتی که رو به زمین قرار گرفته است کپسول مفصلی و تاندون های عضله خم کننده کوتاه شست و دو استخوانچه ریز بنام استخوان های سزاموئید وجود دارد.
این عارضه به علت خم شدن شدید شست پا به بالا و عقب ایجاد میشود. مفصل بزرگ شست پا بطور طبیعی میتواند حدود 80 درجه به بالا خم شود. اگر فشاری به شست پا وارد گردد بطوریکه موجب شود این مفصل بیش از حد تواناییش به بالا خم شود میتواند موجب کشش شدید بافت نرم زیر مفصل و در نتیجه پاره شدن کپسول مفصل و یا لیگامان ها و تاندون های زیر و اطراف مفصل شود و آسیب به این بافت ها موجب بروز علائم این عارضه میشود.
گاهی اوقات شدت آسیب به حدی است که میتواند موجب صدمه دیدن غضروف مفصل یا در رفتگی مفصل شود ولی شدت آسیب اکثرا در حد اسپرین Sprain یا کشیدگی مفصل متاتارسوفالاتژیال اول است.
علت نامگذاری این آسیب به نام Turf Toe آنست که این مشکل در کسانی که روی زمین های مصنوعی مثل زمین چمن مصنوعی بازی میکنند بیشتر دیده میشود. در هنگام بازی روی این سطوح به علت اینکه اصطکاک و چسبندگی کفش و این سطوح زیاد است در حین باز و دویدن، پنجه کفش محکم به سطح زمین میچسبد ولی پاشنه بر اثر وزن بدن که روی به جلو میرود از زمین بلند میشود و موجب میگردد شست پا بشدت به طرف بالا خم شود.
همچنین این زمین ها سطح سخت تر و غیر قابل انعطاف تری نسبت به زمین چمن دارند که این هم میتواند موجب بیشتر شدن احتمال این آسیب شود. این عارضه در ورزشکارانی که ورزش های فوتبال، راگبی، کشتی و یا ورزش های نمایشی رزمی را انجام میدهند بیشتر دیده میشود.
عوامل زیر احتمال بروز این آسیب را بیشتر میکنند
ادرس مطب مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
مهمترین اهداف پزشک در درمان این بیماری عبارتند از
1. کم کردن فعالیت بیماری و بدنبال آن کاهش تخریب مفاصل
2. کاهش درد و محدودیت مفصل
3. کاهش ناتوانی هایی که به علت درد، آسیب مفصل یا تغییر شکل اندام ایجاد میشود
4. درمان عوارض و مشکلات همراه بیماری
همانطور که گفته شد داروهای سری قبل به مدت زمان زیادی برای اثر کردن نیاز دارند پس بیماران نیاز به مصرف همزمان داروهایی دارند که سریعتر اثر کرده و درد و محدودیت حرکتی در مفاصل را زودتر کاهش دهد. این داروها نمیتوانند سیر بیماری و یا پیشرفت آن و تخریب مفصلی را تغییر دهند و تنها موجب کاهش علائم بیمار بصورت کاهش درد و التهاب مفصل میشوند. این داروها سه دسته اند
Non-steroidal anti-inflammatories یا NSAIDs
به این داروها معمولا داروهای ضدالتهابی هم میگویند. این داروها انواع متفاوتی داشته و قدرت و عوارض جانبی آنها با یکدیگر فرق دارد. پزشک معمولا برای هر بیمار چند تا از آنها را امتحان میکند تا ببیند کدامیک از انها برای بیمارش مناسب تر بوده و بیمار به آن پاسخ درمانی بهتری میدهد. از عوارض شایع همه این داروها، مشکلات معده و در بعضی اوقات خونریزی گوارشی است. پس پزشک معالج معمولا همراه با این داروها، از داروهای محافظ معده هم استفاده میکند.
پس از اینکه تاثیر داروهای دسته قبل بعد از گذشت چند هفته شروع شد، ممکن است پزشک معالج مصرف این داروهای ضد التهابی را کاهش داده یا مصزف آنها را قطع کند. مهم ترین این داروها عبارتند از آسپرین،بروفن، سلکسیب، ایندومتاسین، دیکلوفناک، ناپروکسن،
استامونفن و یا کدئین هم میتوانند درد بیمار را کاهش دهند ولی تاثیر ضد التهابی ندارند.
استروئیدها steroids یا داروهای حاوی کورتن
ازاستروئیدهاهم معمولا در چند هفته اول که تاثیر داروهای گروه اول هنوز آغاز نشده است استفاده میشود. گاهی پزشک معالج این داروها را مستقیما در داخل مفصل ملتهب تزریق میکند. متاسفانه مصرف طولانی مدت این داروها آثار جانبی مانند پوکی استخوان، چاقی، نازک شدن پوست، لاغر شدن عضلات و کم کردن قدرت ایمنی بدن و در نتیجه افزایش آمادگی بیمار به عفونت را در پی دارد.
این هدف یا توجه به موارد زیر مقدور است
در بعضی موارد انواع خاصی از اعمال جراحی میتواند به بیمار کمک کرده و کارکرد اندام وی را بهتر کند. مهمترین آنها عبارتند از
پزشک معالج سعی میکند عوارض بیماری مانند مشکلات ریه، قلب، عروق خونی، کم خونی و مشکلات دیگر را درمان کند. بیمار مبتلا به روماتیسم مفصلی باید تا آنجا که ممکن است وزن خود را کاهش دهد، سیگار نکشد و فشار خون خود را کنترل کند. اگر در این بیماران قند یا چربی خون بالا است باید این مشکلات به خوبی درمان شوند. این بیماران اگر سن بالای 65 سال دارند یا داروهای ضعیف کننده سیستم ایمنی را مصرف میکنند باید هر سال از واکسن آنفلوانزا استفاده کنند. این بیماران نیاز به رژیم غدایی خاص دارند و بعضی از آنها باید از بریس های خاص برای کاهش حرکات مفصلی استفاده کنند.
مطالعات اخیر نشان داده است که رعایت بهداشت دهان و دندان و معالجه بیماری های احتمالی لثه میتواند موجب کاهش فعالیت بیماری شود.
ادرسمطب: مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸