مهمترین علائم روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید درد و خشکی صبحگاهی مفاصل بدن بخصوص دست همراه با احساس ضعف و خستگی است که بصورت تدریج در عرض چند هفته تا چند ماه ایجاد شده و شدت میابند.
علائم روماتیسم مفصلی به سه دسته تقسیم میشوند. علائم عمومی، علائم مفصلی و علائم غیر مفصلی
علائم عمومی
در 70 درصد موارد شروع روماتیسم مفصلی با علائم عمومی مانند ضعف، کاهش اشتها، درد مبهم عضلات و احساس خستگی است. بیمار ممکن است ماهها قبل از اینکه دچار درد و تورم مفصل شود این علائم را داشته باشد.
علائم مفصلی
در 30 درصد موارد شروع روماتیسم مفصلی با بروز علائم مفصلی است که عبارتند از
تورم مفاصل متاکارپوفالانژیال و تغییر شکل انگشتان بدنبال ابتلا به روماتیسم مفصلی
علائم غیر مفصلی
این علائم در 40 درصد از بیماران وجود دارد و بیشتر در بیمارانی دیده میشود که Rheumatoid factor در آزمایش خون آنها بالا است. مهمترین این علائم عبارتند از
ندول پشت آرنج بدنبال ابتلا به روماتیسم مفصلی
ادرس مطب: مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
روماتیسم مفصلی یا Rheumatoid arthritis یک بیماری است که موجب التهاب، درد و تورم مفاصل بدن میشود. این بیماری معمولا مزمن بوده و در دراز مدت میتواند موجب تخریب مفصل شود. از هر صد نفر یک نفر در طول عمرش به نوعی به این بیماری مبتلا میشود. روماتیسم مفصلی میتواند زمینه خانوادگی داشته باشد. این بیماری میتواند در هر سنی بروز کند ولی معمولا در سنین بین 60-40 سالگی دیده میشود. روماتیسم مفصلی در زنان سه برابر شایع تر از مردان است.
بیماری روماتیسم مفصلی جزو دسته ای از بیماری های انسان است که به آنها بیماری های خود ایمنی یا اتو ایمیون Autoimmune disease میگویند.
بدن انسان سیستم دفاعی خاصی دارد که با استفاده از آن در برابر تهاجم میکروب ها از خود دفاع میکند. یکی از روش های سیستم دفاعی بدن، تولید مواد خاصی به نام آنتی بادی Antibody یا پادتن است. این مواد که از جنس پروتئین هستند به میکروب ها میچسبند و موجب تخریب آنها میشوند. گاهی اوقات سیستم دفاعی بدن به دلایلی که هنوز بر ما ناشناخته است بعضی از سلول های بدن خود انسان را غریبه و مهاجم تشخیص داده و بر علیه آنها آنتی بادی یا پادتن تولید میکند. این آنتی بادی ها به سلول ها حمله کرده و موجب آسیب آنها میشوند. مکانیسم ذکر شده علت اصلی بروز بیماری های خود ایمنی است
در روماتیسم مفصلی هم سیستم ایمنی به سلول های بدن بخصوص سلول های سینوویوم Synovium cells بعضی از مفاصل حمله کرده و موجب تغییراتی در آنها میشوند. سینوویوم لایه ای از سلول ها است که سطح درونی کپسول مفصلی را فرش میکنند و موجب ترشح مایع مفصلی ( مایع سینوویوم) میشوند. تاثیر آنتی بادی ها بر سلول های سینوویوم موجب میشود سلول های این لایه افزایش پیدا کرده و در نتیجه لایه سینوویال ضخیم، متورم و همچنین ملتهب شود.
عروق خونی لایه سینوویال افزایش پیدا کرده، همراه با التهاب لایه سینوویال، ترشح مایع مفصلی هم بیشتر شده و مفصل متورم میشود. بدنبال این تغییرات سلول های سینوویال موادی بنام سیتوکین Cytokin ترشح میکنند که موجب بروز التهاب در مفصل شده و همچنین روی سلول های مفصل اثرات تخریبی دارد.
بدنبال تورم مفصل، لیگامان ها و تاندون های اطراف آن تحت کشش قرار میگیرند. این کشش در کپسول مفصلی و تاندون و لیگامان های اطراف مفصل بتدریج آنها را شل و ضعیف کرده و ضعف این ساختمان ها موجب ناپایداری مفصل و در نهایت نیمه دررفتگی و تغییر شکل مفصل میشود.
بتدریج و با گذشت زمان بافت سینوویال رشد کرده بر روی غضروف رفته و موجب خوردگی آن میشود. بعد از مدتی استخوان اطراف مفصل هم دچار پوکی و خوردگی شده و در آن کیست هایی بوجود میاید. این تغییرات استخوانی تغییر شکل مفصل را تشدید میکنند.
ادرس مطب: مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
آسیب های مفصل مچ پا شایع هستند، آسیب هایی مانند شکستگی و پیچ خوردگی و این آسیب ها گرچه در اکثر اوقات خوب میشوند ولی در بسیاری اوقات در دراز مدت موجب آسیب غیر قابل برگشت در غضروف مفصلی شده که وضعیتی به نام آرتروز یا استئوآرتریت یا ساییدگی مفصلی را ایجاد میکند.
آرتریت تاکایاسو گونه نادری از واسکولیت است، و مجموعه اختلالاتی را در پی دارد که سبب التهاب رگ های خونی می شوند. این التهابات عمدتا به آئورت (شریان بزرگی که خون را از قلب به دیگر نقاط بدن می رساند) و سرخرگ های اصلی آن آسیب می زند.
این بیماری به انسداد و تنگی عروق خونی (استنوسیس) و یا گشادی ناهنجار آنها (آنوریسم) منجر می شود. آرتریت تاکایاسو، درد سینه و دست، فشار خون بالا و نهایتا نارسایی قلبی و سکته را در پی دارد.ادرس مطب: مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
آرتریت واکنشی برخلاف آرتروز عفونی با عفونت مستقیم در مفاصل به وجود نمی آید. التهاب مفاصل در آرتریت واکنشی نتیجه ی یک واکنش عفونی در جایی دیگر از بدن است که در آن سیستم ایمنی بدن بطور غیر طبیعی فعال شده باعث تورم در مفاصل می شود. این عفونتها شامل:
· عفونت شکم (دل و روده) ، از قبیل مسمومیت غذایی یا اسهال که معمولا با اسهال خونی همراه است.
· عفونت در مجرای تناسلی که اغلب به دلیل سرایت عفونت از طریق روابط جنسی است.
· عفونت گلو که معمولا توسط یک باکتری به نام استرپتوکوکبه وجود می آید.
· علت به وجود آمدن ویروسهای عادی یا عفونتهای باکتریال از انواع دیگر هنوز دقیقا شناخته شده نیستند. یکی از نظریه ها این است که یک بار سیستم ایمنی بدن عامل عفونی اصلی درگیر می شود،و بطور واکنشی باعث تورم مفاصل و تظاهرات دیگر می شود.میکروب Chlamydia می توانند برانگیزنده ی دوره ی آرتریت واکنشی باشد. این حالت اغلب نشانه ی خاصی ندارد (مخصوصا در زنان)، اما ممکن است ادرار کردن را دردناک و موجب ترشحات از ناحیه ی تناسلی گردد.
آرتریت واکنشی معمولا به علت ارتباط با عفونتهای ابتدایی جدا از دیگر عارضه های آرتروز شناخته شده است. پزشک مربوطه در صورتی که به وجود آرتریت واکنشی شک داشته باشد سوالاتی درباره ی وضعیت سلامتی و روابط جنسی اخیرتان از شما می پرسد.
پزشکان معمولا تشخیص آرتریت واکنشی را بر مبنای وجود یک یا چند مورد از نشانه های زیر می گذارند:
· علائم بیماری بدنبال یک عفونت در بدن ایجاد می شوند، در حالی که عفونت به قدری خفیف بوده که حتی متوجه آن نشده اید، در نتیجه پزشکان حتی زمانی که هیچ سابقه ی قطعی از عفونت ها موجود نباشد، تشخیص آرتریت واکنشی را می دهند.
· همه ی آزمایشات برای دیگر نوعهای آرتروز منفی باشد ( مانند آرتریت رماتیسمی).
· آرتریت با علائم نسبتا رایج آرتریت واکنشی مانند خارش و تحریک کف دست و پا یا چشمان دردناک قرمز همراه باشد.
هیچ آزمایشی خاصی برای آرتریت واکنشی وجود ندارد ، اما موار زیر برای تائید تشخیص و علت به وجود آمدن عوامل نشانه ها استفاده می شود:
· کشیدن مایع مفصل در صورت وجود و بررسی جهت رد کردن عفونت های مستقیم در مفصل مبتلا
· گرفتن نمونه ی مدفوع یا نمونه از گلو و نواحی تناسلی که جهت آزمایش برای نشانه های التهاب یا عفونت استفاده می شود.
· آزمایش خون برای بررسی میزان التهاب و آزمایش برای ژن (HLA-B27) .
آزمایش خون همچنین می تواند برای آزمایش آنتی بادی های مرتبط با دیگر فرم های آرتریت استفاده شود. این آنتی بادی ها شامل فاکتورهای رماتیسمی و آنتی بادی ضد هسته ای (ANA) می باشند.
اگر چشمان شما دردناک و قرمز است باید برای معاینه نزد یک متخصص چشم بروید تا عدم وجود التهاب جدی در چشمان شما را بررسی کند، این عارضه به التهاب عنبیه معروف است . این التهاب با ورم ملتحمه متفاوت است. التهاب عنبیه، تورم در قسمت رنگی چشم ( عنبیه) را شامل می شود ، در حالی که ورم ملتحمه باعث تورم در قسمت سفید رنگ چشم می شود.
درمان های دارویی برای آرتریت واکنشی به ۳ گروه تقسیم می شوند:
۱. درمان عفونت
· آنتی بیوتیک ها برای از بین بردن عفونت های داخلی در صورت ماندگاری عفونت.
قطره ی چشم برای درمان ورم ملتحمه
· قطره ی استروئید چشم برای درمان التهاب عنبیه
۲. درمان التهاب
التهاب مفصل به سختی درمان می شود. این درمان ها معمولا شامل:
· داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایندومتاسین ، دیکلوفناک و ...
· بسته های یخ یا پدهای گرم کننده برای تسکین درد و تورم مفاصل ( آنها را در حوله ای بپیچید تا به پوست آسیب نرسانند).۳. درمان آرتروز سخت و مقاوم
· داروهای تعدیل کننده سیستم ایمنی مانند متوتروکسات و کلروکین و...
· تزریق برای از بین بردن مایع در مفاصل (اسپیریشن)
· تزریق استروئید در مفاصل و عضلات
· مقدار کمی قرص استروئید در دوره کوتاه
فعالیت های زیر باعث تسکین برخی از علائم شما می شود:
استراحت و ورزش
اگر مفاصل شما متورم است عموعا احساس خستگی و ناخوشی می کنید. خواب و استراحت زیاد کمک زیادی به بهبود شرایط شما در اولین مراحل ابتلا به آرتریت واکنشی می کند، همچنین بسیار مهم است که مفاصل را متحرک نگه داشته و قدرت عضلانی خود را حفظ کنید. ممکن است توسط یک فیزیوتراپیست یا متخصص حرفه ای انجام ورزشهایی خاص به شما توصیه شود اما باید از فشار آوردن زیاد بر روی مفاصل متورم خودداری کنید.
لیزر درمانی -مگنت تراپی
جهت کاهش و کنترل درد مفاصل در ارتریت واکنشی لیزر درمانی و مگنت تراپی نیز کمک قابال توجهی به بیماران می کند.در کلینیک تخصصی دکتر نیاستی جهت کنترل درد مفاصل بیماران ارتریت واکنشی ار لیزر پرتوان و مگنت تراپی استفاده می شود.
رژیم
رژیم خاصی که کمک به بهبود آرتریت واکنشی را اثبات کند موجود نیست، اگرچه مکمل های غذایی معین به کاهش التهابات کمک می کنند. یک رژیم سالم برای سلامت عمومی و حال خوش شما مهم است.
داروهای مکمل
داروهای مکمل و تناوبی در کنترل انفرادی علائم مفاصل نقش دارند. این داروها شامل طب سوزنی،داروهای گیاهی،ماساژ و مکمل های غذایی هستند
ادرس مطب: مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸