اگر نگران دررفتگی مچ دست خود هستید اینجا را کلیک کنید

دررفتگی کامل مفصل مچ دست نادر است ولی در بسیاری اوقات دررفتگی های ناکامل در این مفصل دیده میشوند که شایع ترین آنها دررفتگی استخوان لونیت است.

آناتومی

مچ دست یا کارپ Carpal bones از هشت استخوان تشکیل شده است. این هشت استخوان در دو ردیف و بین استخوان های رادیوس و اولنا در بالا و استخوان های متاکارپ در پایین قرار گرفته اند. در ردیف اول یا پرگزیمال Proximal یعنی ردیفی که به استخوان رادیوس نزدیک است اولین استخوان، اسکافوئید است که در طرف شست قرار گرفته و دومین استخوان را استخوان هلالی یا لونیت Lunate مینامند. این استخوان ها یا بهتر بگوییم استخوانچه ها به توسط لیگامان های قوی به یکدیگر میچسبند.

دررفتگی لونیت

این دررفتگی معمولا بدنبال زمین خوردن روی کف دست بوجود میاید. در این وضعیت بر اثر به عقب رفتن شدید مچ دست و فشار استخوان های ردیف دیستال Distal ( یعنی ردیفی که از استخوان رادیوس دورترند) به لونیت، لیگامان های مهمی از اطراف این استخوان پاره شده و موجب جابجا شدن استخوان میشود. دررفتگی لونیت پس از شکستگی اسکافویید شایعترین آسیب استخوانچه های مچ دست بدنبال ضربه است. گاهی اوقات این دررفتگی با شکستگی استخوان اسکافوئید و یا زائده نیزه ای ( استیلویید) استخوان رادیوس و یا هر دو همراه است.

همانطور که توضیح داده شد در دررفتگی لونیت، استخوان های کارپ یا مچ، ارتباط بین خود و استخوان های ساعد را حفظ میکنند و این فقط استخوان لونیت است که از جای خود دررفته و جابجا میشود. گاهی اوقات جابجایی برعکس است به این صورت که استخوان لونیت ارتباط خود با استخوان رادیوس را حفظ کرده و بقیه هفت استخوانچه مچ دست جابجا میشوند. به این آسیب، دررفتگی پری لونار Prelunar dislocation میگویند.

پیکان های سیاه استخوان لونیت را نشان میدهند که در رفته است

علائم در رفتگی استخوان هلالی یا لونیت

بدنبال در رفتگی مچ دست متورم میشود. فشار دادن به جلوی مچ دست شدت درد را افزایش میدهد. حرکات مچ بشدت محدود شده و حتی ممکن است حرکات انگشتان هم کم شود ( علت کاهش حرکات انگشتان فشار استخوان لونیت جابجا شده بر روی تاندون های انگشتان است) و ممکن است حس لمس انگشتان دوم و سوم دست کاهش یابد. تشخیص این آسیب، با استفاده از رادیوگرافی نیمرخ مچ دست است که در آن جابجا شدن استخوان لونیت دیده میشود.

درمان این دررفتگی معمولا بصورت جااندازی بسته است. پزشک معالج با کشش مچ دست و فشار مستقیم بر روی استخوان لونیت آنرا جااندازی میکند. پس از آن استخوان به توسط پین به استخوان های اطراف متصل شده و سپس مچ دست به مدت یک ماه به توسط گچ بیحرکت میشود. اگر این دررفتگی دیر تشخیص داده شود بصورت بسته جا نمیفتد. در این موارد نیاز به عمل جراحی و جااندازی باز دررفتگی وجود دارد. در مواردی که مدت زیادی از دررفتگی گذشته باشد ممکن است استخوان حتی با عمل جراحی هم جا نیفتد که در این موارد ممکن است نیاز شود تا استخوان لونیت از مچ دست خارج گردد.

عوارض دررفتگی لونیت چیست

شایعترین و مهمترین عوارض دررفتگی لونیت عبارتند از

• نکروز آوازکولر استخوان لونیت : به علت آسیب شدید به لیگامان های اطراف لونیت که محل ورود عروق تغذیه کننده استخوان هستند، ممکن است بدنبال دررفتگی، خونرسانی استخوان دچار اختلال شده و موجب نکروز آوازکولر یا سیاه شدن استخوان شود.

• استئوآرتریت یا آرتروز : آرتروز معمولا به علت نکروز آوازولر استخوان و یا جانیفتادن دررفتگی ایجاد میشود. درمان آن استفاده از بریس مچ دست و محدود کردن فعالیت های مچ است و در موارد شدید نیاز به عمل جراحی و فیوژن یا خشک کردن مفاصل بین لونیت و استخوان های اطراف وجود دارد.

• فشار به عصب مدیان : در هنگام دررفتگی لونیت عصب مدیان ممکن است بر اثر فشار این استخوان جابجا شده فلج شود. در این صورت دررفتگی باید بسرعت جااندازی شود. اگر مدت زیادی از دررفتگی گذشته و قابل جااندازی نباشد باید استخوان لونیت از مچ دست خارج شده و فلکسور رتیناکولوم ( نوار بافتی محکمی که روی عصب مدیان را پوشانده است) با عمل جراحی باز و آزاد شود تا فشار از روی عصب برداشته شود. 
•  

منبع: ایران ارتوپد 

ادرس مطب ::مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸

اگر می خواهید اطلاعاتی راجع به رگ به رگ شدن مچ دست پیدا کنید اینجا را کلیک کنید

لیگامان ها یا رباط ها بافت هایی به شکل نوار های محکم هستند که دو استخوان دو طرف یک مفصل را به یکدیگر متصل کرده و موجب پایداری مفصل میشوند. آسیب لیگامان های مچ دست به سه صورت امکان پذیر است لیگامان تحت کشش قرار گرفته و پارگی های میکروسکوپی در آن ایجاد میشود پارگی ناقص لیگامان ایجاد میشود پارگی لیگامان کامل است.  آسیب لیگامان های مچ دست موقعی ایجاد میشود که نیروهای بزرگی از این مفصل عبور میکنند و معمول ترین مکانیم آن زمین خوردن با کف دست است. گاهی اوقات پیچش شدید دست موجب این آسیب میشود.  اکثر آسیب های لیگامان های مچ دست در حین فعالیت های ورزشی ایجاد میشوند بخصوص ورزش هایی مانند دوچرخه سواری و اسکی. آسیب های لیگامان های مچ دست چگونه تشخیص داده میشوند پزشک متخصص بعد از اینکه با بیمار در مورد مشکلاتش و اینکه آسیب چگونه ایجاد شده است صحبت کرده و اطلاعات لازم را جمع آوری کرد مچ دست وی را معاینه میکند. معمول ترین علائم بیمار درد و خشکی حرکات و کاهش قدرت مچ دست است. پزشک معالج سعی میکند با معاینه محل درد را دقیقا مشخص کرده و هرگونه ناپایداری در مفصل را متوجه شود. رادیوگرافی ساده میتواند هرگونه شکستگی استخوان ها را که ممکن است همراه با آسیب لیگامان ایجاد شده باشند نشان بدهد. همچنین ممکن است بتواند ناپایداری مفصل را هم مشخص کند. رادیوگرافی یا عکس برداری ساده نمیتواند لیگامان را نشان بدهد پس جراح ارتوپد برای دیدن لیگامان ها ممکن است نیاز به استفاده از دیگر روش های تصویربرداری مانند ام آر آی یا آرتروگرافی با ام آر آی پیدا کند. در آرتروگرافی با ام آر آی ماده ای به داخل مفصل مچ دست تزریق میشود و سپس ام آر آی انجام میشود. به این ترتیب داخل مفصل مچ دست بهتر دیده میشود. یکی از بهترین روش برای تشخیص آسیب های لیگامان های مچ دست آرتروسکوپی است. در این روش با ورود لوله هایی که حامل دوربین هستند میتوان داخل مفصل مچ دست را دید. البته این روش تقریبا یک نوع جراحی کوچک است و در اطاق عمل انجام میشود و باید منافع و مضار آنرا قبل از انجام آن در نظر داشت. درمان آسیب لیگامان های مچ دست چگونه است هدف از درمان این آسیب ها از بین بردن درد، کم کردن خشکی مفصل احتمالی، بدست آوردن پایداری در مفصل مچ دست و ممانعت از ایجاد عوارض بلند مدتی مانند آرتروز یا استئوآرتریت است.  نوع درمان این آسیب ها بستگی به شدت آسیب دارد. وقتی آسیب فقط بصورت کشیدگی لیگامان مچ دست باشد درمان آن ممانعت از ادامه فعالیت ورزشی، استفاده از آتل یا اسپلینت و سرد کردن و بالا نگه داشتن مچ دست برای کاهش تورم است. بعد از مدتی که بهبودی ایجاد شد فرد میتواند کم کم به فعالیت ورزشی برگردد. در این موارد که شدت آسیب ها کم است معمولا بهبودی لیگامان به نحو مطلوبی صورت میگیرد. البته احتمال قدری خشکی مفصل بصورت کاهش دامنه حرکتی وجود دارد که در صورت وقوع، معمولا با استفاده از روش هایی مانند نرمش های کششی بهبود میابد. وقتی شدت آسیب بیشتر است و لیگامان پاره شده است تصمیم به اینکه بیمار نیاز به عمل جراحی دارد یا خیر با در نظر گرفتن متغیرهایی مانند اینکه چه لیگامانی آسیب دیده یا بیمار نیاز به چه حدی از توانایی بدنی دارد فرق میکند. ممکن است درمان بصورت برداشتن کناره های پاره شده و متورم لیگامان بوسیله آرتروسکوپ باشد و یا ممکن است جراح ارتوپد تصمیم بگیرد جراحی باز انجام دهد و لیگامان های پاره شده را ترمیم کند. در بسیاری موارد پارگی بصورتی است که بافت قابل ملاحظه ای از لیگامان برای ترمیم باقی نمانده است و درمان بصورت بازسازی انجام میشود یعنی پزشک جراح ارتوپد، بافت دیگری که شبیه لیگامان است ( مانند کپسول مفصل یا پیوند های لیگامانی) را در محل قبلی لیگامان جاگذاری میکند. این وضعیت بخصوص موقعی که در انجام درمان تاخیر ایجاد شده است دیده میشود.

منبع: ایران ارتوپد   ادرس مطب::مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸

اگر پس از ضربه دچار درد شدید و تورم در مچ دست شدید و با فشار در ناحیه انفیه دان درد شدید حس میکنید اینجا راکلیک کنید

شکستگی استخوان ناوی یا اسکافویید Navicular or scaphoid bone شایعترین آسیب مچ دست بدنبال ضربه بوده و در جوانها شایع است ولی در بچه ها و در افراد مسن کمتر دیده میشود. مکانیسم ایجاد این شکستگی افتادن بر روی کف دست در حین زمین خوردن است. در اغلب اوقات شکستگی در وسط استخوان یا کمر آن ایجاد شده و آن را به دو قسمت تقریبا مساوی تقسیم میکند ولی گاهی هم شکستگی در قسمت پرگزیمال (قسمتی که به ریشه اندام یعنی شانه نزدیک تر است) استخوان ایجاد میشود. شکستگی در قسمت دیستال ( قسمتی که از ریشه اندام یعنی شانه دورتر است) که به آن توبروزیته اسکافویید هم میگویند معمولا شیوع کمتری داشته و بیشتر در نوجوانان دیده میشود. شکستگی استخوان اسکافوئید معمولا بدون جابجایی است. آناتومی  مچ دست انسان از 8 استخوانچه تشکیل شده است که یکی از آنها استخوان اسکافویید است. از بین استخوانچه های مچ دست ، استخوان اسکافوئید ، شایعترین استخوانی است که دچار شکستگی می شود . محل این استخوان، در محل اتصال مچ دست به ساعد و در قاعده شست دست است. همان جایی که در آناتومی به اسناف باکس تشریحی معروف است. شایعترین علت برای این شکستگی ، زمین خوردن بر روی کف دست است در حالیکه مچ دست به سمت پشت خم شده باشد.  استخوانی که با حرف A مشخص شده                   اسکافویید است              اسناف باکس تشریحی      شکستگی استخوان اسکافویید             زمین خوردن با کف دست و شکستگی                   استخوان اسکافویید  علائم شکستگی اسکافویید در مچ دست چیست بیمار از درد مچ دست شاکی است. فشار بر روی انفیه دان یا اسناف باکس تشریحی در مچ دست شدت درد را افزایش داده و این محل متورم میشود. حرکات مچ دست هم دچار محدودیت میشود.    شکستگی اسکافویید در رادیوگرافی ساده شکستگی استخوان اسکافویید در بسیاری اوقات از نظر مخفی مانده و تشخیص داده نمیشود. در بسیاری اوقات درد مچ بیمار کم بوده و وی میتواند فعالیت های روزمره خود را با کمی درد ادامه دهد و درد را به حساب یک رگ به رگ شدن گذاشته و به پزشک مراجعه نمیکند. حتی در بسیاری اوقات بعد از رادیوگرافی هم ممکن است تشخیص شکستگی داده نشود و به نظر برسد استخوان سالم است. علت این وضعیت شکل خاص این استخوان است که تشخیص شکستگی را در آن مشکل میکند. همچنین در بسیاری اوقات شکستگی کاملا بدون جابجایی است و بنابراین در رادیوگرافی ساده دیده نمیشود. بنابر این در هر بیماری که بدنبال ضربه دچار درد در مچ دست بخصوص در ناحیه انفیه دان تشریحی Anatomical snuff-box است و حرکات مچ دستش دردناک است باید رادیوگرافی مچ دست از زوایای مختلف تهیه شود. گاهی اوقات حتی با وجود شکسته بودن استخوان، این شکستگی در رادیوگرافی قابل مشاهده نیست. بنابراین در مواردی که پزشک معالج مشکوک به وجود این شکستگی بوده ولی در رادیوگرافی نکته غیر طبیعی دیده نمیشود دست بیمار از کف دست تا آرنج گچ گرفته میشود و پس از دو هفته گچ خارج شده و مجددا از ناحیه مچ دست عکس برداری میشود. اگر شکستگی واقعا وجود داشته ولی در رادیوگرافی اولیه دیده نشود، در رادیوگرافی که بعد از دو هفته تهیه میشود قابل مشاهده است. راه دیگر اینست که در همان روز معاینه اولیه که رادیوگرافی ساده شکستگی را نشان نداده است از بیمار ام آر آی و یا اسکن رادیوایزوتوپ به عمل آید. این دو روش تصویربرداری میتوانند با حساسیت بیشتری شکستگی را کشف کرده و نشان دهند. هر فردی که بدنبال زمین خوردن با کف دست دچار درد در مچ دست میشود باید به پزشک مراجعه کند تا وی او را از نظر وجود این شکستگی بررسی کند. کم بودن شدت درد دلیل بر این نیست که علت آن صرف یک رگ به رگ شدن ساده است. بسیاری از شکستگی های استخوان اسکافوئید به علت همین اهمال تشخیص داده نشده و بیمار تا آخر عمر گرفتار عوارض آن میشود.

منبع:ایران ارتوپد  ادرس مطب :مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸

در صورت تمایل به ورزشهای تقویتی جهت مچ دست خود اینجا را کلیک کنید

نرمش های مچ دست به دو دسته نرمش های کششی و نرمش های تقویتی تقسیم میشوند. هدف از انجام نرمش های کششی بدست آوردن دامنه حرکتی بهتر برای این مفصل است و نرمش های تقویتی میتوانند با قویتر کردن عضلات اطراف مفصل موجب بهبود کارکرد آن شوند.

مهمترین نرمش های تقویتی مچ دست عبارتند از

خم کردن مچ دست

یک وزنه را با دست گرفته و سپس در حالیکه کف دست ما به سمت سقف است مچ دست را به بالا خم می‌کنیم بطوریکه وزنه به سقف نزدیک‌تر شود و سپس به آرامی مچ را به حالت اول بر می‌گردانیم. این حرکت را در سه ست ده تایی انجام می‌دهیم. به تدریج مقدار وزنه را افزایش می‌دهیم.

باز کردن مچ دست

یک وزنه را با دست گرفته و سپس در حالیکه کف دست ما به سمت کف زمین است مچ دست را به بالا خم می‌کنیم بطوریکه وزنه به سقف نزدیک‌تر شود و سپس به آرامی مچ را به حالت اول بر می‌گردانیم. این حرکت را در سه ست ده تایی انجام می‌دهیم. به تدریج مقدار وزنه را افزایش می‌دهیم.

خم و باز کردن مچ دست

روش دیگر انجام دادن همین نرمش اینست که سر پا می ایستیم و یک میله سنگین، مثل لوله آب را با هر دو دست میگیریم و سپس مچ هر دو دست را به تناوب و به آرامی تا جاییکه میتوانیم به سمت بالا و پایین خم و راست میکنیم. میتوان یک بار طوری میله را گرفت که کف دست ها به سمت سقف باشد و بار دیگر طوری میله را در دست ها گرفت که کف دست ها به سمت زمین قرار گیرد.

روش دیگر اینست که یک  حوله نمناک را تا می‌زنیم و دو سر آن‌را با دو دست می‌گیریم سپس تا جایی که می‌توانیم آن‌را در یک جهت می‌چرخانیم تا آب آن‌را بگیریم و به اصطلاح بچلانیم. حداکثر فشار چلاندن را به مدت 10-5 ثانیه حفظ کرده و سپس در جهت عکس حوله را می‌چلانیم. این حرکت را در سه ست ده تایی انجام می‌دهیم.       

انحراف مچ دست

ابتدا آرنج را 90 درجه خم می‌کنیم و آن‌را در کنار تنه خود قرار می‌دهیم و تا آخر نرمش در همین حالت نگه می‌داریم. سپس یک وزنه را با دست گرفته و ساعد را در حدی می‌چرخانیم که شست دست ما به طرف سقف باشد. سپس مچ دست را تا آنجا که می‌توانیم به طرف بالا یعنی به طرف سقف انحراف می‌دهیم. به آرامی مچ دست را به پایین آورده بطوریکه تا جایی که امکان دارد مچ دست ما به سمت انگشت کوچک دستمان خم شود.این حرکات را در سه ست ده تایی انجام می‌دهیم.

چرخش ساعد

ابتدا آرنج را 90 درجه خم می‌کنیم و آن‌را در کنار تنه خود قرار می‌دهیم و تا آخر نرمش در همین حالت نگه می‌داریم. سپس یک وزنه را با دست گرفته و ساعد را تا آنجا که می‌توانیم به سمت خارج می‌چرخانیم بطوریکه کف دست ما به طرف سقف باشد و سپس ساعد را تا آنجا که می‌توانیم به طرف داخل می‌چرخانیم بطوریکه کف دست ما به طرف کف اطاق باشد. این حرکات را در سه ست ده تایی انجام می‌دهیم.  

منبع:ایران ارتوپد 

ادرسمطب::مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸

اگر میخواهید اطلاعات دقیقی از ارتروز مفاصل کوچک دست بدست اورید اینجا را کلیک کنید.

مفاصل متعددی در دست وجود دارند . توانایی انجام حرکات گوناگون در این مفاصل به مجموعه دست به عنوان یک واحد ، امکان انجام ظریف‌ترین و پیچیده‌ترین حرکات را می‌دهد . در هر مفصلی در بدن ، دو استخوان در مجاورت یکدیگر قرار دارند . روی هر یک از این دو استخوان لایه‌ای لغزنده از جنس غضروف پوشیده شده است و این مجموعه ( انتهای دو استخوان مجاور و لایه ی غضروفی پوشاننده هر یک ) در داخل پوششی از جنس بافت همبند به نام کپسول مفصلی قرار می‌گیرند . در داخل فضای مفصلی لایه‌ای از بافت پوشاننده به نام سینوویوم وجود دارد که سلول‌های آن با ترشح مایع شفاف و لغزنده ای به‌سهولت و نرمی حرکات دو استخوان‌ روی یکدیگر کمک می‌کند .

در آرتروز یا پدیده ساییدگی ، غضروف مفصلی شروع به فرسایش و تخریب می‌کند به‌طوری‌که لایه غضروف به تدریج نازک شده و از بین می‌رود ، در نتیجه دو  استخوان مجاور در مفصل در تماس مستقیم  با یکدیگر قرار می‌گیرند و حرکات آن‌ها روی هم از یک طرف باعث ایجاد درد و ناراحتی شده و از طرف دیگر تحریک ناشی از این تماس و رها شدن عناصر ریز غضروفی و استخوانی در فضای مفصل باعث تحریک لایه پوشاننده سینوویوم و ایجاد پدیده التهابی به صورت تورم ، درد بیشتر و تجمع مایع در مفصل می‌شود .

دت التهاب در آرتروز یا ساییدگی مفصل متغیر بوده و بسته به شدت بیماری زمینه ای و میزان فشاری که به مفصل تحمیل می‌شود می‌تواند کاهش یا افزایش پیدا کند . در طول زمان و در نتیجه تلاش برای بازسازی بیمارگونه در مفصل ، استخوان سازی جدیدی دورتادور مفصل صورت می‌گیرد که به صورت برجستگی‌های استخوانی در حاشیه مفصل در رادیوگرافی ساده رویت شده و در مفاصل سطحی در زیر پوست به دست می‌خورند . درد ناشی از اصطکاک سطوح استخوانی و ممانعت حاصل از برجستگی‌های شکل گرفته به تدریج دامنه حرکات مفصل را کاهش داده و باز و بسته شدن آن بخصوص در انتها دچار محدودیت می‌شود . عدم استفاده از عضو دردناک باعث تحلیل رفتن و لاغر شدن ماهیچه‌ها در آن عضو شده و متقابلاً عضوی که عضلات آن ضعیف و ناتوان باشند فشار ناشی از فعالیت‌ها به صورت مضاعف بر مفاصل آن عضو تحمیل می‌گردد . و این چرخه بیمارگونه ادامه پیدا می‌کند .

علت آرتروز مفاصل دست (hand joints arthrosis) چیست ؟

برخی از افراد به صورت ذاتی مستعد ابتلا به آرتروز مفاصل می‌باشند . ساییدگی مفاصل در این افراد به صورت منتشر بوده و علاوه بر مفاصل زانو و ستون مهره ها ، مفاصل دست نیز در سنین میان‌سالی دچار آرتروز و ساییدگی می‌شوند . فشارها و صدماتی که در طول سال‌ها در اثر اشتغال به فعالیت‌های سنگین به مفاصل وارد می‌شوند ، به تدریج به غضروف‌های مفصلی آسیب زده و در نهایت مفاصل را مستعد ابتلا به آرتروز و ساییدگی می‌سازند . آسیب‌های شدید مانند شکستگی‌هایی که سطح مفصلی را درگیر می‌کنند اگر به طور صحیح و کامل درمان نشوند و با یک درمان مناسب ، سطح مفصلی پیوسته و بدون جابجایی اعاده نگردد پس از مدتی در اثر اصطکاک سطوح ناصاف ، غضروف مفصلی تخریب شده و منجر به آرتروز و ساییدگی می‌گردد .

                                                               در دست مفاصل متعددی وجود دارند که یک‌یک آن‌ها با علت‌های توضیح داده شده در بالا می‌توانند مبتلا به آرتروز و ساییدگی گردند . اما از این میان سه ناحیة زیر با احتمال به مراتب بیشتری مستعد ابتلا می‌باشند : 

1 مفاصل بین بند انتهایی و میانی انگشتان

2 مفاصل بین بند میانی و ابتدایی انگشتان

3 مفصلی که در قاعده استخوان اول کف دست قرار داشته و در حقیقت شصت را به مچ دست متصل می‌نماید .

علائم بالینی آرتروز مفاصل دست (hand joints arthrosis) چیست و این عارضه چگونه تشخیص داده می‌شود ؟

 

ک علامت مهم در آرتروز مفاصل درد است . درد ممکن است به‌صورت دائم وجود داشته باشد یا این که در هنگام فعالیت و استفاده از مفصل مورد نظر این درد تشدید شود . این درد استفاده از عضو مورد نظر را با مشکل و محدودیت همراه می‌سازد . گاهی در مفصل مبتلا التهاب تشدید شده و باعث تورم و افزایش درد می‌گردد . یکی از علائم مفاصل مبتلا به آرتروز خشکی صبحگاهی می‌باشد به طور که پس از برخاستن از خواب و برای مدتی در حدود پنج تا ده دقیقه در آن مفاصل احساس خشکی و محدودیت در حرکات وجود دارد . پدیدار شدن زوائد استخوانی در پیرامون مفصل باعث به‌وجودآمدن برجستگی‌هایی در ناحیه مفصل شده و در زیر پوست به‌صورت ندولهایی رؤیت می‌گردند . این زواید استخوانی ممکن است در جهاتی مانع حرکت مفصل شوند . زواید استخوانی ، محدودیت در حرکات و تورم در مفاصل باعث تغییر شکل در دست مبتلا می‌شوند .

پزشک معالج با معاینه بالینی می‌تواند تشخیص آرتروز و ساییدگی مفصل را به راحتی مطرح نماید . برای قطعیت تشخیص از رادیوگرافی ساده استفاده می‌شود . در رادیوگرافی ساده آرتروز مفصل به شکل نامنظمی و کاهش فاصله مفصلی ، زوائد استخوانی در دو سوی مفصل و به‌وجودآمدن تغییراتی در استخوان زیر غضروف به شکل کیست‌های کوچک استخوانی و تغییر دانسیته استخوانی با پدیدار شدن یک لایه سفیدتر در آن ناحیه دیده می‌شود .   

درمان آرتروز مفاصل دست (hand joints arthrosis) چیست :

 

ر مراحل اولیه درمان غیرجراحی برای کاهش درد و افزایش عملکرد آن مورد استفاده قرار می‌گیرد . طبیعتاً در این مرحله باید الگوی زندگی را تغییر داده و از مجموع فعالیت‌هایی که به مفصل فشار می‌آورد پرهیز کرد . حرکاتی که با افزایش درد در مفصل مبتلا همراه می‌باشند  طبیعتاً به آن مفصل صدمه می‌زند و باید از آنها پرهیز نمود . بی‌حرکت کردن مفصل مبتلا برای مدتی می‌تواند از التهاب به‌وجودآمده در آن مفصل کاسته و به کاهش درد کمک نماید . برای مفاصل انگشتان می‌توان از آتل انگشتی برای استفاده در شب و برای استخوان اول کف دست می‌توان از مچ شصت بندهایی که برای همین منظور ساخته شده است استفاده نمود . استفاده دوره ای از داروهای ضد التهاب غیر کورتونی در زمان افزایش درد به بهبود آن کمک می‌کند . گرما درمانی به طرق مختلف در کنار سایر درمان ها می‌تواند با کمک به کاهش التهاب مکمل درمان‌های دیگر باشد . فیزیوتراپی نیز گاهی به صورت موقت به کنترل عارضه کمک می‌نماید . تزریق موضعی کورتون گرچه باعث بهبود و درمان ساییدگی مفصل نمی‌شود ولی با اثر ضد التهابی مؤثری که دارد برای مدتی به بهبود درد کمک می‌کند . داروهایی با عنوان غضروف ساز وجود دارند که برای بهبود عوارض ناشی از آرتروز و ساییدگی تجویز می‌شوند . این داروها از مواد تشکیل دهنده غضروف با نام گلوکزآمین و کندرویتین تشکیل شده‌اند و توسط برخی از پزشکان تجویز می‌گردند . در مورد میزان و نحوه تأثیر این داروها اختلاف نظر وجود دارد و رسیدن به اطمینان در مورد تأثیر بخشی این داروها در درمان آرتروز نیاز به بررسی و مطالعات بیشتری آینده دارد .

در مواردی که درد و محدودیت ناشی از آرتروز شدید بوده و با درمان‌های نگهدارنده و غیرجراحی نتیجه مطلوب حاصل نشود ، از درمان به روش‌های جراحی استفاده می‌شود . روش‌های جراحی متعددی برای درمان آرتروز مفاصل دست (hand joints arthrosis) وجود دارد که پزشک معالج با در نظر گرفتن مسائل مختلف از جمله شدت عارضه ، مفصل مبتلا ، سن فرد و توقعات و انتظارات او از درمان یکی از این روش‌های درمانی را برمی‌گزیند . یکی از روش‌های جراحی خشک کردن مفصل مبتلا می‌باشد . در این روش درد بیمار بهبود پیدا می‌کند ولی توانایی مفصل برای خم و راست شدن از بین می‌رود . این نوع جراحی بیشتر برای مفاصل انتهایی انگشتان مورد استفاده قرار می‌گیرد . در نواحی دیگر در صورت نیاز به عمل جراحی ، مفصل مبتلا تحت بازسازی قرار می‌گیرد به این صورت که سطوح مفصلی مبتلا برداشته شده و در محل آن یا از بافت نرم پیرامونی مانند قسمتی از تاندون مجاور و یا از پروتزهایی که برای این منظور ساخته شده و در دسترس می‌باشد استفاده می‌شود . در این روش جراحی گرچه توانایی حرکت در مفصل حفظ می‌شود ولی قدرت و توان آن کاهش پیدا می‌کند . در مواردی که برجستگی‌های استخوانی در اثر آرتروز مفصل با فشار روی بافت‌ها و لیگامان های اطراف باعث ایجاد درد و محدودیت شده باشد ، می‌توان ضمن عمل جراحی اقدام به تراشیدن این زواید استخوانی نمود .  

   منبع:  دکتر  مرجایی        

ادرس مطب: :مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸