جنس این تومور از استخوان است که روی سطح آنرا یک لایه از غضروف پوشانده است. این تومور در واقع یک ناهنجاری رشد استخوانی است. در این عارضه قسمتی از صفحه رشد استخوان طوری تغییر میابد که موجب رشد استخوان در روی سطح آن میشود. نتیجه، یک توده برجسته استخوانی در سطح آن است.
این توده ها در دوره بچگی و نوجوانی رشد میکند و با پایان یافتن بلوغ و توقف رشد بدن رشد آن هم متوقف میشود. این عارضه شایعترین تومور خوش خیم استخوان است و حدود 40 درصد کل تومورهای خوش خیم استخوانی را شامل میشود. این تومور در سنین 30-10 سالگی تشخیص داده میشود. تشکیل آن ربطی به ضربه نداشته و شیوع آن در زن و مرد یکسان است.
که از پایین استخوان ران بیرون زده است دیده میشود که نشانه یک اگزوستوز است |
شایعترین علامت اگزوستوز منفرد لمس یک توده در نزدیک مفصل است. معمولاً در نزدیکی مفاصل زانو و شانه. اگر بدنبال ضربه قسمتی از این توده شکسته شود ایجاد درد میکند. اگر توده در نزدیکی مسیر یک تاندون باشد در حین فعالیت به علت سایش تاندون به توده استخوانی ممکن است درد ایجاد شود. اگر توده در نزدیکی مسیر عصب باشد ( مثلاً در پشت مفصل زانو) ممکن است روی آن فشار آورده و علائمی مثل خواب رفتگی اندام یا گزگز ایجاد کند. اگر توده در نزدیکی مسیر عروق باشد ممکن است روی آن فشار آورده و علائمی مثل تغییر رنگ اندام یا از بین رفتن نبض اندام را ایجاد کند.
تشخیص این تومور معمولاً بوسیله رادیوگرافی ساده است. ممکن است از سی تی اسکن برای بررسی وسعت توده استفاده شود. ام ار آی میتواند وضعیت غضروف روی توده را بررسی کند. اگر در یک فرد بالغ کلفتی این غضروف بیش از دو سانتیمتر باشد یا توده دردناک باشد باید غضروف از نظر بدخیمی بررسی شود.
در اکثر اوقات نیاز به درمان خاصی ندارد ولی بیمار باید تحت نظر پزشک متخصص باقی بماند. اگر توده دردناک شود یا روی عروق یا اعصاب فشار وارد کند یا قطر لایه غضروفی روی آن زیاد شود باید با جراحی خارج شود. بهتر است در صورت امکان جراحی به بعد از پایان رشد بدنی فرد موکول شود وگرنه احتمال رشد مجدد توده بعد از خارج کردن آن وجود دارد
منبع: ایران ارتوپد
ادرس مطب:کرمانشاه پارکینگ شهرداری خیابان حاج محمد تقی شاختمان ابن سینا طبقه اول تلفن:08317212444
تومور یعنی یک توده بافتی که بر اثر رشد ناهنجار و غیرقابل کنترل دسته ای از سلول ها بوجود میاید و وقتی این توده بافتی در استخوان باشد به آن تومور استخوان میگویند. در اثر رشد تومور، استخوان با بافتی جایگزین میشود که ممکن است به اندازه آن محکم نبوده و نتیجه آن ممکن است شکسته شدن استخوان باشد.
اکثر تومورهای استخوانی غیرسرطانی هستند. به این تومورها خوش خیم Benign tumor میگویند و به تومورهای سرطانی، تومورهای بدخیم Malignant tumor میگویند. تومورهای خوش خیم معمولاً کشنده نیستند.
سلول های تومورهای بدخیم استخوان ممکن است از طریق جریان خون یا سیستم لنفاتیک منتشر شده و به نواحی دیگر بدن بروند. به این پدیده متاستاز Metastasis میگویند. وقتی در استخوانی از بدن تومور رشد میکند ممکن است منشا این تومور از خود استخوان باشد یا ممکن است منشا آن از بافت دیگری بوده ولی به علت رشد یا متاستاز سلول ها، تومور به استخوان رسیده است. اگر منشا توموری خود استخوان باشد آن را تومور اولیه استخوان میگویند.
روند انتشار موضعی و متاستاز بافت سرطانی
شایعترین تومورهای اولیه خوش خیم استخوانی عبارتند از
و شایعترین تومورهای اولیه بدخیم استخوانی عبارتند از
اکثر بیماران مبتلا به تومورهای استخوانی در محل استخوان، درد دارند. درد بیشتر گنگ و مبهم است. شدت درد طوری است که اغلب، بیمار را از خواب بیدار میکند. استخوان ممکن است براثر تومور ضعیف شده و سپس براثر ضربه خفیفی دچار شکستگی شود. گاهی تومور درد نداشته و بیمار فقط متوجه یک برجستگی در اندام خود میشود. تومورهای مختلف برحسب نوعشان و محلی را که درگیر میکنند علائم متفاوتی دارند.
![]() | ![]() |
سی تی اسکن ام آر آی
یک تصویر اسکن رادیوایزوتوپ استخوان
در آزمایشگاه پزشک متخصص پاتولوژی ( پاتولوژیست) بر روی نمونه بافتی آزمایشات مختلفی را انجام میدهد و سلول های بافت را با میکروسکوپ بررسی کرده تا نوع تومور را تشخیص دهد. در بررسی پاتولوژی در بسیاری اوقات میتوان مشخص کرد که سلول های سرطانی بافت استخوان تا چه حد خصلت تهاجمی دارند.
آیا بیشتر شبیه سلول های طبیعی هستند یا خیر، بسیار غیر قابل کنترل و مهاجمند. معمولاً تشخیص نهایی نوع تومور با بررسی نمونه بافتی توسط پاتولوژیست است پس در اکثر موارد تومورهای استخوان، قبل از شروع درمان باید تشخیص قطعی به توسط نمونه برداری بافتی و پاتولوژی تایید شود.
منبع:ایران ارتوپد
ادرس :مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
بعضی از تومورهای خوش خیم استخوانی نیاز به درمان نداشته و وجود آنها در بدن مشکلی ایجاد نمیکنند. بعضی دیگر هم ممکن است به مرور زمان خودبخود خوب شوند و بعضی دیگر نیاز به درمان دارند. تشخیص نیاز به درمان یک تومور استخوانی به عهده متخصص ارتوپدی است. برای درمان تومورهای استخوان از روش های گوناگونی استفاده میشود. ذکر این نکته ضروری است که برای درمان بعضی از این تومورها بخصوص تومورهای بدخیم از بیش از یک روش درمانی و بصورت همزمان یا پشت سرهم استفاده میشود. مهمترین روش های درمانی تومورهای استخوانی عبارتند از :
رادیوتراپی Radiation therapyاز این روش معمولاً در درمان تومورهای بدخیم استخوان استفاده میشود. تاباندن اشعه گاما به بافت سرطانی یکی از روش های موثر برای از بین بردن این سلول ها است. تابش این اشعه در بدن ایجاد مولکول هایی بنام رادیکال های آزاد میکند و این مولکول ها موجب آسیب DNA سلول های سرطانی و از بین رفتن آنها میشود. البته این اتفاق میتواند برای سلول های سالم هم بیفتد ولی چون در سلول های سرطانی به علت سرعت زیاد تکثیر، سرعت ساختن DNA بیشتر از سلول های سالم است تاثیر اشعه روی سلول های سرطانی بیشتر است. رادیوتراپی نمیتواند سلول های سرطانی را کاملا نابود کند بلکه فقط تعداد آنها را کاهش میدهد با این حال همین کمک کافی است تا بتواند درد استخوانی بیمار را کاهش دهد. درد بیمار معمولاً بعد از 2-1 هفته از انجام رادیوتراپی کاهش میابد ولی حداکثر کاهش درد بعد از چند ماه است. رادیوتراپی ممکن است همراه با عمل جراحی بکار رود. تابش اشعه گاما معمولاً به توسط دستگاه هایی انجام میشود که منبع آنها در نزدیک بدن بیمار قرار گرفته و پزشک متخصص رادیوتراپی میتواند مقدار مناسبی از اشعه را به نواحی از استخوان های بدن که حاوی سلول های سرطانی هستند بتاباند. گاهی اوقات و در موارد انتشار وسیع سلول های سرطانی روش دیگر تزریق مواد رادیواکتیو به بدن است. موادی که حاوی مولکول های رادیواکتیو بخصوصی هستند از طریق جریان خون به بدن بیمار تزریق میشوند. این مواد بیشتر جذب استخوان میشوند و بنابراین تابش گاما بیشتر در نواحی استخوانی صورت میگیرد.
شیمی درمانیاز این روش معمولاً برای درمان تومورهای بدخیم استفاده میشود. یک روش مهم درمان دارویی تومورهای بدخیم شیمی درمانی Chemotherapy است. در این روش داروهایی به بیمار داده میشود که موجب اختلال در تکثیر سلولی میشوند و چون تکثیر سلولی در سلول های سرطانی بیش از سلول های طبیعی بدن است این داروها بیشتر روی سلول های سرطانی تاثیر مخرب دارند تا روی سلول های سالم. مشخص است که هم رادیوتراپی و هم شیمی درمانی روی سلول ها و بافت های طبیعی هم اثر مخرب دارند و به همین علت است که این روش های درمانی عوارض فراوانی دارند. از این روش معمولاً در مواردی استفاده میشود که سلول های سرطانی استخوان متاستاز داده اند یعنی در مناطق مختلفی از بدن پراکنده شده اند و این مناطق آنقدر متعدد و گاهی کوچک هستند که خارج کردن همه آنها بوسیله جراحی عملاً مقدور نیست. در اکثر اوقات تومور بدخیم استخوانی نیاز به عمل جراحی دارد و از رادیوتراپی و شیمی درمانی برای کمک به جراحی و کوچک کردن تومور قبل از انجام عمل و یا برای از بین بردن باقیمانده سلول هایی که ممکن است بعد از جراحی در بدن مانده باشند استفاده میشود. گاهی اوقات از هورمون ها برای درمان بعضی تومورها استفاده میکنند. جراحیاز این روش در درمان اکثر تومورهای خوش خیم و تعداد زیادی از تومورهای بدخیم استخوان استفاده میشود. اکثر تومور های خوش خیم بصورت بافتی در داخل استخوان هستند. در درمان جراحی این تومورها معمولاً پزشک ارتوپد محتویات بافت تومورال را از داخل استخوان خارج کرده و سطح داخلی حفره ایجاد شده را کاملاً میتراشد و سپس حفره خالی را با پیوند استخوان پر میکند. در تومورهای بدخیم وضعیت کمی متفاوت است. این تومورها میتوانند بتدریج استخوان را ضعیف کنند و این روند ممکن است آنقدر ادامه یابد که بالاخره استخوان بر اثر ضربه خفیفی میشکند. شکسته شدن استخوان در محل تومور یک فاجعه است. این شکستگی ها یا اصلاً جوش نمیخورند و یا به سختی جوش میخورند. پس تمام سعی پزشک معالج اینست که وقتی میبیند تومور آنقدر رشد کرده که شکستگی قریب الوقوع است مانع از آن شود. این کار با انجام عمل جراحی و تقویت استخوان با کارگذاری ابزارهای فلزی در استخوان انجام میگیرد.
مسلماً اگر استخوان آنقدر ضعیف شود که بشکند هم معمولاً پزشک ارتوپد راهی بجز انجام عمل جراحی ندارد. معمولاً وقتی تومور آنقدر پیشرفت کرد که در محل استخوان مبتلا درد ایجاد شد این به معنای قریب الوقوع بودن شکستگی است و بیمار در این مواقع معمولاً نیاز به جراحی پیشگیرانه دارد. این اعمال جراحی درد بیمار راهم تا حدود زیادی از بین میبرند چون موجب کاهش فشار به استخوان در محل تومور میشوند. در مواردی هم که پیشرفت تومور به حدی بوده که بیش از نصف محیط استخوان بر اثر تومور از بین رفته نیاز به جراحی وجود دارد.
نوع عمل جراحی که برای بیمار انجام میشود بسته به محل درگیری استخوان متفاوت است. وقتی انتهای استخوان های بلند درگیر میشود ( مثلاً بالای استخوان بازو یا ران) درمان بصورت تعویض مفصل است به این صورت که کل استخوان درگیر خارج شده و آنرا با مشابه فلزی جایگزین میکنند. وقتی درگیری در قسمت های وسط استخوان است ( مثلاً در وسط ران یا بازو) یک نیل Nail ( یک میله بلند فلزی) را در داخل کانال مرکزی استخوان قرار میدهند تا استخوان شکسته نشود. بندرت در درگیری قسمت های وسط استخوان از پیچ و پلاک استفاده میشود. گاهی در حین جراحی پزشک ارتوپد تومور را خارج کرده و محل خالی شده را با سیمان استخوانی پر میکند ولی معمولاً این کار انجام نمیشود و با رادیوتراپی بعد از جراحی سعی در از بین بردن توده تومورال میشود. گاهی اوقات وسعت رشد تومور استخوانی آنقدر زیاد است که به مناطق زیادی از اندام منتشر شده و یا عروق و اعصاب اندام را به شدت آسیب زده است. در این موارد ممکن است بهترین راه برای بیمار قطع عضو باشد. | ||||||||||||
منبع: ایران ارتوپد
ادرسمطب: :مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸ |
پزشک متخصص بعد از مصاحبه با بیمار و معاینه او ممکن است به وجود سرطان استخوان شک کند در این صورت از روش های تصویربرداری و آزمایشگاهی استفاده میکند تا وجود و یا عدم وجود آن را اثبات کند. مهمترین این روش ها عبارتند از
رادیوگرافی ساده
سی تی اسکنتصاویر سی تی اسکن در واقع بصورت سطح مقطع هایی از بافت مورد نظر هستند. در این تصاویر پزشک متهصص میتواند جزئیات بسیار بیشتر و دقیقتری از استخوان را مشاهده کند. درون یک توده مشکوک به سرطان را دیده و واکاوی کند. سی تی اسکن همچنین میتواند مشخص کند که آیا سرطان استخوان به احشاء دیگر مانند ریه، کبد و غدد لنفاوی هم انتشار پیدا کرده است یا خیر. تصاویر سی تی اسکن ممکن است با استفاده از ماده حاجب انجام شوند. در این موارد ممکن است به بیمار مایعی داده شود تا قبل از انجام سی تی اسکن بنوشد و یا ممکن است ماده ای خاص قبل از انجام سی تی اسکن به بیمار تزریق شود. در این روش میتوان جزئیات بیشتری از بافت ها را مشاهده کرد. پزشک متخصص ممکن است از سی تی اسکن به منظور کمک به نمونه برداری از بافت استفاده کند. در این نوع نونه برداری که به CT-guided needle biopsy معروف است بیمار بر روی تخت سی تی اسکن دراز کشیده و پزشک متخصص سوزن مخصوصی را از راه پوست به بافت مورد نظر وارد کرده و از آن نمونه گیری میکند. مسیر این سوزن از پوست تا رسیدن به بافت مورد نظر با استفاده از سی تی اسکن دیده شده و در نتیجه پزشک میتواند به دقت و بدون ایجاد آسیب بیشتر برای بیمار وارد بافت مورد نظر شود
ام آر آیام آر آی یکی از بهترین ابزارهای تصویربرداری برای مشخص کردن محدوده تومور است. ام آر آی میتواند با دقت زیادی مشخص کند که تومور تا چه محدوده ای در بافت پیشروی کرده است.
اسکن هسته ای
اسکن هسته ای میتواند به تشخیص میزان انتشار سرطان استخوان کمک کند. در صورتی که سرطان به بافت ای دیگر متاستاز داده باشد اسکن هسته ای میتواند آن را مشخص کند. البته باید دانست که مثبت شدن اسکن هسته ای همیشه علامت وجود سرطان استخوان نیست. این اسکن در بسیاری بیماری های دیگر مانند عفونت و یا روماتیسم میتواند مثبت شود.
پت اسکناز پت اسکن یا توموگرافی با روش انتشار پوزیترون Positron emission tomography هم برای بررسی سرطان استفاده میشود. در پت اسکن به بیمار گلوگز (نوعی قند) تجویز میشود که یک اتم آن را رادیواکتیو کرده اند. این گلوکز به توسط سلول های بدن جذب میشود. سلول های سرطانی که سوخت وساز بیشتری نسبت به سلول های طبیعی دارند میزان بیشتری از این قند رادیواکتیو را جذب میکنند و دوربین پت اسکن میتواند تابش رادیواکتیو حاصل را ببیند.
آزمایشاتآزمایشات متفاوتی وجود دارد که با استفاده از آنها میزان مولکول های شیمیایی درون مایعات بدن بخصوص خون بررسی میشوند. این آزمایشات ممکن است بتوانند به تشخیص سرطان استخوان و یا تشخیص نوع آن کمک کنند.
بیوپسی استخواندر بسیاری از موارد حتی پس از انجام تصویربرداری های و آزمایشات گوناگون باز هم نمیتوان نوع تومور یا سرطان استخوان را به درستی مشخص کرد. همیشه باید قبل از شروع درمان نوع تومور مشخص شود چون درمان متناسب با نوع تومور متفاوت خواهد بود. برای مشخص کردن نوع تومور معمولا نیاز است تا از آن نمونه برداری یا بیوپسی انجام شود. این نمونه توسط متخصص آسیب شناسی (پاتولوژیست) در زیر میکروسکوپ بررسی شده و نتیجه آن به پزشک معالج گزارش میشود. | ||
|
علائم سرطان استخوان میتواند شبیه به بسیاری از بیماری های سیستم حرکتی بدن انسان باشد. وجود هر کدام از این علائم به تنهایی و حتی همراه با یکدیگر همیشه نشانه وجود سرطان نیست. تشخیص سرطان تنها به توسط پزشک متخصص داده میشود و آنهم بعد از بررسی های کامل تصویربرداری و آزمایشگاهی و در بسیاری از موارد نمونه برداری از محل ضایعه و بررسی آن به توسط پاتولوژیست.
شایعترین علائم سرطان استخوان عبارتند از
| |
منبع: ایران ارتوپد
ادرس مطب : مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸ |