سرطان استخوان از سنین شیرخوارگی تا سالمندی می تواند ایجاد شود و سبب فلج عضو و یا مرگ فرد مبتلا شود . سرطان استخوان به سارکوم Sarcome نیز شهرت دارد و در تمام دنیا شایع است . سرطانهای دیگر بدن از جمله سرطان پستان ، ریه ، پروستات ، تیروئید و کلیه ها نیز قادرند به استخوانها منتقل شده و آن را تخریب کنند .به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، سرطان استخوان زمانی اتفاق می افتد که سلولهای استخوان ساز دچار مشکل شوند. هر ساله در ایالات متحده، این سرطان به شکل تومر استخوانی در بیش از دو هزار نفر تشخیص داده می شود. این سرطان در کودکان و نوجوانان شایع تر است و در افراد بزرگسال به خصوص هرچه پیرتر می شوند، کمتر دیده می شود اما دلیل بر این نیست که اصلاً برای بزرگسالان اتفاق نیفتد. سرطان استخوان متاستاتیک در بزرگسالان شایع تر است. این نوع سرطان از یک ناحیه سرطانی دیگر به استخوانها شیوع می یابد.
سرطان استخوان انواع مختلف دارد. شش نوع متداول دارد که با استئوسارکوم شروع می شود. این متداولترین نوع سرطان استخوان است و بیشتر در جنس مذکر بین سن ۱۰ تا ۲۵ سالگی اتفاق می افتد. معمولاً تومرهای استخوانی در استخوانهای دراز دستها و پاها، اطراف زانوها و شانه ها ایجاد می شود. احتمال پخش شدن این سرطان به ریه ها بسیار زیاد است. احتمال زنده ماندن در ۵ سال، ۶۵% می باشد.
یک نوع بسیار حاد سرطان استخوان تومور اوینگ است که معمولاً در بچه های بین ۴ تا ۱۴ سال اتفاق می افتد. این نوع سرطان نیز در جنس مذکر شایع تر است و به ندرت در افراد بالای ۳۰ سال اتفاق می افتد. این سرطان معمولاً در وسط استخوانهای دراز دستها و پاها خود را نشان می دهد. احتمال زنده ماندن در سه سال تقریباً ۶۵% می باشد.
کندروسارکوم تومر سرطانی است که تقریباً یک چهارم همه تومرهای بدخیم را شامل می شود و دومین نوع جدی سرطان استخوان به حساب می آید. این سرطان در سلولهای غضروفی ایجاد می شود و به طور شگفت انگیزی غیرقابل پیشبینی است. این تومرها ممکن است پخش شونده باشند و یا روند شکل گیری کندی داشته باشند. در آندسته از سرطانها که روند شکل گیریشان کندتر است احتمال زنده ماندن تقریبا ۹۰% است. در دسته دیگر که شکل گیری سریع دارند شانس زنده ماندن در ۵ سال فقط ۳۰% است.
فیبروسارکوم یکی از انواع نادر سرطان استخوان است و در بزرگسالان بین ۳۵ تا ۵۵ سال اتفاق می افتد. این سرطان معمولاً در استخوانهای پا و پشت زانو اتفاق می افتد و در مردها شایع تر است. کوردما نیز یکی از سرطان های نادر استخوان است که شانس زنده ماندن آن خیلی بالا نیست. این سرطان هم در مردها شایعتر است و معمولاً بعد از ۳۰ سالگی اتفاق می افتد.
علائم سرطان استخوان باگذشت زمان وخیم تر می شوند. مهمترین علامت آن درد است. این دردها در ابتدا بیشتر شب ها یا در زمان فعالیت اتفاق می افتند. علائم سرطان استخوان ممکن است چند هفته، چند ماه یا حتی سالها طول بکشد. گاهی اوقات می توان این تومرها را به شکل یک توده یا غده دقیقاً روی استخوان یا بافت های اطرافش حس کرد.
سایر علائم سرطان استخوان عبارتند از: تب، سرد شدن بدن، عرق کردن در شب، و کاهش وزن بی دلیل. اما این علائم اگر تومر سرطانی به قسمت های دیگر بدن سرایت نکرده باشد، چندان متداول نیستند. گاهی اوقات سرطان استخوان هیچ نشانه خاصی ندارد. این سرطان معمولاً در چکاپ های معمولی تشخیص داده می شود.
● علت ایجاد سرطان استخوان
اختلالات ژنتیکی و تغییراتی که در قسمت های خاصی از هسته سلولی صورت می گیرد باعث تبدیل پروتئین های غیرفعالی به نام پروتوانکوژن به نوع فعال آن به نام انکوژن ها می شود. انکوژن ها پروتئین هایی را در سلول تولید می کنند که نظم کنترل شده تکثیر سلولی را تحت تاثیر قرار داده و باعث ازدیاد سلولی و تکثیر بیش از حد آنها در بدن می شوند که به آنها تومور استخوانی می گویند. اینکه چه عواملی باعث این اختلالات ژنتیکی می شوند هنوز به خوبی مشخص نشده است. برخی عوامل محیطی مانند تابش اشعه های یونیزان و برخی مواد شیمیایی و همچنین برخی از ویروس ها در این امر مقصر شناخته شده اند.
● تومور استخوانی چیست ؟
اگر سلول های استخوان ساز بدن که به آنها استئوبلاست نیز گفته می شود شروع به تکثیر غیرعادی و غیرقابل کنترل کنند توده استخوانی در محل ایجاد می شود که به آن تومور استخوانی گفته می شود. بیماران برحسب محل توده و یا قابلیت دست اندازی آن به نقاط دیگر بدن از خود علائم خاص آن بیماری را نشان می دهند.
● انواع تومورهای استخوانی
تومورهای استخوانی می توانند اولیه و یا ثانویه باشند. تومورهای اولیه توده هایی هستند که به طور اولیه از تکثیر سلول های استخوان ساز در محل ایجاد می شوند. اگر تومورهای غیراستخوانی با سرایت به سیستم اسکلتی آن را دچار تخریب کنند به آن تومور ثانویه استخوان گفته می شود. این نوع تومورهای ثانویه و یا تومور های متاستاتیک استخوان برخلاف نوع اولیه آن در سنین بالا دیده شده و یک نمونه بارز آن سرایت سرطان پستان به سیستم اسکلتی در خامن هایی است که قبلا به دلیل سرطان پستان درمان شده اند.
تومورهای اولیه که در این مطلب منحصرا در مورد آنها بحث خواهد شد می توانند خوش خیم بوده و یا سیر بدخیمی و سرطانی داشته باشند. تومورهای اولیه خوش خیم که انواع کیست های استخوانی نیز از آن دسته هستند بسیار شایع تر از انواع بدخیم بوده و تمایل دارند تا به صورت خودبه خود بهبودی کامل پیدا کنند. در مقابل تومورهای اولیه بدخیم احتیاج به درمان های دارویی و جراحی داشته و در سیر خود تمایل دارند تا از محل ابتدایی خود جدا شده و در نقاط دیگر بدن ایجاد توده بکنند که به این قابلیت آنها متاستاز گفته می شود و اکثرا این حالت در ریه ها اتفاق می افتد. شایع ترین نوع سرطان اولیه استخوان استئوسارکوم نامیده می شود.
● علائم سرطان استخوان
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، درد، نخستین علامت و شروع آن خفیف است که با مسکن های معمولی نیز بر طرف می شود. با توجه به اینکه این تومور ها اکثرا در افراد جوان و فعال ایجاد می شود و در این مرحله معمولا کوفتگی ها و ضربات حین ورزش را اشتباها عامل ایجاد درد قلمداد می کنند. به تدریج بر شدت درد افزوده شده و در نهایت درد حالت مداوم و طاقت فرسایی پیدا می کند و بخصوص درد شبانه شدید اکثرا مانع از آن می شود که بیمار به خواب برود و یا پس از خواب از شدت درد بیمار بیدار می شود. در این مرحله رشد تومور سریع بوده و به بافت نرم اطراف نیز دست اندازی می کند و ایجاد تورم در ناحیه را می کند. پس از ایجاد ورم است که خانواده ها متوجه جدیت موضوع شده و به پزشک مراجعه می کنند که در نتیجه با انجام رادیولوژی های خاص بیماری تشخیص داده می شود.
برآمدگی در محل استخوان،گرم شدن ناحیه تورم،نازک شدن جدار استخوان و خوردگی استخوان ، کم خونی و ضعف عمومی،براق شدن پوست در سطح تومور از علائم دیگر سرطان استخوان می باشند.
● راه های تشخیص بیماری
وجود درد و تورم در اندام یک فرد جوان پزشک را بر آن می دارد که با عکسبرداری ساده چرخه تشخیصی بیماری را شروع کند. معمولا یک رادیوگرافی ساده برای تشخیص تومور استخوانی کفایت می کند اگرچه روش های پیشرفته رادیولوژیک (، سی تی اسکن ، MRI، اسکن هسته ای ، تستهای اختصاصی و آزمایشگاهی ، بیوپسی از تومور) جهت ارزیابی وسعت ضایعه لازم است. بیماران مبتلا به سرطان استخوان بر خلاف مبتلایان به سرطان های احشائی و خون حال عمومی خوبی دارند و به جز موارد نادر علائمی مانند تب کاهش وزن و بی حالی در مراحل اولیه دیده نمی شود. هیچ یافته آزمایشگاهی نیز در تایید این بیماری وجود ندارد و قطعی ترین راه تشخیصی انجام نمونه برداری از تومور استخوان است که این کار بایستی توسط همان پزشکی صورت گیرد که جراحی نهایی را بر روی بیمار انجام خواهد داد.
● نقش توارث و ژنتیک در ایجاد سرطان استخوان چیست و آیا افراد دیگر خانواده در معرض ابتلا می باشند؟
انطور که گفته شد تغییرات ژنتیکی عامل اصلی ایجاد اکثر تومرهای بدخیم میباشند ولی سرطان استخوان ارثی نمی باشد و این بدان معنی است که این تغییرات ژنتیکی پس از تولد در سلولها ایجاد میشود و از پدر و مادر به فرزندان منتقل نمی گردد. همچنین سرطان استخوان مسری نبوده و امکان ابتلا افراد دیگر خانواده برابر با افراد دیگر جامعه می باشد و بیشتر از آنها نیست.
● درمان سرطان استخوان
درمان سرطان استخوان نیاز به همکاری تیم های مختلف پزشکی و غیرپزشکی دارد. از بین پزشکان جراحان ارتوپدی که در جراحی تومور های ارتوپدی دوره های تکمیلی دیده اند در راس کار قرار می گیرند.
در کنار آنها پزشکان متخصص خون و انکولوژی، متخصصان پرتودرمانی، رادیولوژیست ها و پاتولوژیست ها قرار می گیرند. علاوه بر گروه پزشکی، مددکاران اجتماعی، متخصصان ساخت ارتوز و پروتز، روان شناسان و فیزیوتراپیست ها نقش مهمی در تکمیل تیم درمانی دارند. بیمار مبتلا به سرطان استخوان نیاز به انجام شیمی درمانی قبل و بعد از عمل و گاهی انجام رادیو تراپی خواهد داشت. هدف از انجام جراحی خارج کردن ضایعه تومورال به طور کامل و با حاشیه مطمئن از بدن بیمار است.
● راههای پیشگیری
عدم تماس با ترکیبات رادیواکتیو و هسته ای . در صورتی که استعداد ژنتیکی وجود داشته باشد انجام آزمایشات طبی در هر ۶ ماه توصیه می شود .
● سرطان استخوان در چه کسانی و در کدام قسمت از بدن شایع تر است؟
متاسفانه سرطان اولیه استخوان اکثرا در گروه سنی نوجوان و جوان و بین ۱۰ الی ۳۰ سالگی شایع است. نسبت ابتلا در دختران و پسران مساوی است. شایع ترین محل بروز تومور در اطراف زانو، اطراف شانه و لگن خاصره است.
● نقش توارث و ژنتیک در ایجاد سرطان استخوان
همان طور که گفته شد تغییرات ژنتیکی عامل اصلی ایجاد اکثر تومورهای بدخیم هستند ولی سرطان استخوان ارثی نیست و این بدان معنی است که این تغییرات ژنتیکی پس از تولد در سلول ها ایجاد می شود و از پدر و مادر به فرزندان منتقل نمی شود. همچنین سرطان استخوان مسری نبوده و امکان ابتلا افراد دیگر خانواده برابر با افراد دیگر جامعه است و بیشتر از آنها نیست.
● آیا می توان از بروز سرطان استخوان جلوگیری کرد؟
با توجه به اینکه علت اصلی ایجاد سرطان استخوان ناشناخته است به نظر می رسد نتوان از ابتلا به آن پیشگیری کرد ولی اجتناب از اشعه یونیزان و برخی مواد شیمیایی خاصی که در ایجاد تومور های استخوان موثر شناخته شده اند از ابتلا به سرطان استخوان جلوگیری می کند.
● تعداد مبتلایان به سرطان استخوان
اگرچه آمار دقیقی در دست نیست ولی تصور می شود که از هر یک میلیون نفر جمعیت کشور در یک سال تعداد ۱۰ مورد بیمار، مبتلا به سرطان اولیه استخوان می شوند. با این حساب تعداد مبتلایان به سرطان استخوان در کشور ما سالیانه حدود ۷۰۰ نفر است .
● اوستئوسارکوم
اوستئوسارکوم شایعترین سرطان استخوان است و در بین کودکان نیز سومین نوع متداول سرطان محسوب میشود.
اگرچه سایر انواع سرطانها در نهایت میتوانند به بخشهای مختلف از اسکلتبندی بدن گسترش پیدا کنند اما اوستئوسارکوم یکی از معدود انواع سرطانهای استخوانی است که در واقع از استخوانها آغاز شده و گاهی نیز به سایر قسمتها و بافتهای بدن پیشرفت میکند.
از آنجا که اوستئوسارکوم معمولا از سلولهای اوستئوبلاست – سلولهای موجب رشد استخوانها میشوند – آغاز میشود لذا عمدتا نوجوانانی را مبتلا میکند که در سن رشد قرار دارند.
لازم به ذکر است پسران به مراتب بیشتر از دختران به این سرطان بدخیم استخوانی مبتلا میشوند و شایعترین نوع این سرطان زانوها را مبتلا میکند.
بیشتر موارد ابتلا به اوستئوسارکوم از خطاهای تصادفی و غیر قابل پیشبینی در مولکول وراثتی DNE موجود در سلولهای استخوانی در زمانهای تراکم رشد استخوانها ناشی میشود.
در حال حاضر روش موثری برای پیشگیری از ابتلا به این نوع سرطان وجود ندارد، اما با تشخیص و درمان به موقع و مناسب بیشتر کودکان مبتلا به آن بهبود پیدا میکنند.
- خطر ابتلا به اوستئوسارکوم در دوران کودکی؛
اوستئوسارکوم اغلب در پسران نوجوان شایع است و شواهد نشان میدهد که در نوجوانانی که بلند قدتر از حد متوسط همسالان خود هستند، خطر ابتلا به بیماری به مراتب بیشتر است.
همچنین احتمال ابتلا به این سرطان در کودکانی که یکی از سندرمهای نادر سرطان را به ارث برده باشند بیشتر است.
از سوی دیگر از آنجا که قرار گرفتن در معرض اشعه نیز یکی دیگر از دلایل ایجاد جهش ژنتیکی در مولکول DNE است از این رو کودکانی هم که در مرحله اولیه درمان سرطان تحت پرتودرمانی قرار میگیرند در معرض بیشتر ابتلا به اوستئوسارکوم هستند.
- علائم اوستئوسارکوم؛
شایعترین علائم این سرطان درد و تورم در دست و پای کودک است. این مشکلات اغلب در استخوانهای بلندتر بدن مانند استخوانهای بالا یا پایین زانو و در بالای دست در نزدیکی شانهها بروز میکند.
این احساس درد ممکن است در هنگام ورزش کردن یا به هنگام شب تشدید شده و پس از گذشت چندین هفته از آغاز درد ناحیه دردناک شده متورم و بزرگ میشود.
در صورتی این سرطان در پاها بروز کند کودک ممکن است پس از مدتی دچار لنگی بی دلیل شود.
همچنین در برخی موارد اولین علامت بیماری شکستگی بازو یا پا است و علت آن این است که سرطان استخوانها را تضعیف کرده و آنها را مستعد شکستگی میکند.
اگر کودک یا نوجوان شما هر یک از علائم بالا را دارد باید فورا با پزشک متخصص موضوع را درمیان بگذارید.
- نحوه تشخیص اوستئوسارکوم؛
برای تشخیص این سرطان پزشک کودک شما احتمالا از یک آزمایش جسمی، به دست آوردن جزئیات درباره سابقه پزشکی بیمار استفاده کرده و نیز برای تشخیص تغییرات ایجاد شده در ساختار استخوانهای بیمار از رادیوگرافی استفاده میکند.
همچنین ممکن است به منظور آزمایش تومور در آزمایشگاه به نمونهبرداری (بیوپسی) از استخوان نیاز باشد.
در مراحل پیشرفتهتر نیز از آزمایشات تخصصی تر در این زمینه استفاده خواهد شد.
- نحوه درمان اوستئوسارکوم؛
درمان اوستئوسارکوم در کودکان شامل جراحی به منظور برداشتن سلولهای سرطانی و یا تومورها و یا شیمیدرمانی به معنی استفاده از داروهای خاص پزشکی برای کشتی سلولهای سرطانی است
برداشتن سلولهای سرطانی همزمان با شیمی درمانی میتواند به از بین بردن باقی ماندههای این سلولها در بدن کمک کند.
منبع: پزشکان بدون مرز
ادرسمطب :مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
تومور یعنی یک توده بافتی که بر اثر رشد ناهنجار و غیرقابل کنترل دسته ای از سلول ها بوجود میاید و وقتی این توده بافتی در استخوان باشد به آن تومور استخوان میگویند. در اثر رشد تومور، استخوان با بافتی جایگزین میشود که ممکن است به اندازه آن محکم نبوده و نتیجه آن ممکن است شکسته شدن استخوان باشد.
اکثر تومورهای استخوانی غیرسرطانی هستند. به این تومورها خوش خیم Benign tumor میگویند و به تومورهای سرطانی، تومورهای بدخیم Malignant tumor میگویند. تومورهای خوش خیم معمولاً کشنده نیستند.
سلول های تومورهای بدخیم استخوان ممکن است از طریق جریان خون یا سیستم لنفاتیک منتشر شده و به نواحی دیگر بدن بروند. به این پدیده متاستاز Metastasis میگویند. وقتی در استخوانی از بدن تومور رشد میکند ممکن است منشا این تومور از خود استخوان باشد یا ممکن است منشا آن از بافت دیگری بوده ولی به علت رشد یا متاستاز سلول ها، تومور به استخوان رسیده است. اگر منشا توموری خود استخوان باشد آن را تومور اولیه استخوان میگویند.
روند انتشار موضعی و متاستاز بافت سرطانی
شایعترین تومورهای اولیه خوش خیم استخوانی عبارتند از
و شایعترین تومورهای اولیه بدخیم استخوانی عبارتند از
اکثر بیماران مبتلا به تومورهای استخوانی در محل استخوان، درد دارند. درد بیشتر گنگ و مبهم است. شدت درد طوری است که اغلب، بیمار را از خواب بیدار میکند. استخوان ممکن است براثر تومور ضعیف شده و سپس براثر ضربه خفیفی دچار شکستگی شود. گاهی تومور درد نداشته و بیمار فقط متوجه یک برجستگی در اندام خود میشود. تومورهای مختلف برحسب نوعشان و محلی را که درگیر میکنند علائم متفاوتی دارند.
![]() | ![]() |
سی تی اسکن ام آر آی
یک تصویر اسکن رادیوایزوتوپ استخوان
در آزمایشگاه پزشک متخصص پاتولوژی ( پاتولوژیست) بر روی نمونه بافتی آزمایشات مختلفی را انجام میدهد و سلول های بافت را با میکروسکوپ بررسی کرده تا نوع تومور را تشخیص دهد. در بررسی پاتولوژی در بسیاری اوقات میتوان مشخص کرد که سلول های سرطانی بافت استخوان تا چه حد خصلت تهاجمی دارند.
آیا بیشتر شبیه سلول های طبیعی هستند یا خیر، بسیار غیر قابل کنترل و مهاجمند. معمولاً تشخیص نهایی نوع تومور با بررسی نمونه بافتی توسط پاتولوژیست است پس در اکثر موارد تومورهای استخوان، قبل از شروع درمان باید تشخیص قطعی به توسط نمونه برداری بافتی و پاتولوژی تایید شود.
منبع:ایران ارتوپد
ادرس :مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
علائم سرطان استخوان میتواند شبیه به بسیاری از بیماری های سیستم حرکتی بدن انسان باشد. وجود هر کدام از این علائم به تنهایی و حتی همراه با یکدیگر همیشه نشانه وجود سرطان نیست. تشخیص سرطان تنها به توسط پزشک متخصص داده میشود و آنهم بعد از بررسی های کامل تصویربرداری و آزمایشگاهی و در بسیاری از موارد نمونه برداری از محل ضایعه و بررسی آن به توسط پاتولوژیست.
شایعترین علائم سرطان استخوان عبارتند از
| |
منبع: ایران ارتوپد
ادرس مطب : مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸ |
هیچ کس به درستی از علت اصلی ایجاد سرطان استخوان اطلاعی ندارد. البته میدانیم که در بعضی شرایط احتمال بروز این سرطان بیشتر میشود. بطور مثال میدانیم که در کسانی که مبتلا به بیماری های مزمن التهابی در استخوان هستند (مانند بیماری پاژه) احتمال بروز سرطان استخوان بیشتر میشود ولی هیچ کس نمیدانید چرا یک نفر به سرطان استخوان مبتلا میشود و نفر دیگر نمیشود. میدانیم که سرطان استخوان مسری نیست یعنی نمیتوان آن را از فرد مبتلا به آن گرفت.
با اینکه نمیدانیم علت سرطان استخوان چیست ولی میدانیم این بیماری در بعضی گروه ها بیشتر است. این گروه ها عبارتند از
| |
منبع: ایران ارتوپد
ادرس مطب : |
از این روش معمولاً در درمان تومورهای بدخیم استخوان استفاده میشود. تاباندن اشعه گاما به بافت سرطانی یکی از روش های موثر برای از بین بردن این سلول ها است. تابش این اشعه در بدن ایجاد مولکول هایی بنام رادیکال های آزاد میکند و این مولکول ها موجب آسیب DNA سلول های سرطانی و از بین رفتن آنها میشود. البته این اتفاق میتواند برای سلول های سالم هم بیفتد ولی چون در سلول های سرطانی به علت سرعت زیاد تکثیر، سرعت ساختن DNA بیشتر از سلول های سالم است تاثیر اشعه روی سلول های سرطانی بیشتر است.
رادیوتراپی نمیتواند سلول های سرطانی را کاملا نابود کند بلکه فقط تعداد آنها را کاهش میدهد با این حال همین کمک کافی است تا بتواند درد استخوانی بیمار را کاهش دهد. درد بیمار معمولاً بعد از 2-1 هفته از انجام رادیوتراپی کاهش میابد ولی حداکثر کاهش درد بعد از چند ماه است. رادیوتراپی ممکن است همراه با عمل جراحی بکار رود.
از این روش در درمان اکثر تومورهای خوش خیم و تعداد زیادی از تومورهای بدخیم استخوان استفاده میشود. اکثر تومور های خوش خیم بصورت بافتی در داخل استخوان هستند. در درمان جراحی این تومورها معمولاً پزشک ارتوپد محتویات بافت تومورال را از داخل استخوان خارج کرده و سطح داخلی حفره ایجاد شده را کاملاً میتراشد و سپس حفره خالی را با پیوند استخوان پر میکند.