اگر میخواهید بدانید تومور استخوانی چیست و چه فرقی با سرطان استخوانی دارد اینجا را کلیک کنید

تومور یعنی یک توده بافتی که بر اثر رشد ناهنجار و غیرقابل کنترل دسته ای از سلول ها بوجود میاید و وقتی این توده بافتی در استخوان باشد به آن تومور استخوان میگویند. در اثر رشد تومور، استخوان با بافتی جایگزین میشود که  ممکن است به اندازه آن محکم نبوده و نتیجه آن ممکن است شکسته شدن استخوان باشد.

تومور استخوان ممکن است خوش خیم یا بدخیم باشد

اکثر تومورهای استخوانی غیرسرطانی هستند. به این تومورها خوش خیم Benign tumor میگویند و به تومورهای سرطانی، تومورهای بدخیم Malignant tumor میگویند. تومورهای خوش خیم معمولاً کشنده نیستند.

سلول های تومورهای بدخیم استخوان ممکن است از طریق جریان خون یا سیستم لنفاتیک منتشر شده و به نواحی دیگر بدن بروند. به این پدیده متاستاز Metastasis میگویند. وقتی در استخوانی از بدن تومور رشد میکند ممکن است منشا این تومور از خود استخوان باشد یا ممکن است منشا آن از بافت دیگری بوده ولی به علت رشد یا متاستاز سلول ها، تومور به استخوان رسیده است. اگر منشا توموری خود استخوان باشد آن را تومور اولیه استخوان میگویند.

                   روند انتشار موضعی و متاستاز بافت سرطانی

شایعترین تومورهای اولیه خوش خیم استخوانی عبارتند از

• کیست استخوانی Simple bone cyst

• استئوکندروم Osteochondroma

• تومور ژانت سل Giant cell tumor

• انکندروم Enchondroma

• دیسپلازی فیبرو Fibrous dysplasis

و شایعترین تومورهای اولیه بدخیم استخوانی عبارتند از

• میلوم مولتیپل Multiple Myeloma : میلوم مولتیپل شایعترین تومور بدخیم اولیه استخوان است. منشا آن سلول های مغز استخوان هستند. این تومور در هرسال از هر صد هزار نفر 7-5 نفر را مبتلا میکند و شیوع آن بیشتر در سنین بین 70-50 سالگی است.

• استئوسارکوم Osteosarcoma : از نظر شیوع استئوسارکوم بعد از میلوم مولتیپل شایعترین است. این تومور در هر سال از هر یک میلیون انسان 3-2 نفر را بیمار میکند. بیشتر در نوجوانان دیده شده و محل ابتلاء بیشتر در استخوان های اطراف مفصل زانو است.

• سارکوم یوینگ Ewing’s Sarcoma : سارکوم یوینگ بیشتر در سنین بین 20-5 سالگی ایجاد میشود.

• کندروسارکوم Chondrosarcoma : کندروسارکوم بیشتر در سنین 70-40 سالگی است و در استخوان های اطراف لگن و مفصل شانه دیده میشود.

علائم تومور استخوان

 اکثر بیماران مبتلا به تومورهای استخوانی در محل استخوان، درد دارند. درد بیشتر گنگ و مبهم است. شدت درد طوری است که اغلب، بیمار را از خواب بیدار میکند. استخوان ممکن است براثر تومور ضعیف شده و سپس براثر ضربه خفیفی دچار شکستگی شود. گاهی تومور درد نداشته و بیمار فقط متوجه یک برجستگی در اندام خود میشود. تومورهای مختلف برحسب نوعشان و محلی را که درگیر میکنند علائم متفاوتی دارند.

تشخیص تومور استخوانی

 پزشک ارتوپد بعد از اینکه با بیمار راجع به مشکلاتش صحبت کرده و اطلاعات دقیقی جمع آوری کرد وی را معاینه میکند. از آزمایشات مختلف خون یا ادرار و از روش های تصویربرداری مانند رادیوگرافی ساده، سونوگرافی، سی تی اسکن، ام آر آی یا اسکن استخوان ( اسکن رادیوایزوتوپ) برای تشخیص دقیق بیماری و  بررسی شکل و وسعت درگیری استفاده میشود.

                          سی تی اسکن                                                                 ام آر آی                                  

یک تصویر اسکن رادیوایزوتوپ استخوان

در بسیاری اوقات تشخیص نوع تومور استخوان منوط به بدست آوردن مقداری از بافت آن و بررسی میکروسکوپی بافت است. پزشک جراح ممکن است بافت تومور را به وسیله سوزن بخصوصی که از راه پوست به داخل تومور فرستاده میشود بدست آورد و یا ممکن است لازم باشد تا با روش باز جراحی بافت لازم برای بررسی جمع آوری شود. در روش باز در اطاق عمل پزشک ارتوپد  پوست را تا روی تومور  استخوان شکاف داده و باز میکند و مقداری از آن را جدا کرده برای بررسی به آزمایشگاه میفرستد.

در آزمایشگاه پزشک متخصص پاتولوژی ( پاتولوژیست) بر روی نمونه بافتی آزمایشات مختلفی را انجام میدهد و سلول های بافت را با میکروسکوپ بررسی کرده تا نوع تومور را تشخیص دهد. در بررسی پاتولوژی در بسیاری اوقات میتوان مشخص کرد که سلول های سرطانی بافت استخوان تا چه حد خصلت تهاجمی دارند.

آیا بیشتر شبیه سلول های طبیعی هستند یا خیر، بسیار غیر قابل کنترل و مهاجمند. معمولاً تشخیص نهایی نوع تومور  با بررسی نمونه بافتی توسط پاتولوژیست است پس در اکثر موارد تومورهای استخوان، قبل از شروع درمان باید تشخیص قطعی به توسط نمونه برداری بافتی و پاتولوژی تایید شود. 

منبع:ایران  ارتوپد 

ادرس :مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸