سندروم تونل کارپال (سندرم مچ دست) می تواند باعث ایجاد درد وعلائم دیگر در دست شود. این علائم براثر فشار بر روی عصب های مچ دست ایجاد می شود. درمان برای کاهش این درد موثراست.
درمچ دست 8 استخوان کوچک وجود دارد که به آنها استخوان های کارپال مچ دست میگویند .یک لیگامان (که به آن رتیناکالوم retinaculum گفته می شود) درجلوی مچ دست قرارگرفته است. فضای بین این لیگامنت و استخوان کارپال را تونل کارپال می گویند. تاندون هایی که ماهیچه های بازو را به انگشتان متصل کرده است از بین تونل کارپال عبورمی کند. عصب اصلی دست (عصب مدیان) قبل از اینکه به دوقسمت در ناحیه کف دست تقسیم شود از این تونل عبورمیکند. این عصب باعث ایجاد حس در انگشت شست، اشاره، انگشت میانی و نیمی ازانگشت انگشتری می شود این عصب باعث کنترل حرکت ماهیچه کوچکی در شست می شود.
این سندروم شامل علائمی است که بر اثر فشار روی عصب مدیان در تونل کارپال ایجاد شده است سندروم تونل کارپ در سنین خاصی رایجتر است که در زیر توضیح داده می شود:
1- افراد بالای 50 سال مخصوصا در خانمها
2- افراد بالای 70 سال که درخانم ها وآقایان به یک میزان رخ میدهد
سندروم تونل مچ دست در افراد چاق رایجتر است و در زنان باردار هم میزان ابتلا به این عارضه بیشتر است.
علائم سندرم تونل کارپال در اشخاص متفاوت است و میزان شدت آن هم فرق میکند. ممکن است بر روی یک دست یا هر دو دست تاثیر بگذارد این علائم اغلب زمانیکه از دستتان استفاده می کنید، ایجاد می شوند و بعد از متوقف شدن فعالیت ها این علائم هم متوقف میشود. علائم می تواند در شب شدید ترشود و شما را از خواب بیدار کند.
علائم ممکن است برای چند دقیقه با بلند کردن دست و پایین آوردن آن کاهش یابد تلنگر یا ضربه ملایم به مچ دست هم می تواند باعث کاهش درد شود اگر شرایط شدید باشد علائم در دست ماندگاراست.
دراکثر موارد دلائل بروز این سندروم نامشخص است.ممکن است این عارضه بر اثر تغییرات کوچکی در تاندون ها یا ساختارهای دیگر که در تونل کارپال قرار دارد رخ دهد و یا براثر فشار داخل تونل اتفاق می افتد افزایش فشار به تونل کارپال باعث فشارروی عصب مدیان و محدو دشدن جریان خون می شود و درنهایت این فشار روی عصب مدیان وعملکرد این مفصل باعث ایجاد سندروم میشود.
عوامل ژنتیکی هم می تواند یکی ازعوامل تاثیرگذار برای بروز این سندروم باشد از بین 4 نفر از افرادی که دچارسندروم تونل کارپال هستند یک نفر بر اثر عوامل ارثی به این عارضه دچاراست وممکن است یکی از افراد نزدیکش مانند پدر، مادر، خواهر، برادر دچار این عارضه باشند. آرتروز استخوان در مچ دست یاشرایط دیگر مانند روماتیسم ناشی از آرتروز یا شکستگی مچ دست می تواند باعث بروز سندروم تونل کارپال شود.
شرایط متنوع دیگری هم وجود دارد که می تواند باعث بروز سندروم تونل کارپال شود به عنوان مثال بارداری، اضافه وزن، کم کاری غده تیروئید، یائسگی و یا بیماری های دیگر و عوارض جانبی بعضی از داروها می تواند باعث بروز سندروم تونل کارپال شود. بعضی از این بیماری ها باعث انباشته شدن آب در مچ دست میشود و برروی آن تاثیر می گذارد و سندروم تونل کارپال ایجاد می شود.
مواردی که به ندرت رخ می دهد مانند کیست، تورم و التهابات تاندون و رگ هایی که از بین تونل کارپال عبور می کنند می تواند باعث بروز سندروم شود.
ازدست خود استفاده بیش ازحد نکنید مانند فشاردادن چیزی یا گرفتن اشیا یا چرخاندن مچ دست یا موارد دیگری که باعث فشار زیادی روی مچ دست می شود. اگر شما دچاراضافه وزن هستید کاهش وزن بسیارموثراست اگر شرایط یا بیماری خاصی مانند بیماری آرتروز باعث بروز سندروم تونل کارپال شده است درمان آن بیماری می تواند به درمان قطعی سندروم تونل کارپال کمک کند.
یکی ازاولین درمان هایی که می تواند استفاده شود کاربرد بریس یا اسپلینت برای مچ دست است استفاده از اسپلنت باعث حفظ مچ دست در زاویه طبیعی بدون ایجاد هیچ گونه فشار روی تونل کارپال می شود و عصب مدیان می تواند استراحت کند. این اسپلینت در صورتیکه برای چند هفته استفاده شود می تواند باعث درمان شود اگرچه معمولا استفاده از اسپلینت فقط در شب رایج است و می تواند باعث کاهش علائم سندروم مچ دست شود.
یکی دیگر ازمواردی که می تواند باعث درمان شود تزریق استروئید درتونل کارپال و یا در نزدیکی آن است. این علائم ممکن است دربعضی ازافراد بعدازچند سال به بدن بازگردد وتحقیقات دیگری نشان می دهد که میزان موفقیت تزریق استروئید در افراد مختلف کاملا متفاوت بوده است و نتیجه های مختلفی بدست آمده است.
جراحی کوچکی که برای درمان سندروم تونل کارپال انجام میشود به این صورت است که باشکاف لیگامنت های جلوی مچ دست فشاربرروی تونل کارپال را کاهش میدهند وفضای بیشتری را برای عصب ایجادمی کنند و باعث درمان مشکل می شوند.این جراحی معمولا همراه با بیهوشی موضعی انجام می شود. دو نوع جراحی وجود دارد که برای درمان این عارضه انجام می شود. جراحی باز و جراحی بسته با ایجاد شکاف کوچک. انتخاب مناسب ترین نوع جراحی توسط جراح انجام می شود.
شما ممکن است قادر نباشید دست خود را تا چند هفته بعد از جراحی حرکت دهید و یک جراحت کوچک در جلوی مچ دست شما باقی می ماند. با انجام این جراحی ممکن است خطرات کمی برای تعدادی از بیماران ایجاد شود برای مثال ممکن است بعد از جراحی در تعدادی از بیماران عفونت وآسیب دیدگی عصب و رگ ایجاد شود.
در سالهای اخیر درمان های گسترده دیگری برای درمان سندروم کشف شده است برای مثال سرما درمانی، یخ درمانی، لیزر درمانی و انجام تمرینات ورزشی مناسب چند نمونه از این درمان ها است. هیچ کدام از این درمان ها به صورت قطعی برای درمان تایید نشده اند و انجام آنها توصیه نمی شود. اما می تواند در بعضی از بیماران نتیجه بخش باشد. شواهد نشان می دهد که طب سوزنی هم در بعضی از بیماران موثراست در بعضی از موارد هم مصرف قرص های استروئیدی می تواند باعث کاهش علائم بیماری شود. اگرچه مصرف قرص های استروئیدی به صورت مستمر می تواند باعث ایجاد عوارض جانبی در فرد شود همچنین تزریق استروئید به جای قرص می تواند تاثیربیشتری داشته باشد. به همین دلیل مصرف قرص های استروئید ی خیلی توصیه نمی شود.
درصورتی که علائم بیماری خفیف باشد درمان های بدون جراحی توصیه می شود به عنوان مثال اگرعلائم بیماری دچار افت و خیزاست و حالت سوزش خفیف و سوزن سوزن شدن در مچ دست ایجاد می شود، کاربرد بریس یا اسپلینت می تواند موثرباشد اما لیزر درمانی بهترین درمان بدون جراجی است. اگر شما درمان های بدون جراحی را انجام داده اید و هیچ تاثیری در بدن شما نداشته است به پزشک مراجعه کنید مخصوصا اگر شما دچاربی حسی دریک قست دست یا دچارضعف درماهیچه های شست شده اید باید حتما به پزشک مراجعه کنید این علائم نشان می دهند که عصب دست شما دچاراختلال شده است و به خوبی کارنمی کند و باخطر آسیب دیدگی دائمی مواجه هستید.
ادرس مطب : مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
در سندرم تونل کارپ عصب مدین در داخل تونل کارپ یک تا دو سانتیمتر دورتر از چین انتهایی مچ دست تحت فشار قرار میگیرد. این بیمار در خانمها شایعتر است و اغلب دو طرفه میباشد ولی در دست غالب شدیدتر است. حرکات تکراری دست و مچ دست و کار با وسایل ویبراتور و استفاده از کیبورد با سندرم تونل کارپ همراهی دارند. یکسری از بیماریها مثل دیابت، کمکاری تیروئید و روماتیسم مفصلی و چاقی و حاملگی با افزایش احتمال سندرم تونل کارپ مرتبط هستند. گاهاً به علت حضور یک توده در ناحیه مچ دست مثل کیست گانگلیونی یا نوروفیبروما و یا ممکن است به دنبال یک ترومای حاد به مچ دست ایجاد شود. اغلب موارد سندرم تونل کارپ بدن علت میباشند.
تظاهر بالینی مشخص در سندرم تونل کارپ شامل خوابرفتگی انگشت دوم و سوم و به مقادیر متفاوت انگشت شست و چهارم میباشد. هر چند اغلب بیماران از بیحسی تمام دست شکایت دارند. معمولاً برجستگی تنار از نظر علائم حسی سالم است. علائم بیماران شبها بدتر میشود و باعث بیدار شدن آنها از خواب میشود و بیمار با تکان دادن دستها و آویزان کردن آنها سعی به کاهش علائم میکند.
سایر فعالیتهایی که باعث تشدید علائم میشوند شامل: رانندگی، نگهداشتن تلفن، کتاب، فرمان اتومبیل با مچ دست در حالت خم شده میشود. گاهی بیماران از انتشار درد به ساعد و گاهی شانه شکایت دارند. ضعف عضلات دست که با عصب مدین عصبدهی میشوند باعث میشود که بیمار نتواند در مربا را باز کند، دکمه پیراهن را ببندد و یا وسایل ار دستشان میافتد. ضعف در ابتدا در ابداکسیون، اوپوزیشن شست دیده میشود. وقتی بیماری شدید باشد لاغری واضح عضلات دیده میشود. قدرت عضلات خمکننده بلند شست و سایر انگشتان باید طبیعی باشند. همچنین ابداکسیون سایر انگشتان چون با عصب اولنار عصبدهی میشوند طبیعی است. نشانه تینل در محدود یک تا دو سانیتمتر بعد از به چین مچ دست مثبت است و علائم را در مسیر عصب مدین ایجاد میکند. نشانه فالن با نگهداشتن دستها به مدت 60-30 ثانیه مثبت میشود.
افتراق سندرم تونل کارپ از سایر تشخیصها و یا بیماریهای همراه مانند رادیکولوپاتی گردنی و یا پلکسوپاتی باید به درستی داده شود.
سندرم تونل کارپ خفیف یا متوسط اغلب به درمان طب فیزیکی پاسخ میدهند. فعالیتهای تشدیدکننده علائم مثل خم کردن و زیاد مچ دست و گرفتن محکم اشیاء باید اجتناب شود. مچ دست باید در زاویه صفر تا 5 درجه داخل مچبند قرار گیرد. بیشتر مچبندها در زاویه 30 درجه مچ دست را نگه میدارند که در این موارد باید به بیمار آموزش داد تا زاویه مچبند را تنظیم کند. مچبند باید شبها تا حد تحمل روزها پوشیده شود.داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی اغلب استفاده میشوند ولی اثربخشی آنها اثبات نشده است. یک تحقیق نشان داده که داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی موثر نیستند. ولی استروئیدها به درمان کمک میکنند. در بیمارانی که بین 3 ماه تا یک سال از علائمشان میگذرد. تزریق کورتیکواستروئید به داخل تونل کارپ نسبت به جراحی اثرات بهتری داشته است. اگر بعد از تزریق اول اختلال حسی شبانه ادامه داشت باید تزریق دوم را انجام داد. اگر بیمارا لاغری واضح تنار دارند و یا به درمان طب فیزیکی پاسخ ندادهاند و یا علت وجود توده در ناحیه مچ دست است جراحی توصیه میشود.
منبع:وبلاک دکتر رئیسی
ادرس مطب: مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸