پیچ خوردن (رگ به رگ شدن)، کشیدگی عضله و شکستگی
صدمات وارده به مچپا براساس نوع بافت – استخوان، رباط، یا تاندونی که آسیب دیده است، تعریف میشوند. مچپا محل تلاقی سه استخوان است که عبارتند از استخوان ساق پا (درشت نی)، استخوان نازک نی از بخش پایینی پا و استخوان تالوس پا (استخوان تالوس یکی از مجموعه استخوانهایی است که بخش پایینی مفصل مچپا را تشکیل میدهد). این استخوانها توسط رباطها در کنار هم نگه داشته میشوند، رباطها نوارهای مستحکم الاستیکی هستند که از یک بافت همبند درست شدهاند و استخوانها را در جای خود نگه میدارند، ضمن اینکه اجازۀ انجام حرکات طبیعی مچپا را میدهند. تاندونها که عضلات را به استخوانها اتصال میدهند، کارشان حرکت دادن پا و مچپا بوده و به حفظ ثبات و پایداری مفاصل کمک میکنند.
تعریف شکستگی عبارت است از ایجاد گسستگی در یک یا چند استخوان. پیچ خوردگی (رگ به رگ شدن)، عبارتی است برای توصیف آسیب دیدگی رباطها؛ زمانی که رباطها بیش از آستانۀ تحملشان کشیده شوند دچار آسیبدیدگی میشوند که برای توصیف آن عبارت پیچ خوردگی بکار برده میشود. دامنۀ پیچ خوردگی یک رباط میتواند از ایجاد تعدادی پارگی میکروسکوپی در رشتههای تشکیل دهندۀ رباط تا پارگی یا قطع کامل رباط را شامل شود. پیچ خوردگی برای آسیب دیدگی ماهیچهها و تاندونهایی بکار میرود که بیش از حد تحت کشش قرار گرفته یا کشیده شدهاند.
پیچ خوردگی ماهیچه و تاندون در پاها و بخش پایینی کمر شایعتر است. در مچ پا دو تاندون هستند که اغلب دچار پیچ خوردگی میشوند. اینها تاندونهای پرونئال (تاندونهای مرتبط با نازک نی) هستند که وظیفۀ پایداری و ثبات مچ پا و حفاظت از آن را برعهده دارند. این تاندونها بر اثر استفادۀ بیش از حد یا به دلیل آسیب دیدگی ممکن است دچار التهاب شوند. پارگی شدید تاندون نتیجۀ وارد آمدن آسیب ناگهانی یا اعمال نیروی سریع به آن است. التهاب تاندون، تاندینیتیس نامیده میشود. پارگیهای میکروسکوپی تاندون که بر اثر کشش بیش از حد و مکرر تاندون به وجود آمده و به مرور زمان تجمیع میشوند و به شیوۀ درست، درمان نمیگردند، وضعیتی را ایجاد میکنند که به آن تاندینوسیس میگویند. همچنین تاندونها ممکن است بطور کامل پاره شوند. سابلاکسِیشِن (در رفتگی جزئی) به وضعیتی گفته میشود که یک تاندون از جای خود خارج شده باشد.
علائم مربوط به پیچخوردگی و شکستگی بسیار به هم شبیه هستند. در واقع، گاهی ممکن است شکستگی با پیچخوردگی اشتباه گرفته شود. به همین دلیل است که بررسی سریع آسیب دیدگی مچ پا توسط پزشک دارای اهمیت است. علائم آسیب دیدگی عبارتند از:
در پیچ خوردگی، مچپا نیز ممکن است سفت شود. در شکستگی، حساسیت به تماس در آن ناحیه وجود داشته و مچپا نیز ممکن است تغییر شکل یافته یا از جای خود خارج شده به نظر برسد.
اگر پیچ خوردگی خفیف باشد، تورم و درد ممکن است اندک باشد. اما در پیچخوردگی شدید، تورم بیشتر بوده و عموماً درد شدیدی وجود دارد.
التهاب تاندون (تاندینیتیس) و پارگی حاد تاندون پرونئال، درد و تورم را با هم به دنبال دارد. علاوه بر این، ناحیۀ اطراف مچ پا با لمس منطقۀ دچار التهاب تاندون، گرم احساس میشود. در پارگی شدید، ضعف یا بیثباتی در پا و مچپا وجود خواهد داشت.
ایجاد تاندینوسیس ممکن است سال ها طول بکشد. علائم این بیماری شامل موارد زیر است:
در در رفتگی جزئی، شما متوجه عدم ثبات یا ضعف در مچپا میشوید. همچنین ممکن است دردهای پراکنده در پشت استخوان بیرونی مچپا و ”حالت نیشتر زدن” در اطراف استخوان مچپا احساس کنید.
شما میتوانید با به خاطر سپردن کلمۀ ایکب: استراحت، یخ، کمپرس (اعمال فشار)، و بالا بردن، کمکهای اولیه را برای مچپای آسیب دیده انجام دهید.
نکتۀ مهم این است که تا زمانی که مچ پا در اسرع وقت توسط پزشک، مورد بررسی قرارنگرفته، از اعمال وزن بر روی آن خودداری شود. شکستگیها و پیچخوردگیهایی که نادیده گرفته میشوند یا به درستی درمان نمیشوند ممکن است به مشکلات مزمن طولانی مدت برای مچپا مانند آسیبهای مکرر، ضعف مچپا، و آرتروز (ورم مفاصل) منجر شوند.
شکستگی را میتوان با عمل جراحی یا با اعمال غیرجراحی درمان نمود. چنانچه تنها یک استخوان، دچار شکستگی شده باشد و استخوانها از جای خود خارج نشده باشند و مچپا در وضعیت پایدار باشد در آن صورت ممکن است پزشک، درمان شکستگی را بدون عمل جراحی با ثابت نمودن مچپا انجام دهد. به طور معمول، پزشک این کار را با قراردادن عضو در یک بَست طبی (بِرِیس) که به عنوان آتل عمل میکند یا با گچگرفتن آن، انجام میدهد. اگر مچپا در وضعیت پایدار نباشد، در آن صورت درمان با جراحی انجام میشود. مچپا اغلب با استفاده از یک صفحۀ فلزی و تعدادی پیچ که استخوانها را در جای خود نگه میدارند، در وضعیت پایدار قرار داده میشود. بعد از عمل جراحی، مچپا به وسیلۀ یک آتل، مورد محافظت قرار میگیرد تا زمانی که تورم آن کاهش یافته و سپس گچ گرفته شود.
پس از آنکه پزشک تشخیص دهد که حرکت دادن مچپا برای شما خطری ندارد، ممکن است به درمانهای فیزیکی (فیزیوتراپی) نیاز داشته باشید تا تمریناتی مانند ایستادن و راه رفتن بین دو میلۀ موازی، حفظ تعادل، تقویت، و قابلیت تحرک را انجام دهید. درمانگر به شما برنامهای برای منزل میدهد که با استفاده از آن میتوانید عملکرد طبیعی قبلی خود را دوباره بازیابید. ممکن است برای بازگشتن به الگوی طبیعی راه رفتن بدون لنگیدن چند ماه زمان لازم باشد.
نحوۀ درمان پیچ خوردگی بستگی به شدت آسیب وارد شده دارد. این آسیبها به خفیف، متوسط و شدید درجه بندی میشوند. معمولاً جراحی بهعنوان یکی از گزینههای درمانی درنظر گرفته نمیشود مگر اینکه آسیب دیدگی، گسترده بوده، علاوه بر رباطها سایر اجزاء نیز درگیر شده باشند، یا زمانی که سایر گزینههای درمانی با شکست روبهرو شده باشند.
به طور میانگین، درمان اولیۀ پیچ خوردگی شامل استراحت، و مراقبت از مچپا به مدت حدود یک هفته است تا زمانی که تورم آن کاهش یابد. به دنبال آن یک دورۀ یک تا دو هفتهای از تمرینات برای بازیابی دامنۀ حرکتی، قدرت و انعطافپذیری انجام میشود. این تمرینات میتوانند چند هفته تا چند ماه ادامه یابند تا شما درحالی که تمرینات را ادامه میدهید، به تدریج به فعالیتهای عادی خود بازگردید.
گزینههای موجود برای درمان صدمات تاندون مشابه همان گزینههای درمان پیچ خوردگی میباشد. این موارد عبارتند از:
موسسه ملی آرتروز و بیماریهای اسکلتی – عضلانی و پوستی مراحل زیر را برای کاهش خطر بروز آسیب به مچپای شما پیشنهاد میدهد:
ادرس مطب: مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
منظور از کنترل، کنترل درد است و از راه های زیر عملی میشود
![]() |
منظور از اجتناب، دوری کردن از فعالیت هایی است که شدت درد را افزایش میدهند.
از کفش های نامناسب استفاده نکنید. کفش های تنگ یا گشاد، کفش های پاشنه بلند، کفش های با اشکال نامتعارف مناسب نیستند. بهترین کفش آنست که ارتفاع پاشنه حدود دو سانتیمتر داشته و ساق بلند باشد بطوریکه مچ پا را محکم گرفته و تا مدتی مانع از حرکات زیاد آن شود.
استفاده از کفی داخل کفش یا زیر پاشنه کفش بطوریکه قسمت خارجی پاشنه حدود پنج میلیمتر بلندتر باشد Lateral heel wedge ممکن است بتواند با کم کردن کشش روی رباط های آسیب دیده در خارج مچ پا احتمال تکرار پیچ خوردگی را کم کند. سعی کنید روی زمین ناهموار راه نروید و از پله یا نردبان استفاده نکنید.
![]() | ![]() |
منظور از بازپروری انجام حرکات نرمشی مناسب است. مهمترین و اساسی ترین روش درمان این بیماری انجام نرمش های مناسب مچ با است. هدف از نرمش ها دو تا است.
در اکثریت قریب به اتفاق بیماران انجام درست اقدامات فوق به مدت کافی میتواند مشکل بمار را حل کند. در مواردی مقاوم به درمان ممکن است عمل جراحی بتواند به بیمار کمک کند. جراحی این بیماران بصورت بازسازی رباط های آسیب دیده اطراف مچ پا است.
ادرس مطب:مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
یچ خوردگی مزمن مچ پا Chronic ankle sprain به مواردی گفته میشود که بعد از گذشت شش هفته از پیچ خوردگی مچ پا، درد همچنان در ناحیه مچ باقی مانده است و پیچ خوردگی مکرر مچ پا Recurrent ankle sprain وقتی است که مچ پا بعد از بهبودی نسبی از آسیب قبلی در ماه ها یا سال های بعد بطور مکرر پیچ میخورد. این دو وضعیت بطور شایعی همراه یکدیگر دیده میشود. در این بیماران معمولا درد و تورم ناشی از پیچ خوردگی مچ پا بطور کامل از بین نرفته و مچ پای بیمار بعدها بطور مکرر پیچ خورده و تورم و درد آن برای چند روز تا چند هفته بیشتر میشود. در بسیاری از مواقع این ماندگاری درد یا تکرار پیچ خوردگی به علت شدت آسیب اولیه است.
علت پیچ خوردگی مکرر و مزمن مچ پا چیستبعد از هر پیچ خوردگی مچ پا تعدادی از رباطهای اطراف مچ پا پاره میشوند ولی با درمان مناسب (شامل مدتی بیحرکت کردن مچ پا) معمولا این رباط های پاره شده دوباره بهم متصل شده و جوش میخورند. گاهی اوقات بخصوص اگر درمان مناسبی برای بیمار انجام نشده باشد رباط ها جوش میخورند ولی در وضعیت نامناسب. به این معنا که بعد از جوش خوردن طول اولیه خود را بدست نمیاورند. بلند شدن طول رباط موجب لق شدن مفصل و افزایش ناپایداری آن و در نتیجه پیچ خوردگی مکرر میشود. در پیچ خوردگی مکرر مچ پا ممکن است رباط مچ دچار پارگی شدید و کامل شده باشد و یا ممکن است درمان به درستی صورت نگرفته باشد. علت هر چه باشد نتیجه آن ماندگاری درد و ناپایدار شدن مچ پا به علت از بین رفتن قدرت رباط جانبی است. در این بیماران در اغلب اوقات دو مشکل دیگر هم وجود دارد. یکی این که عضلات ساق که تاندون آنها از اطراف مچ پا عبور کرده و در حفظ پایداری مفصل کمک میکنند ضعیف میشوند و دیگر اینکه بدنبال آسیب اولیه اعصاب حسی اطراف مفصل هم آسیب میبینند. اعصاب حسی مفصل بطور دائم اطلاعات دقیقی از وضعیت مفصل به مغز ارسال میکنند. این اطلاعات بصورت غیر ارادی در مغز تحلیل شده و سپس مغز با ارسال دستوراتی به عضلات ساق، که آنهم غیر ارادی است موجب میشود تا بدن در هر لحظه موقعیت خود را بر روی مچ پا متعادل نگه دارد. با آسیب دیدن این اعصاب مغز به درستی نمیداند وضعیت قرار گیری مفصل چیست و نمیتواند دستورات لازم را به عضلات ساق برای حفظ تعادل مچ پا بفرستد. از طرفی عضلات ساق هم ضعیف شده اند. در این شرایط مچ پا نمیتواند تعادل و پایداری خود را در موقع راه رفتن روی زمین های ناهموار حفظ کند و بطور مکرر دچار پیچ خوردگی میشود. ادرس مطب: |
مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸ |
گاهی اوقات هنگام دویدن و یا ورزش کردن دچار پیچ خوردن مچ پا می شویم. اگر بعد از پیچ خوردن مچ پا، ورم و درد شدیدی داشتید، به احتمال قوی دچار رگ به رگ شدن قوزک شده اید.....
رگ به رگ شدن یعنی رباط قوزک پا، کشیده و یا پاره شده است. اگر مچ پایتان خیلی زیاد پیچ می خورد، نباید بی توجه از کنار آن بگذرید. بسیاری از کسانی که پایشان دائما پیچ می خورد، در دراز مدت دچار می گردند. درمان زودهنگام رگ به رگ شدن می تواند از مشکلات مچ پا جلوگیری کند.
ساختمان مچ پا مچ پا از سه استخوان تشکیل شده است: درشت نی : استخوان درشت ساق پا می باشد. این استخوان بیشتر وزن ما را تحمل می کند. قسمت پایین آن، قوزک داخلی پا را تشکیل می دهد. نازک نی: قسمت پایین آن، قوزک خارجی مچ پا را تشکیل می دهد. مچ پا (استخوان قاپ) : بالای استخوان پا می باشد.
اعمال تاندون ها و رباط ها در مچ پا تاندون ها، عضلات را به استخوان ها متصل می کنند. چندین عضله، حرکت مچ پا را کنترل می کنند. هر کدام از این عضلات دارای یک تاندون می باشند که به یک و یا چند استخوان پا متصل است.... هنگامی که مفاصل بیش از حد تحت فشار قرار گیرند، تاندون ها کشیده و یا پاره می شوند. التهاب مزمن تاندون را تاندونیت می نامند.... برای بهبود پیچ خوردگی مچ پا، آن را با یک باند کشی ببندید. اما نباید خیلی محکم بکشید - رباط ها (لیگامان) انتهای استخوان ها را به هم متصل می کنند. رگ به رگ شدن، مربوط به رباط ها می باشد. فشار وارده بر رباط ها نیز باعث کشیدگی و یا پارگی آنها می شود....
علل رگ به رگ شدن بیشتر رگ به رگ شدن مچ پا در اثر انجام حرکات سریع، افتادن در یک گودال، بالا و پایین رفتن از پله و یا کارهای ساده مانند بیرون آمدن از رختخواب و یک اتفاق ورزشی رخ می دهد.غالبا موقع رگ به رگ شدن، مچ پا به سمت بیرون می چرخد.هنگامی که رباط های خارج مچ پا، کشیده و یا پاره می شوند، این مشکل بوجود می آید....
انواع رگ به رگ شدن رگ به رگ شدن پا می تواند خفیف تا شدید باشد و این بستگی به تعداد رباط های درگیر و شدت آسیب آنها دارد.
- رگ به رگ شدن خفیف : هنگامی است که مچ پا به سمت داخل بچرخد و باعث تخریب رباط های داخل مچ پا می گردد. در این نوع، مچ پا حساس، متورم و سفت می شود، اما معمولا قادر به حرکت کردن با کمی درد هستید...
- رگ به رگ شدن متوسط : هنگامی است که مچ پا به سمت بیرون می چرخد و پا به سمت داخل برمی گردد. این آسیب باعث کشیده شدن و یا پاره شدن رباط های بیرون مچ پا می گردد. در این نوع، کبودی و حساسیت به لمس در اطراف مچ پا وجود دارد و راه رفتن بسیار سخت و دردناک می باشد...
- رگ به رگ شدن شدید : هنگامی است که پا از سمت خارج به سمت داخل بچرخد. در این نوع، مچ پا می لرزد و نمی توانید راه بروید.
علائم رگ به رگ شدن هنگامیکه مچ پا رگ به رگ می شود، خون را وارد بافت نرم اطراف مفصل می کند. گلبول های سفیدخون به منطقه ملتهب می روند و موجب افزایش جریان خون می شوند. - درد - قرمز شدن به علت افزایش جریان - ورم به همراه کبودی حساس به لمس - درد داشتن هنگام حرکت کردن - شنیدن و یا احساس کردن پاره شدن رباط - عدم تحمل وزن بر روی پا
راه های تشخیص پزشک از شما خواهد پرسید که چگونه این اتفاق رخ داده است و آیا قبلا هم دچار پیچ خوردگی قوزک پا شده اید یا نه.او پا، قوزک، ساق و زانوی پای شما را معاینه می کند.اگر شما دچار رگ به رگ شدن خفیف شده باشید، پزشک از شما عکسبرداری با اشعه X را نمی خواهد.
اما اگر دچار رگ به رگ شدن متوسط و شدید شده باشید، عکسبرداری با اشعه X را باید بگیرید تا پزشک بتواند بگوید که استخوان قوزک و یا پای شما شکسته است و یا نه.شکستن استخوان قوزک و یا پا در رگ به رگ شدن اتفاق می افتد.
درمان - با یک باندکشی می توانید مچ پایتان را ببندید. اما نباید خیلی محکم ببندید. - به مدت 24 تا 72 ساعت و یا تا زمانی که ورم برطرف شود، از کیسه یخ استفاد کنید. هر 1 تا 2 ساعت یک بار، آن را به مدت 10 تا 20 دقیقه بر روی محل پیچ خوردگی بگذارید. ـ ممکن است تا زمانی که بتوانید به خوبی راه بروید، نیاز به عصای زیر بغل داشته باشید. ـ استامینوفن و داروهای ضد استروئیدی ضدالتهاب، باعث کاهش درد و ورم می شوند.
ـ روزانه به مدت 2 تا 3 ساعت ، قوزک پا را بالا قرار دهید.اگر بر روی صندلی می نشینید، پاهای خود را با کمک بالش بالا بیاورید.این کار باعث کاهش ورم و کبودی می گردد..... ـ اگر پیچ خوردگی قوزک خوب نشد، ممکن است مفصل آسیب دیده باشد. اگر پزشک به شما گفت می توانید ورزش کنید، برای محافظت از قوزک پا، بهتر است آن را با باند کشی محکم ببندید..... ـ کفش های مچ دار و یا چکمه بپوشید. اگر احساس درد و ناراحتی می کنید، این کفش ها را به زور نپوشید..... ـ اگر با انجام روش های بالا مچ پا بهبود نیافت، پزشک، جراحی و تعمیر رباط صدمه دیده را توصیه می کند....
منبع:دکتر مغاری
ادرس مطب: :مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
پیچ خوردن یا رگ به رگ شدن مفصل مچ پا از جمله شایعترین آسیب های اندام تحتانی است. مفصل مچ پا بیش از هر مفصل دیگر بدن پیچ میخورد و این پیچ خوردگی بیشتر در جوانان و افراد میانسال دیده میشود. این ضایعه معمولاً در حین ورزش اتفاق میافتد گرچه گاهی در حین راه رفتن روی زمین های ناهموار هم ایجاد میشود.
آناتومی مچ پاضایعه عمده در پیچ خوردگی مچ پا آسیب لیگامان یا رباط های اطراف مفصل مچ پا است. این لیگامان ها در دو طرف مفصل قرار داشته و مفصل را محکم و سرجای خود نگه میدارند. لیگامان های مچ پا اجازه میدهند تا استخوان های دو طرف مفصل فقط در جهت های خاصی حرکت کنند و مانع از حرکت و جابجایی استخوان ها در جهات دیگر میشود. لیگامان ها یا رباط ها بافتهای محکم ولی قابل انعطافی هستند که در موقع حرکت مفصل در جهات خاصی کش میایند و با برگشت وضعیت مفصل به حالت اولیه دوباره به طول اول خود برمیگردند. وقتی که استخوان های دو طرف مفصل در جهاتی که اجازه حرکت ندارند بیش از حد جابجا شوند ممکن است لیگامان ها تحمل نیروهای وارده را نداشته و پاره شوند. مکانیسم اصلی پیچ خوردن یا رگ به رگ شدن مچ پا هم همین است. مهمترین رباط های مچ پا در قسمت داخلی و خارجی آن قرار دارند. آسیب رباط خارجی مچ پا بر اثر انحراف شدید مچ پا به سمت داخل بوجود میاید. این آسیب بسیار شایع تر از آسیب رباط داخلی مچ پا است که بر اثر منحرف شدن و چرخش پا به سمت خارج ایجاد میشود.
تشخیص پیچ خوردگی مچ پا چگونه استعلائم پیچ خوردگی مچ پا شامل درد و تورم در قسمت خارجی مچ پا است. ممکن است کبودی و خونمردگی هم در این ناحیه دیده شود. حرکت دادن مچ پا بخصوص حرکان چرخشی مچ، چه به توسط خود بیمار و چه به توسط پزشک دردناک است. چون این علائم ممکن است به علت شکستگی مچ پا هم بوجود آید پزشک معالج از مچ پای بیمار رادیوگرافی ساده به عمل آورده و از اینکه شکستگی در ناحیه وجود ندارد مطمئن میشود. پارگی های شدید لیگامان های مچ پا ممکن است همراه با آسیب غضروف مفصلی سطح بالایی استخوان تالوس باشد به همین علت گاهی اوقات پزشک ارتوپد برای بررسی بیشتر سطح مفصلی استخوان تالوس از ام آر آی استفاده میکند. رگ به رگ شدن مچ پا با مکانیسم کشش رباط ها در بچه ها نادر است. بروز علائم شبیه رگ به رگ شدن مچ پا در بچه ها اغلب به علت آسیب صفحات رشد پایین درشت نی و نازک نی است. آسیب این صفحات رشد ممکن است در رادیوگرافی ساده مچ پا بصورت شکستگی صفحه رشد دیده شود. با این حال در اکثر اوقات آسیب صفحات رشد انتهای پایینی درشت نی و نازک نی آثاری در رادیوگرافی مچ پا از خود نشان نمیدهند. | ||||
ادرس مطب: مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸ |