دکتر علی نیاستی-متخصص طب فیزیکی و توانبخشی و طب سوزنی
تشخیص و درمان غیر جراحی کمر درد- دیسک-سیاتیک بیماری های عضله و استخوان - مفاصل - روماتیسم- آرتروز زانو - کاهش وزن و تناسب اندام-فیس لیفت وزیبائی و شادابی صورت.دکتر علی نیاستی-متخصص طب فیزیکی و توانبخشی و طب سوزنی
تشخیص و درمان غیر جراحی کمر درد- دیسک-سیاتیک بیماری های عضله و استخوان - مفاصل - روماتیسم- آرتروز زانو - کاهش وزن و تناسب اندام-فیس لیفت وزیبائی و شادابی صورت.جهت اشنائی با علل و درمان دردهای مچ پا حتما اینجا را بخوانید
پیچ خوردن (رگ به رگ شدن)، کشیدگی عضله و شکستگی
صدمات وارده به مچ‌پا براساس نوع بافت – استخوان، رباط، یا تاندونی که آسیب دیده است، تعریف می‌شوند. مچ‌پا محل تلاقی سه استخوان است که عبارتند از استخوان ساق پا (درشت نی)، استخوان نازک نی از بخش پایینی پا و استخوان تالوس پا (استخوان تالوس یکی از مجموعه استخوان‌هایی است که بخش پایینی مفصل مچ‌پا را تشکیل می‌دهد). این استخوان‌ها توسط رباط‌ها در کنار هم نگه داشته می‌شوند، رباط‌ها نوارهای مستحکم الاستیکی هستند که از یک بافت همبند درست شده‌اند و استخوان‌ها را در جای خود نگه می‌دارند، ضمن اینکه اجازۀ انجام حرکات طبیعی مچ‌پا را می‌دهند. تاندون‌ها که عضلات را به استخوان‌ها اتصال می‌دهند، کارشان حرکت دادن پا و مچ‌پا بوده و به حفظ ثبات و پایداری مفاصل کمک می‌کنند.
تعریف شکستگی عبارت است از ایجاد گسستگی در یک یا چند استخوان. پیچ خوردگی (رگ به رگ شدن)، عبارتی است برای توصیف آسیب دیدگی رباط‌ها؛ زمانی که رباط‌ها بیش از آستانۀ تحملشان کشیده شوند دچار آسیب‌دیدگی می‌شوند که برای توصیف آن عبارت پیچ خوردگی بکار برده می‌شود. دامنۀ پیچ خوردگی یک رباط میتواند از ایجاد تعدادی پارگی میکروسکوپی در رشته‌های تشکیل دهندۀ رباط تا پارگی یا قطع کامل رباط را شامل شود. پیچ خوردگی برای آسیب دیدگی ماهیچه‌ها و تاندون‌هایی بکار می‌رود که بیش از حد تحت کشش قرار گرفته یا کشیده شده‌اند.
پیچ خوردگی ماهیچه و تاندون در پاها و بخش پایینی کمر شایع‌تر است. در مچ پا دو تاندون هستند که اغلب دچار پیچ خوردگی می‌شوند. اینها تاندون‌های پرونئال (تاندون‌های مرتبط با نازک نی) هستند که وظیفۀ پایداری و ثبات مچ پا و حفاظت از آن را برعهده دارند. این تاندون‌ها بر اثر استفادۀ بیش از حد یا به دلیل آسیب دیدگی ممکن است دچار التهاب شوند. پارگی شدید تاندون نتیجۀ وارد آمدن آسیب ناگهانی یا اعمال نیروی سریع به آن است. التهاب تاندون، تاندینیتیس نامیده می‌شود. پارگی‌های میکروسکوپی تاندون که بر اثر کشش بیش از حد و مکرر تاندون به وجود آمده و به مرور زمان تجمیع می‌شوند و به شیوۀ درست، درمان نمی‌گردند، وضعیتی را ایجاد می‌کنند که به آن تاندینوسیس می‌گویند. همچنین تاندون‌ها ممکن است بطور کامل پاره شوند. سابلاکسِیشِن (در رفتگی جزئی) به وضعیتی گفته می‌شود که یک تاندون از جای خود خارج شده باشد.
آیا برای آسیب‌های مختلف مچ پا علائم متفاوتی وجود دارد؟
علائم مربوط به پیچ‌خوردگی و شکستگی بسیار به هم شبیه هستند. در واقع، گاهی ممکن است شکستگی با پیچ‌خوردگی اشتباه گرفته شود. به همین دلیل است که بررسی سریع آسیب دیدگی مچ پا توسط پزشک دارای اهمیت است. علائم آسیب دیدگی عبارتند از:
- دردی که غالباً شدید و ناگهانی است
- تورم
- کبودی
- عدم توانایی در راه رفتن و یا تحمل وزن بر روی مفصل آسیب دیده
در پیچ خوردگی، مچ‌پا نیز ممکن است سفت شود. در شکستگی، حساسیت به تماس در آن ناحیه وجود داشته و مچ‌پا نیز ممکن است تغییر شکل یافته یا از جای خود خارج شده به نظر برسد.
اگر پیچ خوردگی خفیف باشد، تورم و درد ممکن است اندک باشد. اما در پیچ‌خوردگی شدید، تورم بیشتر بوده و عموماً درد شدیدی وجود دارد.
التهاب تاندون (تاندینیتیس) و پارگی حاد تاندون پرونئال، درد و تورم را با هم به دنبال دارد. علاوه بر این، ناحیۀ اطراف مچ پا با لمس منطقۀ دچار التهاب تاندون، گرم احساس می‌شود. در پارگی شدید، ضعف یا بی‌ثباتی در پا و مچ‌پا وجود خواهد داشت.
ایجاد تاندینوسیس ممکن است سال ها طول بکشد. علائم این بیماری شامل موارد زیر است:
- دردهای پراکنده در ناحیۀ خارجی مچ‌پا
- ضعف یا بی‌ثباتی در مچ‌پا
- افزایش ارتفاع قوس پا
در در رفتگی جزئی، شما متوجه عدم ثبات یا ضعف در مچ‌پا می‌شوید. همچنین ممکن است دردهای پراکنده در پشت استخوان بیرونی مچ‌پا و ”حالت نیشتر زدن” در اطراف استخوان مچ‌پا احساس کنید.
بعد از مصدومیت مچ‌پا، فرد باید چه کاری انجام دهد؟
شما میتوانید با به خاطر سپردن کلمۀ ایکب: استراحت، یخ، کمپرس (اعمال فشار)، و بالا بردن، کمک‌های اولیه را برای مچ‌پای آسیب دیده انجام دهید.
نکتۀ مهم این است که تا زمانی که مچ پا در اسرع وقت توسط پزشک، مورد بررسی قرارنگرفته، از اعمال وزن بر روی آن خودداری شود. شکستگی‌ها و پیچ‌خوردگی‌هایی که نادیده گرفته می‌شوند یا به درستی درمان نمی‌شوند ممکن است به مشکلات مزمن طولانی مدت برای مچ‌پا مانند آسیب‌های مکرر، ضعف مچ‌پا، و آرتروز (ورم مفاصل) منجر شوند.
درمان
درمان شکستگی
شکستگی را می‌توان با عمل جراحی یا با اعمال غیرجراحی درمان نمود. چنانچه تنها یک استخوان، دچار شکستگی شده باشد و استخوان‌ها از جای خود خارج نشده باشند و مچ‌پا در وضعیت پایدار باشد در آن صورت ممکن است پزشک، درمان شکستگی را بدون عمل جراحی با ثابت نمودن مچ‌پا انجام دهد. به طور معمول، پزشک این کار را با قراردادن عضو در یک بَست طبی (بِرِیس) که به عنوان آتل عمل می‌کند یا با گچ‌گرفتن آن، انجام می‌دهد. اگر مچ‌پا در وضعیت پایدار نباشد، در آن صورت درمان با جراحی انجام می‌شود. مچ‌پا اغلب با استفاده از یک صفحۀ فلزی و تعدادی پیچ که استخوان‌ها را در جای خود نگه می‌دارند، در وضعیت پایدار قرار داده می‌شود. بعد از عمل جراحی، مچ‌پا به وسیلۀ یک آتل، مورد محافظت قرار می‌گیرد تا زمانی که تورم آن کاهش یافته و سپس گچ گرفته شود.
پس از آنکه پزشک تشخیص دهد که حرکت دادن مچ‌پا برای شما خطری ندارد، ممکن است به درمان‌های فیزیکی (فیزیوتراپی) نیاز داشته باشید تا تمریناتی مانند ایستادن و راه رفتن بین دو میلۀ موازی، حفظ تعادل، تقویت، و قابلیت تحرک را انجام دهید. درمانگر به شما برنامه‌ای برای منزل می‌دهد که با استفاده از آن میتوانید عملکرد طبیعی قبلی خود را دوباره بازیابید. ممکن است برای بازگشتن به الگوی طبیعی راه رفتن بدون لنگیدن چند ماه زمان لازم باشد.
درمان پیچ خوردگی
نحوۀ درمان پیچ خوردگی بستگی به شدت آسیب وارد شده دارد. این آسیب‌ها به خفیف، متوسط و شدید درجه بندی می‌شوند. معمولاً جراحی به‌عنوان یکی از گزینه‌های درمانی درنظر گرفته نمی‌شود مگر اینکه آسیب دیدگی، گسترده بوده، علاوه بر رباط‌ها سایر اجزاء نیز درگیر شده باشند، یا زمانی که سایر گزینه‌های درمانی با شکست روبه‌رو شده باشند.
به طور میانگین، درمان اولیۀ پیچ خوردگی شامل استراحت، و مراقبت از مچ‌پا به مدت حدود یک هفته است تا زمانی که تورم آن کاهش یابد. به دنبال آن یک دورۀ یک تا دو هفته‌ای از تمرینات برای بازیابی دامنۀ حرکتی، قدرت و انعطاف‌پذیری انجام می‌شود. این تمرینات می‌توانند چند هفته تا چند ماه ادامه یابند تا شما درحالی که تمرینات را ادامه میدهید، به تدریج به فعالیت‌های عادی خود بازگردید.
درمان صدمات تاندون
گزینه‌های موجود برای درمان صدمات تاندون مشابه همان گزینه‌های درمان پیچ خوردگی می‌باشد. این موارد عبارتند از:
- ثابت نمودن عضو (عدم قابلیت تحرک) با گچ گرفتن یا بستن آتل.
• کاهش درد با استفاده از داروهای ضد التهابی خوراکی یا تزریقی.
• فیزیوتراپی (درمان فیزیکی) برای بازیابی محدودۀ حرکت، قدرت، و حفظ تعادل.
• یک بَست طبی (بِرِیس) برای پشتیبانی و کمک در انجام فعالیت‌ها.
• انجام عمل جراحی برای ترمیم تاندون یا تاندون‌ها و در مواردی برای اصلاح ساختار نگهدارنده و تقویت‌کنندۀ پا.
آیا می‌توان از وارد شدن صدمه به مچ پا پیشگیری کرد؟
موسسه ملی آرتروز و بیماری‌های اسکلتی – عضلانی و پوستی مراحل زیر را برای کاهش خطر بروز آسیب به مچ‌پای شما پیشنهاد می‌دهد:
- اجتناب از تمرین یا انجام بازی‌های ورزشی در زمان خستگی یا احساس درد.
- قوی نگه داشتن عضلات با تغذیه در یک رژیم غذایی متعادل.
- حفظ وزن در محدودۀ تندرستی.
- سعی در پیشگیری از افتادن و سقوط.
- پوشیدن کفش‌هایی با اندازۀ مناسب که برای فعالیتی که شما انجام میدهید مناسب باشد.
- اجتناب از پوشیدن کفش‌هایی که یک طرف پاشنۀ آنها ساییده شده است.
- انجام ورزش روزانه.
- حفظ شرایط مناسب برای هر ورزشی که انجام میدهید.
- گرم کردن و انجام حرکات کششی قبل از انجام تمرین یا بازی‌های ورزشی.
- پوشیدن تجهیزات مناسب برای هر ورزشی که انجام میدهید.
- دویدن بر روی سطوح صاف.
ادرس مطب: مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
راه کارهای موثر جهت کاهش اسیب دیدگی مچ پا را در اینجا بخوانید
محققان ایرانی سه روش اصلی برای جلوگیری از این آسیب دیدگی را با هم مقایسه کردند و دریافتند که ورزشهای تعادلی از همه مناسب‌تر هستند.
بر خلاف آنچه که اغلب تصور می‌شود، در بین فوتبالیست‌ها آسیب دیدگی‌های ناحیه مچ پا بسیار شایع‌تر از پارگی عضله همسترینگ است، هنگامی که فوتبالیست‌ها به آسیب دیدگی ناحیه مچ پا دچار می‌شوند ، راه‌های مختلفی به کار گرفته می‌شود تا از دوباره درگیر شدن با این مشکل جلوگیری شود.
یکی از این راه‌ها انجام ورزشهای قدرتی است که ماهیچه‌ها و رباط‌ها را قوی‌تر می‌کند و باعث استحکام بیشتر مچ پا می‌شود، راه دیگر قرار دادن کفی‌های طبی در کفش‌هاست که باعث می‌شود پا در موقعیت درستی قرار بگیرد و از آسیب دیدگی جلوگیری شود. انجام ورزشهای تعادلی و قدرتی باعث می‌شود پا و مچ ساختاری پیدا کنند که بتوانند نیروهای خارجی را تحمل و کنترل کنند.
کدامیک از این راه‌ها، موثرترین راه برای کاهش آسیب دیدگی‌های مچ پاست؟
این سوالی است که محققان ایرانی سعی در جواب دادن به آن داشتند. آنها مطالعاتی بر روی 80 فوتبالیست انجام دادند که در لیگ بازی می‌کردند و برایشان مشکل آسیب دیدگی مچ پا ایجاد شده بود، هر کدام از آنها در یکی از گروه‌های تمرینی زیر اسم نوشتند که در کل در هر گروه 20 نفر جای گرفتند.
- تمرینات قدرتی
- استفاده از لوازم طبی
- انجام تمرینات تعادلی
- گروه کنترل که تمرینی انجام ندادند.
این فوتبالیست‌ها در تمام فصل تحت نظر بودند. آنها همگی به طور مساوی در خطر مصدومیت بودند، اما کسانی که ورزشهای تعادلی انجام دادند کمتر به این آسیب دیدگی‌ها دچار شدند. با این وجود، خطر آسیب دیدگی در گروه ورزشهای استقامتی و گروه استفاده از لوازم طبی نیز کم شد، اما این کاهش به میزان گروه ورزشهای تعادلی نبود. این تحقیقات نشان می‌دهد که هر سه این راه‌ها برای کاهش خطر آسیب دیدگی مناسب هستند، اما در ورزشهای تعادلی تاثیر بیشتری در جلوگیری از آسیب دیدگی مچ پا دارند.
در صورتی که تمایل دارید نرمشهای کششی مچ پا را انجام دهید اینجا را بخوانید
این نرمش ها جزو اولین نرمش هایی هستند که بیمار باید انجام دهد. بطور مثال بیمار میتواند از روز بعد از جراحی شکستگی ساق این حرکات را انجام دهد. در حالیکه دراز کشیده اید یا نشسته اید هر دو پای خود را کاملا به سمت جلو بکشید. مچ پای خود را به سمت بالا ببرید به طوری که انگشت شست شما به طرف سر شما حرکت کند. این کار را تا انتهای دامنه حرکتی یعنی تا بالاترین جایی که میتوانید مچ پا را به پشت ببرید ادامه دهید. سپس مچ پا را به سمت پایین ببرید بطوریکه انگشت شست شما از شما دور شود.این کار ار هم تا انتهای دامنه حرکتی یعنی منتهی الیه پایین ادامه دهید.
سپس مچ پاهای خود را به سمت داخل و خارج بچرخانید بطوریکه یک بار کف هر دو پا به سمت یکدیگر بیاید و بار دیگر از هم دور شوند.
سپس مچ پا را بصورت یک دایره بچرخانید. دقت کنید که ساق خود را حرکت نداده و تنها مچ و کف پا را حرکت دهید.
هر کدام از حرکات را در هر سمتی ده مرتبه تکرار کنید. در هر سمتی که حرکت را انجام میدهید سعی کنید تا آخرین جایی که میتوانید و تا انتهای دامنه حرکتی پا را حرکت دهید. | ||||||
منبع:ایران ارتوپد
ادرس مطب: :مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸ |
