گودی کمر یا لوردوز به معنی افزایش تقعر ستون مهره کمری است. در لوردوز یا گودی کمر قوس ستون فقرات کمری به جلو بیشتر شده، شکم به جلو آمده و باسن به عقب میرود.
ستون مهره از روی هم قرار گرفتن 7 مهره گردنی و در پایین آن ها 12 مهره سینه های و در پایین آنها 5 مهره کمری و سپس مهره خاجی و دنبالچه ای تشکیل شده است. اگر ستون مهره را از جلو نگاه کنیم مهره ها در یک خط صاف و عمود قرار گرفته اند ولی اگر از کنار به ستون فقرات نگاه کنیم متوجه میشویم که مهره های گردنی و سینه ای و کمری قوس هایی را درست میکنند.
مهره های سینه ای طوری قوس دارند که تحدب یا گوژی آنها به سمت عقب است و مهره های گردنی و کمری طوری قرار میگیرند که تحدب آنها به سمت جلو است. این قوس به جلوی مهره های گردنی و کمری را لوردوز Lordosis میگویند. بعضی از مردم به لوردور کمر گودی کمر هم میگویند. این لوردوز یا گودی کمر تا حدی طبیعی است ولی در بعضی از افراد این گودی زیاد میشود و موجب بروز مشکلاتی مانند کمردرد و احساس خستگی در کمر میشود. با افزایش لوردوز شکم بیمار به جلو آمده و باسن وی به عقب میرود و کلا قامت آراسته فرد از بین میرود و فرد حالت بیحال و خمودگی به خود میگیرد.
علل متفاوتی میتوانند شدت لوردوز کمری را افزایش دهند که شایعترین آنها عبارتند از
برطرف کردن علت اصلی بوجود آورنده لوردوز یا گودی کمر میتواند آن را برطرف کند. با این حال علت گودی کمر هر چه باشد تقویت عضلات کمر و شکم و عضلات باسن میتواند شدت لوردوز را کاهش دهد. در نظر داشته باشید که شایعترین علت افزایش گودی کمر ضعیف شدن عضلات شکم و ستون مهره و کاهش قدرت انعطاف پذیری عضلات و تاندون های اطراف لگن است. این ضعف عضلانی و کاهش انعطاف پذیری در افرادی که شغل نشسته داشته و فعالیت بدنی منظمی ندارند بیشتر ایجاد میشود. با افزایش سن هم مشکلات ذکر شده شدیتر میگردند پس مهمترین اقدام در درمان لوردوز و گودی کمر افزایش قدرت عضلات شکم و کمر و افزایش انعطاف پذیری بافت نرم اطراف لگن است.
برای نیل به این مقصود میتوانید از همان نرمشهایی که برای کمر استفاده میشود سود ببرید. این نرمش ها عضلات ستون مهره و شکم شما را تقویت کرده و گودی کمر شما را کاهش میدهند.
ادرس مطب: مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
همه ما گودی کمر داریم و امری طبیعی است، ولی اگر این گودی از حد مشخصی بیشتر شود، مشکل زا می شود که در علم پزشکی به آن “هیپرلوردوز” (hyperlordosis) یا گودی بیش از حد کمر می گویند.
خداوند در طول ستون فقرات ما چهار انحنا قرار داده است:
یک انحنا در گردن که آن هم مانند انحنای کمر حالت تورفتگی دارد.
یکی در ناحیه پشت که به بیرون تحدب پیدا میکند. یکی در ناحیه کمر و سرانجام در ناحیه دنبالچه که انحنا به سمت جلو دیده میشود.
تکرار این فرورفتگی ها و بیرون آمدن های ستون فقرات به طور یکی در میان، باعث می شود تا بتوانیم نیروی بیشتری را تحمل کنیم.
اگر ستون فقرات ما مانند یک میله صاف بود، با کوچکترین فعالیتی استخوانهایمان به شدت تحت فشار قرار میگرفتند و دچار کمردرد میشدیم.
یکی از دلایل شایع هیپرلوردوز، قوز پشت است، یعنی ستون فقرات برای جبران این قوز دچار هیپرلوردوز میشود.
بعضی افراد هم در ناحیه لگن خود یک مشکل آناتومیک دارند که زاویه اتصال اندام تحتانی به لگنشان طبیعی نیست که با گودی بیش از اندازه کمر جبران میشود.
دررفتگی مادرزادی لگن هم میتواند گودی کمر را به دنبال داشته باشد.
لغزندگی مهرههای کمری به روی هم و کوتاهی تاندون آشیل پا هم از علل دیگر گودی کمر بیش از اندازه هستند. وقتی تاندون آشیل پای یک فرد کمی کوتاه باشد، موقع راه رفتن بیشتر روی پنجه پا راه میرود. به این افراد، پنجهرو میگوییم. در این حالت، اندام تحتانی به سمت جلو تمایل پیدا میکند و برای جبران آن در ناحیه کمر، گودی افزایش پیدا میکند.
روش های تشخیص هیپرلوردوز
روشهای گوناگونی را در معاینات بدنی یا توسط عکسبرداری میتوان بهکار گرفت. اما شایعترین روش این است که پزشک از بیمار میخواهد تا صاف بایستد، در حالی که دو دست او آویزان باشد. در این حالت، اگر یک شاقول را از کنار سوراخ خارجی گوش او رها کند، در حالت طبیعی باید از کنار برجستگی استخوان ران بگذرد. اما در حالتی که فرد هیپرلوردوز دارد، نخ شاقول جلوی این برجستگی قرار میگیرد. معمولا گودی کمر 45 تا 50 درجه را طبیعی در نظر میگیریم.
البته با استفاده از عکس ایستاده ی ستون فقرات هم میتوان میزان گودی کمر را اندازه گرفت.
گودی بیش از حد کمر میتواند قوز پشت و به دنبال آن افزایش فرورفتگی ستون فقرات گردنی و آسیب همه این ها را در پی داشته باشد.
از طرف دیگر، به دلیل عدم توازن در تقسیم وزن، استخوان لگن تحت فشار قرار میگیرد.
به هم خوردن تعادل و کشیدگی عضلات محافظتکننده ستون فقرات نیز کمردردهای کششی در پی خواهد داشت.
به علت این که قوز پشتی و ناهنجاریهای ستون فقرات در خانمها بیشتر دیده میشود، گودی بیش از حد کمر هم در آنها نسبتا بیشتر است. خانمها در سنین پایینتری دوره رشد ناگهانی بلوغ خود را طی میکنند و همین امر شاید علت بالاتر بودن ناهنجاریهای عضلانی اسکلتی در آنها باشد.
استفاده از کفش های پاشنه بلند مهم ترین عامل ابتلا به گودی بیش از حد کمر در خانم ها است. نمیتوان گفت که خانم ها کفش پاشنه بلند نپوشند، اما حداقل کفش پاشنه بلندی را بپوشند که بیشتر از 5 سانتیمتر پاشنه نداشته باشد. علاوه بر این، حتما باید پاشنه کفش، پهن و لژدار باشد.
بارداری در زنان، یکی از عوامل ابتلا به گودی کمر در آنها است. در دوران بارداری شکم به سمت جلو آمده و عضله آن شل میشود. از آن پس مادر باید تا دو سال به کودک خود شیر بدهد که عدم شیردهی صحیح به کودک هم یکی دیگر از عوامل ابتلا به گودی کمر در زنان به شمار میرود.
به مادرانی که کودک شیرخوار دارند، توصیه میشود هنگام شیردهی بالشی را روی پای خود قرار دهند و کودک خود را روی آن قرار داده سپس شیر دهند. همچنین در بعضی از فواصل به حالت خوابیده به کودک خود شیر دهند.
منبع دکتر فرخانی
ادرس مطب: مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸