منبع :انجمن ام اس | |
ادرس مطب::مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸ |
تعریف: وقتی شانه بیش از یک بار در برود به نام "دررفتگی مکرر شانه" است. این حالت بیشتر در سنین جوانی رخ می دهد، ولی ممکن است با احتمال کمی در سنین کودکی ویا سنین بالا هم ایجاد گردد. به این بیماری اصطلاحاً "دررفتگی کتف" هم می گویند که در حقیقت یک غلط مصطلح است.
علل دررفتگی مکرر شانه
علل دررفتگی مکرر شانه زیاد است. اینجا شایعترین آنها ذکر میشود:
1) وقتی اولین دررفتگی رخ می دهد هر چه سن بیمار کمتر باشد احتمال دررفتگی بعدی بیشتر است، مثلاً اگر بیمار زیر 20 سال باشد این احتمال حتی به 90 درصد هم می رسد.
2) اگر بیمار پس از دررفتگی اول که جا اندازی می شود بیحرکتی (استفاده ازآویز گردن) را به درستی و به مدت کافی ادامه ندهد باز هم احتمال دررفتگی بعدی را افزایش می دهد.
3) اگر دررفتگی اول به درست و توسط پزشک جااندازی نشده باشد، مثلاً توسط شکسته بند محلی و یا مربی ورزشی در زمین ورزش و بدون داروهای مخصوص (داروهای بیهوشی شامل ضد درد، شل کننده عضلانی و...) جااندازی شده باشد باز هم این احتمال بیشتر می شود. دررفتگیهای بعدی هم اگر درست و اصولی و توسط پزشک درمان نشوند احتمال دررفتگیهای بعد از آنرا افزایش می دهند و ضمناً به عناصر اصلی و مهم شانه آسیب زده وموفقیت عمل جراحی را هم کم می کنند.
4) اگر بیمار شلی رباطهای بدن داشته باشد احتمال دررفتگی مکرر شانه بیشتر می شود. شلی رباطی، شلی لیگامانی (Ligament laxity) یا شلی مفصلی حالتی تقریباً طبیعی است که باعث می شود مفاصل بدن دامنه حرکتی بیشتری داشته باشند. بدن این افراد انعطاف پذیری بیشتری دارد؛ مثلاً انگشتان یا آرنج آنها زیادی به عقب خم می شود. این انعطاف پذیری باعث می شود که در ورزشهایی مثل ژیمناستیک موفق تر باشند، ولی از طرف دیگر مفاصل آنها بخصوص مفصل شانه بیشتر آسیب می بیند، مثلاً دررفتگی شانه در آنها شایعتر است، بویژه اگر ورزشهای سنگین بالای سر مثل والیبال، پرس سینه و ... انجام دهند.
انواع دررفتگی شانه
قریب به اتفاق دررفتگیهای شانه (حدود 97 درصد)، چه برای بار اول و چه حالت مکرر آن از نوع قدامی است، یعنی سر استخوان بازو از مفصل شانه بیرون می آید و به سمت جلوی سینه جابجا میشود. درموارد بسیار کمی نوع خلفی رخ می دهد که سر اسخوان بازو به طرف عقب می رود؛ و در موارد اندکی هم ممکن است بیمار شلی مفصلی بسیار شدید داشته باشد و در رفتگی شانه او هر بار به جهات مختلف باشد، که به این حالت "ناپایداری چند جهتی شانه (Multidirectional Instability)" گفته می شود. گاهی شانه کامل در نمی رود و نیمه دررفتگی(Subluxation) ایجاد می شود و خودبخود جا می رود )به نام نیمه دررفتگی مکرر Recurrent Subluxation). این بیماران معمولاً وقتی دست خود را زیاد به بالا و عقب می برند (پرس سینه یا بدمینتون)، شانه ناگهان قفل می کند و بیمار آنرا به آرامی تکان می دهد و آزاد می کند. در حقیقت سر شانه تا لبه گلونوئید میرسد ولی کامل از مفصل بیرون نمی آید. این حالت هم مثل موارد دررفتگی کامل مهم است و اصولاً جراحی لازم دارد و اگر درمان نشود معمولاً پس از مدتی به دررفتگی کامل تبدیل می شود و حتی اگر به دررفتگی کامل هم تبدیل نشود، عوارضی مثل دررفتگی کامل بدنبال دارد.
مکانیسم دررفتگی مکرر شانه
مفصل اصلی شانه بین سر استخوان بازو و قسمت مفصلی استخوان کتف (گلنوئید Glenoid) است. سر بازو گرد و کروی شکل است وسطح مفصلی گلنوئید مثل نعلبکی و کمی گود می باشد. یک لبه برجسته از بافت سفت ولی نه استخوانی به نام لبروم(Labrum) دور تا دور گلنوئید می چسبد و آنرا عمیق تر می کند که مفصل شانه کمتر دربرود. کپسول مفصلی شانه از یک طرف دورتادور سر بازو را در بر می گیرد و از طرف دیگر به لبروم روی گلنوئید وصل می شود. معمولاً دفعه اولی که شانه در می رود، لبروم از لبه استخوانی گلنوئید کنده می شود(به نام ضایعه بانکارتBankart Lesion )، کپسول مفصلی هم ممکن است پاره شود و گاهی هم لبروم با قطعه ای از استخوان گلنوئید کنده (به نام ضایعه بنکارت استخوانی Bony Bankart Lesion) میشود. این ضایعات ممکن است التیام پیدا نکنند و حمایت آنها از جلوی سر بازو برداشته شود و در نتیجه دررفتگی مکرر رخ دهد. وقتی سر بازو در می رود و جلوی گلنوئید قرار می گیرد، لبه تیز گلنوئید به سر بازو فشار می آورد و درون آن فرو می رود و روی سر بازو فرو رفتگی ایجاد می شود ( به نام ضایعه هیل – ساکس Hill – Sach’s Lesion)؛ این حالت شبیه فرو بردن یک توپ پینگ پونگ با فشار انگشت است. هر چه دررفتگی تکرار شود این ضایعات بزرگتر می شوند. بخصوص اگر بدون بیهوشی و شل کردن عضلات جااندازی هم بشوند، فشار ناشی از اسپاسم عضلات و کشیدن زورمندانه برای جااندازی،این ضایعات را بزرگتر می کند و ممکن است ضایعه سر به حدی بزرگ شود که حتی با جراحی های معمولی نتوان برای بیمار کاری کرد و مجبور به تعویض مفصل شانه بشویم. از طرفی هر چه دررفتگی تکرار شود کپسول مفصلی را بیشتر می کشد و متسع می کند، و احتمال دررفتگی بعدی را باز هم افزایش می دهد.
علائم دررفتگی مکرر شانه
علامت اصلی همان دررفتگی است که واضح است. گاهی نیمه دررفتگی رخ می دهد که در بالا شرح داده شد. پس از تکرار دررفتگی ممکن است بیمار در حالت استراحت هم احساس درد کند. معمولاً بیماران می ترسند که دستشان را کامل بالا ببرند.
تشخیص دررفتگی مکرر شانه
تشخیص با گرفتن شرح حال بیمار و پرسیدن از سابقه و وضعیت دررفتگی ها بخصوص دررفتگی اول شروع می شود؛ سپس بیمار کاملاً معاینه می شود. گرفتن عکس ساده الزامی است و بعد از آن معمولاً MRI یا CT scan درخواست می شود که ممکن است با تزریق و یا بدون تزریق ماده مخصوص به شانه باشند. ( با تزریق باشند به نام MR Arthrography و CT Arthrography است). لازم به ذکر است که MRI شانه باید در مرکزی انجام شود که قدرت دستگاه آن از 1.5 تسلا کمتر نباشد و برنامه های آن هم از نوعی باشد که بیشترین کمک را به جراح بکند. (در مورد MRI شانه در یک صفه جداگانه در همین وبلاگ توضیح داده شده است به آدرس زیر: http://shoulderelbow.persianblog.ir/page/5)
احتیاط های لازم قبل از درمان
1) این بیماران نباید دست خود را به وضعیتی ببرند که می دانند باعث دررفتگی می شود.
2) از شنا کردن در دریا و قسمتهای عمیق استخر پرهیز نمایند هر چند که شناگر قابلی باشند؛ چون ممکن است هنگام شنا کردن شانه در برود و باعث غرق شدن آنها بشود.
3) اگر شانه در برود فقط به بیمارستان مراجعه نمایند تا به روش درست جااندازی شود.
4)همانطور که در قسمت بعدی توضیح داده خواهد شد؛ چون این بیماری هرگز بدون جراحی خوب نمی شود در اسرع وقت برای درمان قطعی (جراحی) به پزشک مراجعه نمایند.
درمان دررفتگی مکرر شانه
اگر شانه دربرود چه بار اول باشد و چه بارها تکرار شده باشد باید توسط پزشک و ترجیحاً با بیهوشی عمومی و شلی کامل عضلانی جااندازی شود که آسیب بیشتری به شانه وارد نشود.
پس از جااندازی، اگر شانه بیش از یک بار دررفته باشد یعنی دررفتگی مکرر باشد، تنها درمان جراحی است مگر در شرایط خاصی که جراحی برای بیمار مفید نباشد. مثلاً شلی لیگامانی بسیار شدید و در شرایط ویژه ای باشد که ابتدا درمان غیر جراحی و طولانی مدت شود و اگر پاسخ نگرفت باز هم جراحی می شود؛ یا مثلاً بیمار مشکلات روحی و روانی خاصی داشته باشد که پزشک احساس کند از جراحی سودی حاصل نمی شود.
انواع جراحی برای دررفتگی مکرر شانه
1) جراحی آرتروسکوپیک که اصطلاحاً و به غلط به آن "لیزری" می گویند و به هیچ وجه هم ربطی به لیزر هم ندارد. در این روش وسیله ای به ابعاد یک خودکار از یک سوراخ در پشت شانه وارد مفصل می شود که هم نور را به مفصل می تاباند و هم تصویر داخل شانه را می گیرد و به یک مونیتور منتقل میکند و جراح با نگاه کردن به آن، درون مفصل را می بیند. سپس جراح از طریق سوراخهای دیگری وسایلی را به مفصل می فرستد و ضایعات ایجاد شده (کندگی لبروم، اتساع بیش از حد کپسول و ...) را درمان می کند. برای درمان معمولاً از پیچهای مخصوصی که به انتهای آنها نخ وصل شده استفاده می شود. به این پیچها سوچور انکور (Anchor Suture) گفته میشود که در لبه گلنوئید کار گذاشته می شوند و تا آخر عمر هم باقی می مانند.
2) جراحی باز که قدیمی تر است ولی هنوز روش استاندارد برای دررفتگی مکرر شانه محسوب می شود. در این روش یک شکاف حدود 8 تا 10 سانتیمتر معمولاً جلوی شانه زده می شود و پش از باز کردن کپسول مفصلی، ضایعات ایجاد شده ترمیم می شود. قبلاً در این روش فقط از نخ جراحی تنها ااستفاده میشد ولی امروزه که سوچور انکور در دسترس است، معمولاً از این پیچها نیز استفاده میشود.
جراحی باز بهتر است یا آرتروسکوپیک؟
هر کدام از این دو روش جراحی معایب و مزایایی دارند و هیچکدام بطور مطلق بهتر از دیگری نمی باشند. مثلاً درد پس از عمل در روش آرتروسکوپیک کمتر است، ولی در روش باز دید جراح باز تر است. محدودیت دامنه حرکتی پس از عمل در روش آرتروسکوپیک کمتر است ولی گاهی به دلیلی ممکن است جراح قصداً بخواهد مقداری محدودیت حرکتی ایجاد کند که بهتر مانع دررفتگی بعد از عمل گردد. اگر شلی لیگامانی (مفصلی) خیلی زیاد باشد اصولاً جراحی باز نتیجه بهتری نسبت به نوع آرتروسکوپیک دارد. اگر تعداد دفعات دررفتگی کم باشد و ضایعات استخوانی هم کوچک باشند جراحی آرتروسکوپیک بهتر است و گرنه جراحی باز ارجحیت خواهد داشت.
در مجموع جراح بر اساس جمیع جهات (شرح حال بیمار، معاینه بالینی، بررسی عکسها و MRI و ...) یکی از دو روش را بیشتر به صلاح بیمار میداند و آنرا پیشنهاد می نماید.
مراحل پس از جراحی
معمولاً دست بیمار به مدت 6 تا 8 هفته در آویز گردن قرار می گیرد که بر حسب وضعیت بیمار و ضایعات موجود در مفصل شانه و نوع جراحی متفاوت است. پس از گذشت چند روز کم کم بعضی حرکات و تمرینهای ورزشی شروع میشود و به تدریج ورزشهای بیشتری به آن اضافه می گردد. فیزیوتراپی هم لازم است و منظور از آنهم عمدتاً اینست که همین تمرینهای ورزشی را با بیمار کار کنند و آموزش بدهند، و بنابراین نیازی به استفاده از دستگاههای پیچیده و گرانقیمت نیست.
بیماران تا حدود 3 تا 5 ماه از عمل از رانندگی منع می شوند. بعضی بیماران می پرسن که آیا می توانند یک دستی رانندگی کنند (؟؟!!) که واضحاً پاسخ آنها منفی است. چون هم به لحاظ قانونی ممنوع است و هم ممکن است هر آن حادثه ای رخ دهد که در این صورت انسان ناخودآگاه هر دو دست را به کمک می گیرد و باعث می شود هر آنچه که جراح ترمیم کرده است پاره شود.
میزان موفقیت جراحی
میزان موفقیت بر حسب وضعیت بیمار و ضایعات موجود در مفصل شانه، نوع جراحی و ... متفاوت بوده و بطور متوسط 90 تا 97 درصد است. بنابراین هیچ درمانی نداریم که صد در صد جواب بدهد، وهیچ جراحی هم چنین قولی به بیمار نمیدهد. اساساً هیچ درمانی، چه جراحی و چه غیر جراحی در علم پزشکی نداریم که صد در صد و بدون عارضه اثر کند. واضح است هرچه بیمار زودتر جراحی شود یعنی دفعات تکرار دررفتگی کمتر باشد نتیجه بهتر خواهد بود.
نتیجه کلی بطور خلاصه:
اگر شانه دررفت فقط در بیمارستان جااندازی شود و اگر بیش از یک بار در رفت تنها درمان جراحی است، مگر در موارد بسیار بسیار نادر که آنرا پزشک متخصص تشخیص می دهد.
منبع :دکتر نخعی
ادرس:مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
از انجا که اعصاب دست در ناحیه گردن از بین مهره ها خارج شده و به طرف انتهای دستها می روند در اثر ارتروز مهره های گردنی یا دیسک بین مهره ای گردنی و دلایل دیگری ممکن است تحت فشار قرار گیرند و بیمار دچار درد در ناحیه گردن همراه با انتشار به قسمت بازو و ساعد و نیز همراه با احساس بی حسی و کرخی گردد.
درد ناشی از ارتروز گردن ممکن است به ناحیه شانه ها و بین کتف ها و یا ناحیه پس سر منتشر شود. این دردها گاهی برای بیمار بسیار طاقت فرسا می شود. در این موارد علاوه بر استراحت و استفاده از محافظ های گردنی ممکن است مسکن تجویز شود یا بیماران تحت درمان فیزیوتراپی قرار می گیرند. البته ممکن است کشش برای ناحیه گردن انجام شود و یکسری تمرینات ایزومتریک برای ناحیه گردن توصیه گردد.
طب سوزنی همراه با ماساژ چینی در مواردی می تواند موثر باشد هر چند که ارتروز را نمی توان کاملا درمان کرد ولی با این روشها می توان درد ان را تسکین داد و از پیشرفت ان جلوگیری کرد.
برای درمان یا کنترل این بیماری از روشهای مختلفی استفاده می شود از جمله : استراحت، فیزیوتراپی، ماساژ، استفاده از گردنبندهای طبی با تجویز پزشک برای حمایت فقرات گردنی.
در صورت لزوم بیمار تغییر شغل می دهد. کاربرد گاهگاهی گرما و دوره های استراحت، مانع بروز حملات خواهد شد. آب و هوای گرم و خشک علائم را تخفیف می دهد اما بر پدیده دژنراتیو بی اثر است.
طب سوزنی در درمان و پیشگیری گردن درد و دردهای حاصله از ارتروز گردن بسیار موثر است و با مکانیسم تحریک عصب های موضعی و کاهش التهاب سبب تخفیف درد و انقباضات عضلات گردنی می شود.
معمولا طی ۴-۵ جلسه درمانی بیمار احساس بسیار خوبی نسبت به سرعت بازگشت سلامت خود دارد.
عوامل متعددی ممکن است درد را تشدید کند ازجمله استرس، اضطراب، نگرانی و بی خوابی که یک پزشک طب سوزنی به راحتی میتواند انها را کنترل کند. بعد از درمان بیمار باید زیر نظر دکتر در صورت نیاز عضلات گردن خود را تقویت کند تا از عود مکرر بیماری جلوگیری گردد.
از آنجائیکه در طب سوزنی دارو استفاده نمی شود و سرعت درمان نیز بالا است و بیمار نه تنها برای درد بلکه برای کنترل استرس ها و بیخوابی ها خود نیز میتواند همزمان تحت درمان قرار بگیرد و از عوامل تشدید کننده جلوگیری کند این طب در کمک به درمان این بیماران بسیار ارزشمند است.
منبع:دکتر مغاری
ادرس مطب ::مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
از مهمترین اقدامات درمانی که شاید بتوان گفت مهمترین قسمت درمان درد گردن است انجام نرمش های طبی خاصی به منظور تقویت عضلات گردن و افزایش قابلیت انعطاف لیگامان ها و عضلات گردن است. در انجام نرمش ها باید دقت کرد که آنها را بتدریج و کم کم شروع کنیم. تقویت عضلات و افزایش انعطاف لیگامان ها و عضلات نیاز به زمان دارند. اگر نرمش ها با سرعت شروع شوند یا با تعداد زیاد شروع شوند ممکن است موجب افزایش درد شوند.
نرمش های گردن دو دسته اند. نرمش های کششی که همانطور که گفته شده موجب افزایش قابلیت انعطاف عضلات و رباط های گردن میشوند و نرمش های تقویتی که موجب تقویت عضلات گردن میگردند. شروع تمرینات با انجام نرمش های کشش است و بعد از مدتی باید نرمش های تقویتی هم به نرمش های کششی اضافه شوند.
بایستید یا بنشینید. کف دست چپ خود را بر روی سمت چپ سر خود قرار داده و کف دست را به آرامی به سر خود فشار دهید در همین حال سر خود را هم به دستتان فشار دهید بطوریکه سر و دست شما حرکت نکنند بلکه فقط به یکدیگر فشار وارد کنند. وضعیت را 10-5 ثانیه حفظ کرده و حرکات را 5-3 بار تکرار کنید. همین حرکات را با همین مشخصات برای طرف راست انجام دهید
| |||||||||||
منبع:ایران ارتوپد
ادرس مطب : مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸ |
درد گردن علل متعددی دارد ولی از شایعترین علت های ایجاد آن کشیدگی عضلات، آرتروز مهره های گردنی و هرنی دیسک بین مهره ای است. از اقدامات متعددی برای درمان هر کدام از این بیماری ها استفاده میشود. بعضی از این اقدامات مشترک بین این بیماری ها است. مثلا استفاده از داروهای ضد التهاب، گرما و استراحت در همه آنها شدت درد را کاهش میدهد. از مهمترین اقدامات درمانی که شاید بتوان گفت مهمترین قسمت درمان این بیماری ها است انجام نرمش های طبی خاصی به منظور تقویت عضلات گردن و افزایش قابلیت انعطاف لیگامان ها و عضلات گردن است. از مهمترین علل مستعد کننده ابتلا به همه این بیماری ها ضعف عضلات گردن و کم شدن قابلیت انعطاف عضلات گردن است. زندگی شهری جدید موجب هرچه دورتر شدن انسان ها از فعالیت های بدنی شده است. شغل های پشت میز نشینی نه تنها موجب ضعیف شدن عضلات مختلف انسان میشود بلکه به علت وضعیت بد نشستن پشت میز موجب وارد شدن فشار های زیادی به مفاصل میشود. این عوامل در دراز مدت موجب بروز درد گردن و کمر و زانو میشود. نرمش های گردن با تقویت عضلات گردنی و افزایش قابلیت انعطاف لیگامان ها و عضلات گردن موجب کاهش فشار بر روی مهره و دیسک گردن شده و تاثیر قابل توجهی در کاهش و حتی حذف کامل دردهای گردنی دارد. مهمترین نکته در انجام این نرمش ها اینست که در موارد زیر باید از انجام نرمش ها اجتناب شود
انجام نرمش ها در این حالات ممکن است موجب افزایش شدت درد شود. نرمش های گردن در موارد زیر موثرند
ممکن است بپرسید اگر با انجام اقدامات درمانی دیگر درد گردن کاهش یابد دیگر چه احتیاجی به انجام نرمش های گردنی است. علت آنست که چون عامل اصلی درد گردن در بیماری های ذکر شده ضعف عضلات گردن و کاهش قابلیت انعطاف لیگامان ها و عضلات گردن است حتی وقتی درد از بین میرود عامل اصلی زمینه ساز باقی مانده است. دیر یا زود بعد از چند ماه یا چند سال فرد دوباره دچار درد گردن میشود. با افزایش سن فرد و ضعف بیشتر عضلات گردن احتمال عود درد بیشتر میشود. درمان درست اینست که با مقابله با علت اصلی بیماری راه را بر برگشت مجدد بیماری برای همیشه ببندیم. در مواردی هم که بیمار مدتها دچار درد گردن بوده است انجام نرمش ها با از بین بردن علت زمینه ای نقش مهمی در درمان دارد.
نکته مهم دیگر در انجام نرمش ها اینست که باید آنها را بتدریج و کم کم شروع کرد. تقویت عضلات و افزایش انعطاف لیگامان ها و عضلات نیاز به زمان دارند. اگر نرمش ها با سرعت شروع شوند یا با تعداد زیاد شروع شوند ممکن است موجب افزایش درد شوند. | |
منبع:ایران ارتوپد
ادرس مطب: مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸ |