اشنائی با انواع علل سردرد

علائم سردرد به پزشک کمک می کند که علت آنرا مشخص کرده ودرمان مناسب نوع سردرد را توصیه کند. بیشتر سردردها  ناشی از بیماریهای خطرناک نیستند،  اما برخی سردردها که  علامت بیماریهای تهدید کننده حیات هستند باید بطور اورژانسی درمان شوند.

انواع سردردها را برحسب عامل ایجاد کننده آنها تقسیم بندی می کنند:

سردردهای اولیه

سردرد اولیه بعلت اختلال یا فعالیت بیش از حد بافتهای حساس به درد درمغز ایجاد می شود. سردرد اولیه علامت یک بیماری زمینه ای نیست. فعالیت شیمیایی مغز،  اعصاب یا عروق خونی بیرون استخوان های جمجمه ،  یا عضلات سر وگردن یا ترکیبی از عوامل یاد شده ممکن است نقشی در ایجاد سردردهای اولیه داشته باشند.برخی افراد دارای ژنهایی هستند که آنها رابیشتر از سایرین مستعد سردردهای اولیه می کند.

شایعترین علل سردرهای اولیه شامل موارد زیر می باشد:

● سردردهای خوشه ای(کلاستر)

● میگرن(با یا بدون اورا):اورا به  علائم بینائی وجرقه های نوری پیش از شروع میگرن  اطلاق می شود.

● سردرد تنشی(ازلحاظ پزشکی بنام سردرد تیپ تنشی شناخته می شود.)

● سردرد اتونومیک عصب سه شاخه(سفالالژیای اتونومیک تری ژمینال)،  شامل سردرد خوشه ای وسردرد ناگهانی نیمه سر( پاروکسیسمال همی کرانیال.)

الگوهای سردرد دیگری نیز وجود دارد که در مجموعه سردرد های اولیه قرار می گیرند اما کمتر شایع هستند.این سردردها مشخصات بخصوصی دارند ،  مانند سردرد با  زمان طولانی وغیر معمول ومرتبط با یک فعالیت خاص. گرچه این سردردها عموما بعنوان سردرد اولیه تقسیم بندی می شوند،  اما هرکدام آنها می تواند علامت یک بیماری زمینه ای باشد.این سردرد ها شامل موارد زیر می باشد:

● سردردهای مزمن روزانه

● سردردهای مرتبط باسرفه

●  سردردهای ورزشی

● سردردهای زمان خواب(سردردهایی که باعث بیدار شدن فرد از خواب می شوند.)

● سردردهای فعالیت جنسی

برخی سردردهای اولیه میتوانند با سبک زندگی ارتباط داشته باشند.این عوامل مرتبط باسبک زندگی شامل موارد زیر می باشد:

● مصرف الکل بخصوص شراب قرمز

● غذایی معین مانند گوشت فراوری شده که دارای ترکیبات نیترات است.

● تغییرات در خواب یا  نداشتن خواب

● وضعیت قامت نامناسب(Poor posture)

● نخوردن وعده ای از غذا

● استرس

سردردهای ثانویه:

سردرد ثانویه علامت یک بیماری است که باعث فعال شدن اعصاب حساس به درد ،  در سر می گردد.شرایط گوناگونی که شدت آنها تفاوت است باعث سردرد ثانویه می شوند. منشا سردرد ثانویه شامل موارد زیر می باشد:

● پارگی های شریانی( دیسکسیون یا پارگی های شریا نهای کاروتید یا ورتبرال): شریآنهای کاروتید  خون را به مغز میرسانند وشریآنهای ورتبرال همان شریآنهای مهره ای هستند.

●  لخته های خونی(ترومبوز وریدی) داخل مغز که از سکته مغزی متفاوت است.

● آنوریسم های مغزی(انوریسم  برامدگی  وبیرون زدگی در دیواره شریان در مغز است.)

● مالفورماسیونهای شریانی وریدی(Brain AVM):تشکیلات غیر طبیعی در عروق مغزی است.

● تومورها یا غدد مغز

● مسمومیت با منواکسیدکربن(مانند گاز گرفتگی ناشی از بخاری وابگرمکن وذغال)

● مالفورماسییون کیاری(Chiari malformation):اختلالات ساختاری در پایه جمجمه است که قسمتی ازمخچه و ورمیس بدرون کانال نخاعی فتق (هرنی) پیدا می کند.

● ضربات مغزی

● انسفالیت(التهاب مغز)

● آرتریت سلول ژیانت یا غول اسا (التهاب  درپوشش شریآنها). این بیماری با آرتریت تمپورال  مرتبط است وایجاد سردردی گیجگاهی میکند که  باید فورا با کورتیکواستروئید درمان شود تا از کوری  چشم پیشگیری بعمل اید.

● گلوکوم(بیماری اب سیاه چشم  که ناشی از افزایش فشار درون چشم است.)

● الکلیسم یا  مصرف زیادسایر مواد.

● آنفلوانزا(فلو):سرماخوردگی ناشی از ویروس آنفلوانزا است.

● هماتوم(لخته خونی) داخل مغزی(بعلت پارگی وخونریزی عروق داخل مغز ایجاد می شود.)

● داروهایی که برای درمان بیماریها استفاده می شوند.

● مننژیت(التهاب  درپرده ها و مایع اطراف مغز ونخاع است.)

● مصرف مونوسدیم گلوتامات (MSG)

● مصرف  مداوم  یابیش ازحد داروهای مسکن ضد درد

● سندرم پس از ضربه(سردرد  بدنبال ضربات مغزی)

● فشار ناشی از  تنگی کلاه مانند کلاه ایمنی و عینکهای محافظ

● تومور کاذب مغزی(ازدیاد فشار داخل جمجمه)

● التهاب سینوسها  واحتقان آنها

● سکته مغزی

● نورالژی تری ژمینال(اختلا ل در عصبی که از مغز به صورت متصل می شود)

● سردرد فشار خون بالا( توجه داشته باشیدبیشترین علامت افزایش فشارخون بی علامتی است و فشارخون  باید بوسیله دستگاه فشار سنج  بطور منظم بررسی شود. در تمام سردردها بخصوص سردرد پشت سر حتما  فشار خون اندازه گیری شود.)

انواع ویژه سردرد ثانویه شامل موارد زیر می باشد:

● سردردهای ناشی ازفشار خارجی(درنتیجه فشار ناشی کلاه ایمنی یا چیزی که سر را تحت فشار قرار دهد.)

●  سردردهای بستنی(بطور شایع بنام سردرد یخ زدگی یا brain freeze نامیده می شود.)

● سردردهای برگشتی یا ریباند(بعلت استفاده  بیش ازحداز مسکن ها ایجاد می شود.)

● سردردهای سینوسی( بعلت التهاب واحتقان وتجمع خون در حفره های سینوس ایجاد می شود،  سردرد بعلت سینوزیت)

● سردردهای اسپاینال(بدلیل کم بودن میزان مایع مغزی نخاعی ایجاد می شود،  احتمالا بدلیل ضربه وتروما،  وهمچنین بی حسی نخاعی یا اسپاینال وگرفتن مایع مغزی نخاعی یا spinal tap)

● سردردهای رعد وبرقی یاthunderclap headaches( سردرد های تندری شدید ی که بدلیل کم بودن مایع مغزی نخاعی،  احتمالا درنتیجه تروما یا ضربه وگرفتن مایع مغزی نخاعی وبی حسی نخاعی ایجاد می شوند.)

عللی که در اینجا گفته شد بطورشایع  همراه با علامت سردرد دیده می شوند. سردرد علل دیگری نیز دارد. برای تشخیص دقیق بیماری وعلت سردرد باید به پزشک مراجعه شود.

● یکی از علل شایع سردرد، سردردهای گردنی است که توسط متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی درمان می شود. درمانهای مکمل مثل طب سوزنی و بیوفیدبک نیز توسط متخصصین طب فیزیکی برای درمان سردردهای مزمن مانندسردرد میگرنی  و سردردتنشی در بیماران مبتلا  بکار می روند.

منبع :وبلاک دکتر رئیسی 

ادرس مطب: مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸