درد عصب سه قلو نوعی بیماری عصبی به شمار میرود. در این بیماری، اعصابی در مغز که مسئول حواس صورت، جمجمه، دندانها، دهان و بینی میباشند، دچار اختلال میگردند.
آناتومی اعصاب سه قلو(Trigeminal nerve):
عصب سه قلو یا عصب سه شاخه در قسمت پنجم عصب جمجمه قرار دارد و تامین کننده اعصاب حسی و حرکتی میباشد.
این عصب دارای 4 هسته بوده که در اعمال حسی و حرکتی نقش دارند. مانند حواس پوست صورت و دندانها
اطلاعات این حواس حسی از صورت و بدن بهوسیله مجراهای موجود در دستگاه عصبی مرکزی پردازش میشوند و بروز درد در بخشهای دوم و سوم عصب سه قلو شایعتر است.
عصب سه قلو مانند غده از قسمت جانبی مغز بیرون زده که به آن(گانگلیون) سهقلو نیز میگویند.
3 شاخه عصبی که از این عصب ناشی میشوند شامل:
1)عصب چشمی(افتالمیک)
2)عصب آروارهای پایینی(ماندیبولار)
3)عصب آروارهای بالایی(ماگزیلار)
بیماری درد عصب سه قلو:
درد عصب سه قلو نوعی بیماری عصبی به شمار میرود. در این بیماری، اعصابی در مغز که مسئول حواس صورت، جمجمه، دندانها، دهان و بینی میباشند، دچار اختلال میگردند.
علل:
*وارد آمدن فشار بر اعصاب از طریق عروق خونی
*تحریک طولانی مدت عصب سه قلو و تغییرات"دژنراتیو عقده گاسر"
*فشار عروقی ناشی از"قوس آئورت" و اختلال در ریشههای عصبی
علائم:
1)احساس درد شدید همراه با سوزش در ناحیه صورت
2)این نوع درد بهطور معمول با لمس و ضربه زدن به صورت، مسواک کردن، اصلاح کردن، قرارگیری در معرض باد و جویدن، ظاهر میشود.
3)حملات ممکن است چندین بار در طول روز رخ دهند و هر حمله اغلب تا 15 دقیقه ادامه دارد.
4)وجود درد در یک قسمت از صورت
عوامل:
*بالا رفتن سن
*اسکلروز(تصلب) متعدد
*روماتویید آرتریت
*نشانگان شوگرن(نوعی از اختلالات التهابی)
افراد در معرض خطر:
*اغلب افراد بالای 40 سال در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار میگیرند و زنان معمولاً تا 3 برابر بیشتر از مردان به آن مبتلا میشوند.
*نورالژی عصب سه قلو در بیماران مبتلا به ام اس، شدیدتر از سایر افراد عادی میباشد.
عواقب مورد انتظار:
با درمان به موقع، میتوان بسیاری از علائم بیماری را تسکین داد.
در شرایط حاد، تنها راه درمان انجام عمل جراحی میباشد.
عوارض:
انقباض غیر ارادی عضلات صورت منجر به بسته شدن ناگهانی چشم و کشیده شدن دهان میگردد که ممکن است نوعی تیک دردناک برای فرد ایجاد شود.
فعالیتها:
ممانعتی برای این گونه از بیماران وجود ندارد ولی تا حد امکان باید از قرارگیری در معرض باد(سرد و گرم) خودداری کنند.
رژیم غذایی:
رژیم غذایی خاصی برای این بیماران تجویز نمیشود. در صورت تشدید درد در یک قسمت از صورت بیمار باید از سمت دیگری برای جویدن غذا استفاده کند.
پیشگیری:
این بیماری بهطور ناگهانی ایجاد شده، بنابراین پیشگیری خاصی برای آن توصیه نمیشود ولی با کاهش میزان استرس و هر گونه فشار عصبی و همچنین عدم قرار گرفتن در معرض باد مستقیم(سرد و گرم) تا حد زیادی میتوان از بروز آن جلوگیری کرد. همچنین بیمار باید از انجام فعالیتهایی نظیر اصلاح صورت و جویدن که سبب تشدید درد میشوند خودداری کند.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه کرد؟
*اگر علائم درد عصب سه قلو در بین یکی از اعضای خانواده و فرد دیده شود برای تشخیص حتماً باید به جراح مغز و اعصاب مراجعه کنند.
*ایجاد علائم جدید و غیر قابل کنترل در فرد
*با بروز عوارض جانبی مصرف برخی از داروهای تجویز شده.
درمان:
1)تجویز داروهای ضد تشنج برای بیمار، البته ممکن است مصرف این نوع داروها در مدت زمان طولانی تاثیری در تسریع درمان نداشته باشند.
2)عمل جراحی:
معمولاً شامل 2 روش است:
*انجام دادن عمل از طریق پوست
*کاهش فشار از طریق عروق کوچک
3)برطرف نمودن فشار عروقی وارد شده بر عصب سه قلو به صورت
4)روش میکروسکوپی:
از این شیوه میتوان برای برطرف نمودن فشار وارد شده بر عصب سه قلو استفاده کرد، چرا که درد ممکن است ناشی از فشار عروق داخل ریشه عصب سه قلو باشد.
5)قطع"عقده گاسر" از راه پوست:
با این روش رشتههای عصبی کوچک بدون"میلین" و رشتههای عصبی دارای غشای نازک"میلین" بهوسیله حرارت از بین میروند.
داروها:
*داروی"کاربامازپین"(یک ضد تشنج):
این دارو موجب کاهش انتقال ایمپالسها در اعصاب میشود و درد را در بیماران مبتلا به نورالژی عصبی تسکین میدهد.
کاربامازپین باید همراه با غذا مصرف شود و سطح سرمی دارو باید کنترل گردد تا از ایجاد اثرات سمی در مقادیر بالا جلوگیری به عمل آید.
عوارض جانبی:
1)تهوع
2)سر درد و سرگیجه
3)احساس خواب آلودگی
4)در موارد مصرف طولانی مدت، بیمار از نظر"دپرسیون" مغز استخوان، باید تحت مراقبتهای ویژه قرار گیرد.
*"فنیتوئین" ممکن است به بیمارانی تجویز گردد که"کاربامازپین"نمیتوانند مصرف کنند.
*داروی"باکلوفن" و گماپنتین( نورونتین):
این نوع داروها جهت کنترل درد تجویز میشوند. در صورتی که درد تسکین پیدا نکرد، پزشک مصرف"فنی توئین"(دیلانتین) را برای بیمار توصیه میکند.
*تزریق الکل یا"فنول" به عقده"گاسر" در اطراف عصب سه قلو، درد را به مدت چندین ماه کاهش میدهد.
*تجویز داروهای ضدافسردگی سه حلقهای مانند"آمی تریپتیلین" و"نورتریپتیلین"، فرآیندهای شیمیایی را در مغز و نخاع تشدید میکنند و موجب کنترل درد میگردند.
*داروی گابانیتین:
اغلب در تسکین دادن درد ناشی از اعصاب صدمه دیده در اثر ابتلا به بیماری دیابت یا زونا مؤثر است.
درد در صورت به علل مختلف در بدن ایحاد می شود به طور کلی ممکن است علت درد به دلیل یک بیماری یا پاتولوژی در سر و صورت باشد و گاهی بیماری در جاهای دیگر می تواند به صورت درد در صورت خود را نشان دهد مثلا درد صورت همراه با درد در شانه ها و گردن ممکن است به دلیل مسایل قلبی باشد و یا مشکلات عضلات در گردن ممکن است خود را با درد در گردن نشان دهد
ولی پاتولوژی های ایجاد کننده درد در صورت را می توان به سه دسته تقسیم کرد:
1- بیماریهای عضلات ولیگامانها و بافت نرم
2-بیماریهای مربوط به دندان و حفرات دهان
3-بیماریهای مربوط به اختلال در سیستم عصب رسانی و عروق
1- بیماریهای عضلات ،لیگامانها و بافت نرماز این دسته می توان به موارد زیر اشاره کرد
درد مفصل فکی گیجگاهی یا TMJ
درد های عضلانی یا میو فاشیال
درد غیر طبیعی صورت یا atypical facial pain
بیماریهای غدد بزاقی
التهاب عصب چشمی یا اوپتیک نورایتیس
عدم تطابق داخلی مفصل گیجگاهی فکی
سوزش دهان
عفونت با قارچ کاندیدیا
کانسر ، اختلالات نازوفارنکس ، سینوسها و مغز
2-بیماریهای مربوط به دندان و حفرات دهان
بیماریها با منشا خود دندان
بیماریها با منشا اطراف دندان
بیماریها با منشا ریشه دندان pulp
سندرم دندان ترک خورده
سینوزیت در سینوس ماگزیلاری
حساسیت به درجه حرارت
درد غیر تیپیک دندانی
3-بیماریهای مربوط به اختلال در سیستم عصب رسانی و عروق
نورالژی عصب سه قلو یا تری جمینه
نورالژی عصب زبانی حلقی یا گلوسو فارنژیال
فشار بر روی اعصاب در صورت
سر درد نوع خوشه ای یا کلاستر
درد یا نورالژی پس از زونا (هرپس زوستر )
التهاب شریان جمجمه ای
قبل از شروع نورالژی تر جمینه
حملات ناگهانی سر درد همراه با التهاب ملتحمه چشم و اشک ریزش که به آن سندرم sunct می گویند
بیماری رامسی هانت (Ramsay Hunt)
سندرم تولوسو هانت(Tolosa Hunt syndrome)
لل درد در صورت را بر اساس اجزا سر و صورت هم تقسیم می کنند:
سینوسها:
عللی همچون التهاب سینوس ، ضربه به سینوسها، و کارسینوم سینوس
بینی:
عفونت راه هوایی فواقانی ، آسیب به بینی وجسم خارجی در بینی
گوش:
التهاب گوش میانی ،التهاب گوش خارجی
ماستوییدیت یا التهاب در زائده پستانی استخوان گیجگاهی
دندان:
عفونت های دندان
عفونت موضعی بافت نرم:
سلولیت ، اریس پلاس یا erysipelas
علل عصبی:
نورالژی عصب سه قلو ، هرپس زوستر یا زونا
غده بناگوشی یا پاروتید:
اوریون ، علل دیگری که باعث التهاب غده بناگوش می شوند ،آبسه ها، انسداد مجرا ،سنگ وتومور
چشم :
گلوکوم یا افزایش فشار چشم ، سلولیت اربیتدرد و کارکرد غیر طبیعی مفصل فک تحتانی
سر درد نوع خوشه ای ، میگرن
التهاب شریان گیجگاهی یا تمپورال
تومورها :
توموردر ناحیه نازوفارنکس یا حفره بینی حلقی ،داخل دهان ، حفره خلفی یا posterior fossa
و گلیومای ساقه مغز
استخوانها:
کیست و یاالتهاب در استخوان فک تحتانی و یا فک فوقانی
درد غیر عادی صورت:
بیشتر در سن بالاتر و در جنس خانم ها دیده می شود و با افسردگی هم اغلب ارتباط دارد
سرطان ریه بلاخص در لوب فوقانی ریه
ادرس مطب: مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸
شایعترین محل آرتروز یا سائیدگی مفصلی در کف پا در انگشت شست است درست در مفصلی که بین شست و کف پا وجود دارد و به آن مفصل متاتارسوفالانژیال Metatarsophalangeal میگویند. این مفصل بسیار مهم است چون در حین راه رفتن باید مرتباً خم و راست شود و در صورت مشکل دار شدن راه رفتن واقعاً دردناک میشود.
گاهی اوقات غضروف این مفصل از بین رفته و مفصل دچار سائیدگی میشود. استخوان های اضافه در اطراف آن تشکیل شده و مفصل دچار درد و محدودیت شدید حرکتی میشود. هم درد و هم محدودیت حرکت در این مفصل موجب میشود بیمار بسختی راه برود. به این بیماری هالوکس ریجیدوس Hallux rigidus یا شست خشک میگویند. این بیماری علت عمده درد و خشکی شست پا بخصوص در سنین بالا است. هالوکس ریجیدوس معمولاً در سنین 60-30 سالگی دیده میشود. کسی به درستی علت ایجاد آنرا نمیداند ولی ضربه به مفصل شست میتواند موجب آن شود.
درد در موقع حرکت دادن شست و در موقع راه رفتن مهم ترین علامت این بیماری است. به علت اینکه در حین راه رفتن درد در زیر شست پا بیمار را آزار میدهد بسیاری بیماران روی لبه خارجی پا راه میروند. در این بیماری مفصل متاتارسوفالانژیال یعنی مفصل بین شست و کف پا متورم و بزرگ و برجسته میشود. مفصل ذکر شده همچنین دچار خشکی و محدودیت حرکت شده و خوب خم و راست نمیشود. در رادیوگرافی کاهش فضای مفصل و ایجاد استخوان اضافه در اطراف آن دیده میشود.
درمان هرچه زودتر شروع شود احتمال موفقیت آن بیشتر است. اصول درمان عبارتند از
این جراحی در موارد نه چندان شدید بیماری انجام میشود. در این نوع جراحی، استخوان های اضافی اطراف مفصل متاتارسوفالانژیال و حتی قسمتی از خود مفصل خارج میشود تا مفصل بتواند بهتر حرکت کند.
در حالات شدید پزشک جراح دو استخوانی را که مفصل متاتارسوفالاتژیال را درست میکنند به یکدیگر جوش میدهد. با این کار حرکت این مفصل شست پا کاملاً از بین میرود یعنی شما دیگر نمیتوانید آن مفصل را خم و راست کنید ولی درد آن هم از بین میرود.
این جراحی در بیماران مسن تر که کمتر راه میروند مفید است. در این نوع عمل جراحی مفصل متاتارسوفالانژیال برداشته شده و به جای آن یک مفصل مصنوعی گذاشته میشود.
ایران ارتوپد
ادرس مطب: مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸
متاتارسالژی به درد زیر پنجه پا میگویند. این درد علل متفاوتی داشته و برحسب علت آن درمان هم متفاوت است. با این حال اقدامات مشترکی مانند تغییر کفش، استراحت و کاهش وزن میتواند در را کاهش دهد.
آناتومیپا وزن همه بدن را تحمل میکند. استخوان های زیادی در ناحیه کف پا وجود دارند که آنها را به سه گروه، تارس، متاتارس و فالانکس ها تقسیم میکنند. استخوان های تارس بزرگ بوده و در پشت پا قرار دارند. بزرگترین آنها استخوان پاشنه است. استخوان های متاتارس استخوان های بلندی در کف پا و پنج عدد هستند. متاتارس اول بزرگترین آنها بوده و به استخوان های انگشت شست متصل میشود. هر انگشت پا سه استخوان داشته که به آنها فالانکس میگویند بجز شست پا که دو فالانکس دارد. پس هر انگشت پا سه مفصل دارد. استخوان های پا طوری در کنار هم قرار میگیرند که یک قوس طولی و یک قوس عرضی را میسازند.
متاتارسالژی چیستمتاتارسالژی دردی است در زیر پنج پا که درست در زیر سر استخوان های متاتارس است. یعنی جایی که استخوان های متاتارس به استخوان های انگشتان پا متصل میشوند. متاتارسالژی یک بیماری نیست بلکه یک علامت است. درد زیر پنجه پا میتواند به علت بیماری های مختلفی ایجاد شود.
علل متاتارسالژی یا درد زیر پنجه پا چیستمهمترین علل درد زیر پنجه پا عبارتند از
علائم متاتارسالژی چیستمهمترین علامت متاتارسالژی درد در زیر پنجه پا است که با ایستادن، راه رفتن و دویدن بیشتر میشود. گاهی اوقات درد در زیر سر یکی دو تا از متاتارس ها حس میشود و در بعضی افراد درد ممکن است در زیر تمام پنجه پا حس شود. این درد معمولا بتدریج و در عرض چند هفته ایجاد شده و شدت میابد. فشار با انگشت به زیر پنجه پا موجب بروز درد میشود. پزشک برای بررسی متاتارسالژی و یافتن علت آن بررسی های آزمایشگاهی را انجام میدهد و از روش های تصویربرداری مانند رادیوگرافی ساده، اسکن رادیوایزوتوپ و ام آر آی استفاده میکند.
درمان متاتارسالژی چیستاقدامات ساده ای میتواند شدت درد متاتارسالژی را تا حدود زیادی کاهش دهد که عبارتند از
با مشخص شدن علت اصلی متاتارسالژی پزشک میتواند بیماری اصلی را درمان کرده و درد زیر پنجه را از بین ببرد. | |||
|
یک بزرگ شدگی عصبی یا عقده عصبی است که معمولا" بین استخوان های بلند سوم و چهارم پنجه پا اتفاق می افتد و در خانم ها شایعتر است.
این عصب ها حس پنجه پا و انگشتان را تامین می کنند.
اگر عصب کف پایی مرتبا" بین استخوانها و رباط ها فشرده شود، تحریک شده و ملتهب می گردد و دچارتورم وبتدریج کلفت شدن و گره عصبی می گردد.
کفشهای پاشنه بلند و نوک تیز، صدمات مکرر و کوچک پا در حرکات ورزشی یا سرپا ایستادن و پیاده روی های طولانی مدت با کفش نا مناسب از علل ایجاد کننده آن می باشد.
بیمار از درد، سوزش و حالت سوزن فرورفتن، کرختی و بی حسی بین انگشتان، احساس تق کردن لای انگشتان، یا احساس اینکه ریگی در کفش دارد، شکایت می کند.
در مراحل اولیه با اصلاح و تغییر کفش و کفی های مناسب و اجتناب از فعالیتهای دردناک می توان آنرا کنترل کرد، گاهی اوقات نیاز به تزریق کورتون در محل ضایعه برای رفع التهاب آن می باشد، در موارد شدید که به درمان های غیر جراحی جواب نداده است، اقدام به جراحی و برداشتن آن می گردد.
ادرس مطب: مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸