درد مچ دست بعلت التهاب تاندونها (WRIST TENDINITIS)
عضلاتی که وظیفه حرکات مچ دست و خم و راست کردن انگشتان را در دست برعهده دارند ، در ناحیه آرنج و بالای ساعد از استخوانها منشأ میگیرند . این ماهیچهها در امتداد تنه ساعد طی مسیر کرده و در نزدیکی مچ دست تبدیل به طنابهای سفیدرنگی میشوند که تاندون نام دارند .هر یک از این تاندونها پس از عبور از مچ دست در محل تعیینشدهای از کف یا پشت دست یا انگشتان به استخوان متصل میشوند . انرژی حرکتی حاصل از انقباض عضلات در ساعد از طریق تاندونها به دست و انگشتان منتقل شده و باعث حرکت آنها میشود . هر تاندون وظیفه تعیینشدهای در انجام یک حرکت مشخص در مچ دست یا انگشت برعهده دارد . فعالیت تاندونها در هماهنگی کامل و پیچیده با یکدیگر ، توانایی منحصر به فردی در به نمایش گذاشتن معجزه گونه ظریفترین و پیچیدهترین حرکات را در دست فراهم میسازد . تاندونها را در انجام وظایف خود میتوان به کلیدهای پیانو یا تارهای یک ساز تشبیه کرد که علیرغم شکل ساده هریک از آنها ، هماهنگی شان در هنگام اجرای یک نوت ، زیباترین و رویایی ترین آواهای موسیقی را خلق میکند .
علت درد مچ دست بعلت التهاب تاندونها (WRIST TENDINITIS) چیست ؟
بیافتد . از جمله مشاغلی که بهصورت شایعی به این عارضه مبتلا میشوند و میتوان به آنها اشاره کرد عبارتند از : خانمهای خانهدار ، تایپیستها ، کاربران کامپیوتر ، آرایشگران ، تکنسینها و کارگران صنایع و کارخانجات ، نوازندگان آلات موسیقی و کسانیکه به نوعی هنرهای دستی اشتغال دارند .
الغ بر بیست تاندون دور تا دور مچ دست ، در جلو و عقب ، برخی در سطح و برخی دیگر در عمق بیشتر قرار گرفته اند . هر یک از این تاندون ها در داخل لایه ظریفی از بافت پوششی به نام سینوویوم قرار دارند . سطح داخلی این لایه در مجاورت تاندون با سلولهایی مفروش شده است که با ترشح نوعی مایع ، تغذیه و طراوت سطح خارجی طناب تاندونی را فراهم ساخته و جابجایی تاندون را در هنگام باز و بسته شدن انگشتان و خم و راست کردن مچ دست در کنار بافتهای مجاور تسهیل مینماید . استفادة مکرر از دست و انگشتان بخصوص در مشاغلی که مستلزم حرکات تکراری در مچ دست میباشد با تحریک این لایه پوشاننده باعث التهاب در آن میشود . این حرکات وقتی در زاویه خاصی از مچ دست مانند وضعیت خم شده به جلو صورت میپذیرد یا توام با انقباض در عضلات ساعد به علت زور زدن در مچ دست و انگشتان میباشد ، بیشتر باعث تحریک بافت پوشاننده شده و احتمال ایجاد التهاب در آن افزایش پیدا میکند . این عارضه میتواند هر یک از تاندونها را در مچ دست گرفتار سازد . این پدیده ممکن است در یک یا تعدادی از تاندونها به صورت همزمان اتفاق
همانطورکه اشاره شد این عارضه لایه پوشاننده تاندونها در مچ دست را درگیر میسازد و نام صحیح آن درد مچ دست بعلت التهاب لایه پوشاننده تاندونها (WRIST TENOSYNOVITIS) میباشدکه گاهی به صورت اشتباه به آن التهاب تاندون(WRIST TENDINITIS)نیز اطلاق میگردد .
علائم بالینی در درد مچ دست بعلت التهاب تاندونها (WRIST TENDINITIS)چیست و این عارضه چگونه تشخیص داده میشود؟
کایت شاخص در این عارضه درد مچ دست است .این درد در هنگام فعالیت و کار با مچ دست تشدید میشود . ولی میتواند در هنگام استراحت نیز وجود داشته و فرد را آزار دهد . ممکن است به طور همزمان تورم نیز در مچ دست وجود داشته باشد . تورم اگر قابل توجه باشد در نگاه رویت میشود ولی اگر خفیف باشد ممکن است فقط توسط فرد احساس شود یا به صورت اختلافی در مقایسه با مچ دست در سمت مقابل قابل تشخیص باشد . پزشک معالج با پرسش از شغل و نوع فعالیتی که فرد به آن اشتغال دارد و تمرکز بیشتر بر فعالیتها و حوادثی که در روزهای منتهی به پیدایش درد بوده است تشخیص را مطرح میسازد . تاندونی که لایه پوشاننده آن دچار التهاب شده باشد در لمس حساس و دردناک است . پزشک معالج با معاینه دقیقی که انجام میدهد محل دقیق درد را شناسایی کرده و تشخیص میدهد کدام تاندون یا تاندونها به این عارضه مبتلا شدهاند . درد در هر ناحیه از مچ دست با توجه به عناصر موجود در آن ناحیه علل دیگری را نیز به عنوان تشخیص افتراقی با درد مچ دست بعلت التهاب تاندونها (WRIST TENDINITIS) مطرح میسازد . درمانگر با یک ظن بالینی صحیح و در صورت نیاز بهرهگیری از روشهای تشخیصی تکمیلی مانند رادیوگرافی ساده و ام آر آی (MRI) التهاب تاندونی را از موارد دیگر افتراق میدهد .
درد مچ دست بعلت التهاب تاندونها (WRIST TENDINITIS) چگونه درمان میشود ؟
ساس درمان در این عارضه استراحت دادن به مچ دست و انگشتان و پرهیز از مجموعه فعالیتهایی است که به هر نحوی ممکن است باعث تحریک لایه پوشاننده در تاندونها گردد . جهت تأمین یک بیحرکتی مطلوب معمولاً از مچ بند یا بریس آتل دار استفاده میشود . در داخل پوشش پارچهای این مچ بندها ، یک لایه نازک فلزی تعبیه شده که مچ دست را در زاویه مطلوب قرار داده و یک بیحرکتی نسبی برای مچ دست فراهم میسازد . گاهی برای حمایت بیشتر از مچ دست و تامین یک بیحرکتی مطمئنتر اقدام به گچگیری برای مدت سه تا چهار هفته میشود .
استفاده از داروهای ضدالتهاب غیر کورتونی و کمپرس سرد یا گرم با کمک به رفع التهاب در بهبود درد و رفع تورم مؤثر هستند . رعایت توصیههای فوق و پایبندی به استفادة صحیح از پارامترهای ذکر شده در بالا معمولاً در یک دوره زمانی چند هفتهای منجر به رفع کامل عارضه و بهبودی قطعی میشود . در صورت عدم بهبودی یا عود مجدد میتوان از تزریق موضعی کورتون و فیزیوتراپی استفاده کرد . کورتون با اثر ضد التهابی و مؤثری که دارد باعث رفع کامل التهاب و بهبودی درد میشود .
موارد معدودی باقی میماند که به هیچ یک از روشهای درمانی پاسخ نداده و دردو التهاب همچنان به قوت خود باقی بماند . در این موارد در وهله اول باید بررسی دقیقتری برای رد احتمال ابتلا به عوارض و بیماریهای دیگری که میتوانند در تشخیص افتراقی مطرح باشند صورت پذیرد . در این موارد ارزیابی کاملتری از نظر احتمال ابتلا به بیماریهای زمینهای تسهیل کننده مانند بیماریهای منتشر التهابی و روماتیسمی نیز صورت میگیرد . بهکرات دیده شده است دردی درخلف مچ دست در وسط ، مدتها با تشخیص التهاب تاندونها (WRIST TENDINITIS) درمان شده است ولی در حقیقت استخوان هلالی مچ دست که محل استقرار و قرارگیری آن نیز در همان ناحیه در عمق قرار داشته است دچار تغییرات ناشی از اختلال خونرسانی یا بیماری کین باخ (KIENBOCK'S DISEASE) بوده و تأخیر در تشخیص ، نتیجه درمان را با مشکل مواجه کرده است .
با احتمال کم التهاب تاندونی به هیچ روش درمانی پاسخ نداده یا عود مکرر آن فعالیت شغلی و زندگی فرد را مختل میسازد . در این موارد از عمل جراحی جهت درمان استفاده میشود . طی عمل جراحی پوشش ملتهب و ضخیم شده تاندون به طور کامل برداشته میشود . در یکی دیگر از روشهای جراحی که در موارد صعبالعلاج و بدون پاسخ به درمان از آن بهره گرفته میشود ، عصب منتقل کننده حس درد به مچ دست سوزانده شده و مچ دست کاملاً بی درد میشود .
منبع:دکتر مرجانی
ادرس مطب :مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸