در صورتی که اطلاعات دقیقتری از ارتروز زانو میخواهید حتما اینجا را بخوانید

درد و ناراحتی ناشی ازآرتروز زانو یکی از شایع ترین علل مراجعه بیماران به مطب  پزشکان است. در خانم ها میزان ابتلا به آن نزدیک به دوبرابرآقایان است و از آنجا که  ابتلا به آرتروز زانو دامنه وسیعی در افراد میانسال و مسن پیدا کرده است

 تعریف کلی از آرتروز زانو  

آرتروز  همان تخریب در مفاصل و سطوح غضروفی آن است و نام های دیگر آن استئوآرتریت و  استئوآرتروز است . این بیماری با افزایش سن پیشرفت می‌کند و در حدود 85 درصد افراد  بالای 75 سال با این مشکل دست به گریبانند. آرتروز زانو می‌تواند به تنهایی یا با  آرتروز بقیه مفاصل بخصوص مفاصل دست بروز کند. علاوه بر سن، عوامل سرشتی یا ژنتیک،  نوع شغل و حرفه ، سبک زندگی، عوامل هورمونی و چاقی نیز در بروز این بیماری موثر  هستند.

آیا آرتروز زانو همیشه با درد همراه است؟
مفصل زانو از  اتصال استخوان ران و درشت نی بعلاوه استخوان کشکک ساخته شده که این سطوح سخت  استخوانی، از غضروف که بافتی انعطاف پذیر است پوشیده شده است. با شروع آرتروز این  غضروف دچار تخریب می شود که به علت نداشتن عروق خونی، بازسازی آن با اشکال همراه  است. بافت غضروفی رشته عصبی ندارد برای همین در ابتدای مراحل درگیری ،آرتروز زانو  می‌تواند بدون درد باشد. در این بیماری تخریب غضروف مفصل زانو منجر به ایجاد التهاب  در بافت اطراف زانو وتحریک گیرنده های درد می‌شود. همچنین محدودیت حرکتی و خشکی  زانو بعلاوه صداهای اضافه و تجمع مایع یا همان
آب آوردن زانو نیز از دیگر علایم  آرتروز زانو محسوب میشوند.

عوامل زمینه ساز آرتروز زانو را بیان  کنید؟
یک سری از عوامل موجب شروع یا تشدید آرتروز زانو می‌شوند. به عنوان  مثال ضربه های ناشی از افتادن، تصادف و آسیب های ورزشی می توانند موجب پارگی  منیسک‌ها و رباط‌های زانو شوند و این خود زمینه ساز بروز آرتروز است. لازم به ذکر  است شکستگی ها چه داخل مفصل ، چه بیرون مفصل می توانند موجب به هم خوردن حالت طبیعی  زانو شوند. همچنین انحراف پاها که شامل دونوع پرانتزی و ضربدری است نیز موجب به هم  خوردن امتداد طبیعی زانو و فشار بر زانو شده که موجب تسریع در شروع آرتروز زانو  می‌شود. از طرفی فعالیت‌های شدید و تکراری روزمره و برخی عادات زندگی مثل نشستن  طولانی به صورت دو زانو و چهار زانو ، نشستن طولانی درتوالت و پله روی زیاد نیز  موجب ساییدگی، شروع وتشدید آرتروز زانو می شوند. این نکته را هم نباید از یاد برد  که مشاغل و حرف سخت و در نهایت وزن زیاد نیز به مفاصل زانو فشار زیادی وارد  می‌کنند.

در آرتروز پیشرفته چه حالتی به‌وجود می‌آید؟
در آرتروز  پیشرفته ممکن است زانو دچار کجی شود و این کجی می‌تواند به دنبال تخریب پیشرونده  پیشرفت کند. همچنین بی ثباتی زانو که در اثر آرتروز شدید به وجود می‌آید ممکن است  علایمی چون خالی کردن زانو و نبود استحکام کافی برای وزنگذاری روی اندام را ایجاد  کند .در عکس رادیولوژی علایم آرتروز زانو به صورت کجی ، تخریب ، دندانه دار شدن  مفصل ، ساییدگی ، کم شدن فاصله بین مفصلی و ایجاد کیست های درون استخوانی ظاهر می  شوند.

درباره درمان آرتروز توضیح دهید؟
مهمترین و ابتدایی‌ترین  درمان بیماری آرتروز زانو رعایت مسایلی است که از تخریب بیشتر جلوگیری شود. به  بیمار مبتلا به آرتروز زانو توصیه می شود از خم کردن بیش از نود درجه زانو خودداری  و موقع نشستن از صندلی استفاده کند. در صورتیکه با آویزان بودن پا هنگام نشستن روی  صندلی مشکلی داشت می تواند از زیرپایی استفاده کند. استفاده از دستشویی فرنگی نیز  کمک شایانی به کم کردن علایم آرتروز زانو می‌کند. همچنین بالا و پایین رفتن از پله  در حد امکان باید محدود شود چرا که در بعضی موارد حتی با رعایت عدم فشار بر یک زانو  هنگام پله روی، زانوی مقابل نیز دچار درد می شود. ازسویی بهتر است کسی که دچار  آرتروز زانوست نمازش را نشسته و بر روی صندلی بخواند تا از فشار مضاعف بر مفصل  جلوگیری شود.

کاهش وزن تا چه اندازه در بهبود آرتروز زانو نقش  دارد؟
کم کردن وزن نقش مهمی در کنترل علایم آرتروز زانو دارد. در یک راه  رفتن معمولی 3 تا 5 برابر وزن بدن به هر زانو وارد می شود. پس با یک کاهش وزن 5  کیلوگرمی حدود 20 کیلوگرم از وزن وارد شده به هر زانو در راه رفتن کاسته می شودکه  خود اثرات تسکینی بسیاری بر روی درد و علایم آرتروز زانو دارد.

چه  تمرینات ورزشی برای مبتلایان به آرتروز زانو توصیه می‌کنید؟
با تقویت عضلات  اطراف زانو فشارهای وارده بر زانو کاهش می‌یابند که این امر موجب کاهش درد و  ناراحتی زانو می شود. تقویت عضلات هم از طریق تمرینات ورزشی و هم از طریق طب فیزیکی امکان پذیر است. یک روش ساده و موثر برای این کار آن است که فرد بر روی  صندلی بنشیند و به طوریکه پاها آویزان باشند هر کدام از پاها را به مدت 10 ثانیه به  صورت کشیده بصورت مستقیم نگه دارد. سپس پای مقابل را به همین طریق بکشد. این حرکت  را 10 تا 20 مرتبه و 3 تا 4 بار در روز باید تکرار کند که این موجب تقویت  عضله
چهارسر یا جلوی رانی می شود. البته تمرینات دیگری را نیز می توان یاد گرفت  و انجام داد.

آیاآب‌درمانی و استفاده از زانوبند در درمان آرتروز مؤثر  است؟
آب درمانی از دو جهت می‌تواند به کاهش درد و التهابات زانو کمک کند:  یکی تقویت و هماهنگی عضلات زانو و دیگری کاهش وزن. زانو بند نیز از طریق گرم نگه  داشتن و زانوبندهای دارای بست های نگه دارنده با جلوگیری از انحراف بیشتر زانو  هنگام راه رفتن می‌توانند درد را کاهش دهند.

فیزیوتراپی چه کمکی به درمان  آرتروز زانو می‌کند؟
فیزیوتراپی هم از طریق تقویت عضلات وهم با استفاده از  دستگاه های کنترل درد و همچنین با تمرینات فیزیکی کمک مؤثری در کاهش علایم  دارد.

درباره درمان دارویی آرتروز زانو توضیح دهید؟
در موراد خفیف  تر تا متوسط، داروهای ضد التهابی و داروهایی که به بهبود وضعیت غضروف کمک می‌کنند  مثل گلوکوزامین و کندروییتین نقش بسزایی در کاهش درد دارند. در موارد شدید نیز  علاوه بر داروهای خوراکی، تزریقات داخل مفصلی نظیر هیالگان یاغضروف تزریقی و در  مواردی کورتیکواستروئیدها کمک کننده هستند. البته تحقیقات درباره تزریق سلول های  بنیادی هنوز ادامه دارد اما هنوز به عنوان درمان قطعی به درمان‌ها افزوده نشده  است.

آیا پلاکت تغلیظ شده در درمان آرتروز نقش دارد؟
PRP  یا  پلاکت تغلیظ شده هنوز جایگاهی در درمان آرتروز زانو پیدا نکرده است و تحقیقات اخیر  نشان از اثر کم آن نسبت به تزریق هیالگان و یا کورتیکواستروئید دارد.

چه  موقع به درمان آرتروز از طریق جراحی نیاز است؟
در موارد شدید، درمان های  جراحی کمک کننده هستند که این درمان ها بر سه دسته اند: ابتدا می‌توان به  درمان‌هایی اشاره کرد که به اصلاح انحراف زانو کمک می‌کنند و امتداد اندام را از  طریق عمل‌های استخوانی اصلاح می کنند. در مواردی که اندام ها ضربدری یا پرانتزی  خیلی شدید باشند و هنوز کیفیت غضروف مفصلی خیلی از دست نرفته باشد و آرتروز، شدید  نباشد این عمل‌ها با اصلاح امتداد نیرو موجب کمتر شدن درد زانوها و کاهش سرعت تخریب  غضروف می‌شوند. همچنین در بعضی موارد که بیمار دچار پارگی مینیسک یا مشکلات داخل  زانو به همراه آرتروز است انجام عمل آرتروسکوپی و تراشیدن و پاکسازی زانو از مواد  التهابی باعث کاهش درد می‌شود. در موارد شدید نیز تنها راه درمان آرتروز زانو عمل  روکش کردن زانو یا همان تعویض مفصل است بدین شرح که همانند روکش کردن دندان، سطح  خراب‌تراشیده شده و با روکشی که همان پروتزاست پوشیده می شود تا سطوح مفصلی تخریب  شده حذف و درد بیمار کاهش یابد.

 آیا عمل روکش کردن  زانو عوارض زیادی دارد؟
از عوارض این عمل عفونت و یا لق شدن پروتز است که  کمتر از سه درصد است . اما در مجموع درصد موفقیت این عمل بالاست و تقریبا قسمت عمده  درد بیمار از بین می‌رود و باز توانی نسبتاسریع است بطوریکه بیمارمی‌تواند روز بعد  از عمل راه برود.
 

منبع: http://www.esfahanemrooz.ir 

ادرس :مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸