کیفوز به معنای افزایش قوس ستون فقران سینه ای به سمت جلو است. البته ستون فقرات در قسمت سینه ای خود کمی به سمت جلو انحنا دارد. این انحنا معمولا 45-20 درجه است. اگر این انحنا از 50 درجه بیشتر باشد به آن کیفوز میگویند. انواع کیفوز عبارتند از
شایعترین نوع کیفوز ستون مهره است و در واقع یک نوع افزایش قوسی است که بطور طبیعی در ستون مهره سینه ای وجود دارد. این عارضه بیشتر در نوجوانان دیده میشود و در دختران بیشتر است. این بیماران معمولا دختران جوان و چاقی هستند که تحرک و فعالیت بدنی زیادی ندارند. علت دیگر کیفوز وضعیتی بیماری های مفصل ران است.
اگر به هر علتی ( مثلا دررفتگی دو طرفه مفصل ران) مفصل ران در ناحیه لگن نتواند بطور کامل باز شود، بیمار برای ایستادن مجبور است لگن خود را به جلو بچرخاند. این چرخش لگن به جلو موجب افزایش قوس ستون مهره کمری میشود و ستون مهره سینه ای هم که در بالای ستون مهره کمری است برای جبران آن، قوسی در خلاف جهت ایجاد میکند که همان کیفوز سینه ای است.
این بیماری بندرت دردناک است. کیفوز وضعیتی بندرت موجب بروز مشکلی در زمان بزرگسالی میشود.
شوئرمن نام رادیولوژیست دانمارکی است که اولین بار این عارضه را شرح داد. این بیماری هم در نوجوانان با سن حدود 16-10 سال یعنی سن بلوغ بروز کرده و معمولاً شدت قوس ستون مهره در این بیماری بیش از کیفوز نوع قبل است.
مشکل این بیماران بجز تغییر شکلی که در ستون مهره ایجاد شده است دردی است که ممکن است در ایستادن و نشستن طولانی مدت بیشتر شود. البته شدت درد اکثرا در حین فعالیت های بدنی و ورزشی هم بیشتر شود. این در حتی بدون درمان بهد از پایان بلوغ بطور خودبخود بهبود میابد.
رادیوگرافی ساده مهره های این بیماران تغییر شکلی را نشان میدهد بطوریکه چند مهره متوالی بجای استوانه ای بودن بصورت گوه دیده میشوند و ارتفاع مهره در جلو کمتر از عقب آن میشود.
در این نوع کیفوز، ستون مهره جنین در زمانی که در شکم مادر است خوب تشکیل نشده است. ممکن است دو یا چند مهره از یک طرف به هم چسبیده باشد یا یم مهره بصورت ناقص تشکیل شده باشد که در نتیجه آن بعد از تولد با رشد بچه قوس ستون مهره بتدریج بیشتر میشود.
تشکیل مهره ناقص گوه شکل در کیفوز مادرزادی
اسپندیلیت انکیلوزان یک نوع رماتیسم ستون مهره است که میتواند موجب کیفوز شود
این تغییر شکل میتواند به علت شکستگی یا عفونت یا تومور مهره و یا به علت پوکی استخوان ایجاد شود.
این وضعیت میتواند در جریان بیماری هایی مثل دیستروفی های عضلانی، فلج اطفال و فلج مغزی ایجاد شود. در این موارد عضلات اطراف ستون مهره قدرت کافی ندارند تا آنرا صاف مستقیم نگه دارند.
ادرس مطب: مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
کیفوز یا گوژ پشتی در ستون مهره ای سینه ای معمولا به علت مشکلات تعدادی مهره ایجاد شده و بنابراین بصورت یک قوس یکنواخت مانند علامت ( است ولی گاهی اوقات تغییر شکل تنها در یک مهره ایجاد میشود ( مثلا در سل ستون مهره) و ستون مهره به شکل < درمیاید. به این حالت قوز یا Gibosity میگویند.
گاهی اوقات کیفوز ستون مهره همره با اسکولیوز است. به این حالت کیفواسکولیوز Kypho scoliosis میگویند و شایعترین علت آن بیماری نوروفیبروماتوز است.
برای درمان کیفوز پزشک ارتوپد هم از درمان های غیر جراحی و هم درمان های جراحی استفاده میکند. بیمار باید نرمش های طبی خاصی را برای تقویت عضلات اطراف ستون مهره انجام دهد. اگر فرد همچنان در حال رشد باشد ممکن است پزشک معالج از بریس های خاصی استفاده کند. استفاده از این بریس ها معمولا تا زمان تمام شدن رشد در پایان بلوغ ادامه میابد.
اگر زاویه قوس ستون مهره بیش از 75 درجه باشد معمولا از درمان جراحی استفاده میشود. در درمان جراحی این بیماری، پزشک معالج ابتدا امتداد مهره ها را اصلاح کرده و سپس با استفاده از پیچ و میله های خاصی آنها را در وضعیت اصلاح شده نگه میدارد. همچنین با استفاده از پیوند استخوان تعدادی از مهره ها را به یکدیگر جوش میدهد.
درمان کیفوز های مادرزادی نیز به توسط عمل جراحی انجام میگیرد.
ادرس مطب: مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
گوژپشتی یا کیفوز که در ادبیات عامیانه به آن قوز میگویند، مشکلی نسبتا شایع میان نوجوانان و بهخصوص دختران و حتی در بزرگسالان بهشمار میرود. در این وضعیت افتادگی شانهها و کتفها، جلوآمدن سر، کاهش قدرت حرکت اندامهای فوقانی و در حالت شدیدتر، درد یا کاهش ظرفیت تنفسی اتفاق میافتد.
باید توجه داشت که در حالت طبیعی، ستون فقرات تحدب پشتی مختصری دارد و افزایش بیش از حد طبیعی این تحدب، بیماری محسوب میشود بنابراین در بسیاری مواقع و بهخصوص در افراد با وزن بالا، ظاهر شخص طبیعی دیده میشود ولی با بررسی دقیق، افزایش قوز پشتی مشخص خواهد بود.
گوژپشتی علل مختلفی دارد، گاهی به علت رشد غیرطبیعی مهرهها و همراه با درد و اختلال عصبی است و گاهی ثانویه به عفونتها و بیماریهای التهابی خاص، شکستگیها یا تومورها ایجاد میشود که در این موارد درمان مشکلتر است و حتی گاهی نیاز به جراحی خواهد بود. البته در بیشتر موارد، مهمترین عامل موثر در بروز گوژپشتی، وضعیت نامناسب بدن، بهخصوص بدنشستن است و در مواردی که علت گوژپشتی چنین موردی باشد، انجام چند تمرین ساده بسیار مفید و کمککننده خواهد بود.
1- در حالت سجده قرار بگیرید و دستها را پشت سر بگذارید و سپس گردن و تنه را تا حدی بالا بیاورید که با لگن در یک سطح قرار بگیرند. این ورزش ممکن است برای افراد بزرگسال و با وزن زیاد دشوار باشد. دقت کنید هنگام تمرین، هیچ دردی نباید وجود داشته باشد.
2- چانه را به سمت عقب ببرید و 10 ثانیه نگه دارید.
3- گوشه اتاق بایستید و دستها را به دیوارها تکیه دهید. سپس سعی کنید تنه خود را به سمت جلو ببرید و این وضعیت را چند ثانیه حفظ کنید.
4- روی تشک سفتی بنشینید و 2 زیردستی در طرفین خود قرار دهید. سپس دستها را روی آنها بگذارید و سعی کنید تنه را به سمت بالا بکشید به طوری که باسن از زمین جدا شود. این حالت را به مدت 8 ثانیه حفظ کنید.
5- روی زمین دراز بکشید یا ایستاده به دیوار تکیه دهید. یک حوله رولشده در محلی که بیشترین قوس احساس میشود، قرار دهید. سپس بالاتنه را روی این رول به عقب ببرید.
6- این ورزش بهصورت نشسته روی صندلی یا ایستاده قابلانجام است؛ دستها را در امتداد شانه قرار و با استفاده از طنابهای لاستیکی، دستها را به عقب حرکت دهید.
7- دو وزنه در دو دست خود بگیرید (این وزنه میتواند دو بطری هموزن باشد.) پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید. دستها آویزان در کنار بدن قرار بگیرد. شانهها را به سمت بالا بکشید و چند ثانیه نگه دارید. 8- روی شکم بخوابید و درحالی که دستها کنار بدن قرار دارد، هر دو کتف را به هم نزدیک کنید و چند ثانیه نگهدارید. این ورزش را در حالت نشسته هم میتوانید انجام دهید.
اصلاح سبک زندگی برای رفع گوژپشتی برطرف کردن علت اصلی گوژپشتی و دقت در وضعیت نشستن و اصلاح آن، نحوه ایستادن و حمل بار، بهخصوص کولهپشتی ضروری است. دقت کنیم وضعیتی که کمترین فشار را روی ستون فقرات میآورد، با حفظ قوسهای طبیعی آن و با استفاده از صندلی است که تمام قوسهای ستون فقرات را حمایت کند بنابراین دقت در انتخاب صندلی به جلوگیری از ابتلا و درمان قوزپشتی کمک میکند. نکته مهم دیگر اینکه هرچند درمان اصلی انحراف ستون فقرات، تمرین و ورزشهای مناسب مشکل و با تشخیص پزشک است ولی در بسیاری موارد استفاده از وسایل کمکی مانند انواع بریسها بسیار مفید و گاهی ضروری است. استفاده از بریسها در افراد جوانتر معمولتر است ولی برای بزرگسالان نیز بریسهای مخصوصی وجود دارد که به رفع انحراف ستون فقرات کمک میکند.
توجه داشته باشیم که دقت در انحراف ستون فقرات بسیار ضروری است زیرا درمان در مراحل اولیه راحتتر و معمولا انحراف قابلبرگشت است. با مزمن شدن و ایجاد عوارضی مثل بیرونزدگی دیسک، آرتروزهای شدید و... درمان بسیار مشکلتر و گاهی غیرممکن میشود. پس در صورت شک به انحراف از حالت طبیعی بهخصوص اگر همراه با علایم خاص مثل درد شدید، تب، سرعت پیشرفت بالا یا مثلا بعد از سقوط یا ضربه باشد یا در بیمارانی که سابقه مصرف طولانیمدت کورتونها دارند، مراجعه سریع به پزشک متخصص و بررسی دقیق با معاینه، آزمایش خون و گرافی و برنامهریزی برای اصلاح بسیار مهم است.
منبع : هفته نامه سلامت
ادرس: مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
کیفوز به معنای افزایش قوس ستون فقران سینه ای به سمت جلو است. البته ستون فقرات در قسمت سینه ای خود کمی به سمت جلو انحنا دارد. این انحنا معمولا 45-20 درجه است. اگر این انحنا از 50 درجه بیشتر باشد به آن کیفوز میگویند. انواع کیفوز عبارتند از
شایعترین نوع کیفوز ستون مهره است و در واقع یک نوع افزایش قوسی است که بطور طبیعی در ستون مهره سینه ای وجود دارد. این عارضه بیشتر در نوجوانان دیده میشود و در دختران بیشتر است. این بیماران معمولا دختران جوان و چاقی هستند که تحرک و فعالیت بدنی زیادی ندارند. علت دیگر کیفوز وضعیتی بیماری های مفصل ران است.
اگر به هر علتی ( مثلا دررفتگی دو طرفه مفصل ران) مفصل ران در ناحیه لگن نتواند بطور کامل باز شود، بیمار برای ایستادن مجبور است لگن خود را به جلو بچرخاند. این چرخش لگن به جلو موجب افزایش قوس ستون مهره کمری میشود و ستون مهره سینه ای هم که در بالای ستون مهره کمری است برای جبران آن، قوسی در خلاف جهت ایجاد میکند که همان کیفوز سینه ای است.
این بیماری بندرت دردناک است. کیفوز وضعیتی بندرت موجب بروز مشکلی در زمان بزرگسالی میشود.
شوئرمن نام رادیولوژیست دانمارکی است که اولین بار این عارضه را شرح داد. این بیماری هم در نوجوانان با سن حدود 16-10 سال یعنی سن بلوغ بروز کرده و معمولاً شدت قوس ستون مهره در این بیماری بیش از کیفوز نوع قبل است.
مشکل این بیماران بجز تغییر شکلی که در ستون مهره ایجاد شده است دردی است که ممکن است در ایستادن و نشستن طولانی مدت بیشتر شود. البته شدت درد اکثرا در حین فعالیت های بدنی و ورزشی هم بیشتر شود. این در حتی بدون درمان بهد از پایان بلوغ بطور خودبخود بهبود میابد.
رادیوگرافی ساده مهره های این بیماران تغییر شکلی را نشان میدهد بطوریکه چند مهره متوالی بجای استوانه ای بودن بصورت گوه دیده میشوند و ارتفاع مهره در جلو کمتر از عقب آن میشود.
تشکیل مهره ناقص گوه شکل در کیفوز مادرزادی |
در این نوع کیفوز، ستون مهره جنین در زمانی که در شکم مادر است خوب تشکیل نشده است. ممکن است دو یا چند مهره از یک طرف به هم چسبیده باشد یا یم مهره بصورت ناقص تشکیل شده باشد که در نتیجه آن بعد از تولد با رشد بچه قوس ستون مهره بتدریج بیشتر میشود.
اسپوندیلیت انکیلوزان یک نوع رماتیسم ستون مهره است که میتواند موجب کیفوز شود
این تغییر شکل میتواند به علت شکستگی یا عفونت یا تومور مهره و یا به علت پوکی استخوان ایجاد شود.
این وضعیت میتواند در جریان بیماری هایی مثل دیستروفی های عضلانی، فلج اطفال و فلج مغزی ایجاد شود. در این موارد عضلات اطراف ستون مهره قدرت کافی ندارند تا آنرا صاف مستقیم نگه دارند.
منبع:ایران ارتوپد
ادرس :مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸