خار پاشنه پا اگرچه به عنوان یکی از علل شایع درد زیر پاشنه پا در نظر گرفته میشود، ولی باید دانست خارپاشنه پا یک علت واقعی درد نیست بلکه با درد همراهی میکند و خود آن ناشی از یک حالت بیمار گونه در کف پاست و در حقیقت معلول است نه علت.
برای فهم علت تشکیل خار پاشنه پا باید ساختمان کف پا را در نظر گرفت. کف پا یک قوس طولی از عقب به جلو دارد یعنی پاشنه پا و انگشتان روی زمین هستند و وسط کف پا بالاتر از سطح زمین است و یک قوس به سمت بالا تشکیل میدهد.
دو سر این قوس یعنی پاشنه و انگشتان پا توسط یک بافت نواری شکل و سفت به نام فاشیای کف پا به هم وصل هستند. وقتی راه میرویم و روی پا وزن میگذاریم قوس کف پا زیر وزن بدن تمایل به باز شدن و صاف شدن روی زمین پیدا میکند و بنابراین دو سر این قوس از هم دور میشوند و باند متصل کننده آنها یعنی فاشیای کف پا کشیده میشود.
علامت اصلی خار پاشنه پا درد بوده که محل این درد زیر قسمت داخلی پاشنه پاست.
درد خار پاشنه پا هنگام شروع راه رفتن، پس از مدتی استراحت کردن و نیز هنگام صبح که بیمار بیدار شده و راه میرود بیشتر احساس میشود. پس از مدت کوتاهی مقداری بهتر شده و در طول روز معمولا قابل تحمل است و سپس در انتهای روز بدتر میشود و با استراحت شبانه بهتر میشود، هنگامی که پزشک با شست دست خود قسمت داخلی زیر پاشنه را فشار میدهد، بیمار احساس درد میکند. معمولا وقتی بیماران به پزشک مراجعه میکنند هفتهها تا سالها از بیماریشان میگذرد.
اغلب پزشکان با معاینه کف پا متوجه خار پاشنه پا میشوند ولی معمولا یک عکس رادیولوژی هم درخواست میکنند که اغلب در آن خارپاشنه پا دیده میشود. اما همان گونه که ذکر شد در بیماری (التهاب فاشیای کف پا) که علت اصلی درد و نیز علت اصلی خارپاشنه پا است. فقط در ۵۰ درصد موارد خارپاشنه پا دیده میشود. به ندرت ممکن است پزشک به بیماریهای که درد زیر پاشنه میدهند هم شک کند و برای تشخیص یا رد کردن آنها مثلا از اسکن استخوان و سیتیاسکن یا آزمایش خون استفاده کند.
هنگامی که رباط موجود در کف پا، پاره و یا ملتهب شود، التهاب غلاف کف پا (فاسئیت پلانتار) رخ می دهد که یک بیماری دردناک و جدی می باشد. این التهاب، یکی از علل مهم ایجاد درد پاشنه پا است.
1- کشش انگشت پا
پاشنه پا را روی زمین قرار دهید.
با دستتان، انگشت شست پا را به طرف بالا و پایین بکشید.
انگشت شست را به طرف عقب بکشید و 15 تا 30 ثانیه در همان حالت بمانید.
چند مرتبه در روز و هر بار 2 تا 4 مرتبه این حرکت را انجام دهید.
2- کشش ساق پا
در مقابل یک دیوار بایستید. کف دستانتان را روی دیوار قرار دهید.
پای مبتلا را یک قدم عقب تر از پای دیگر قرار دهید.
پاشنه پای درگیر باید بر روی زمین باشد.
زانوی پای سالم را کمی خم کنید تا در پای عقبی احساس کشش کنید.
مدت 15 تا 30 ثانیه در همان حالت بمانید.
این حرکت را 2 تا 4 مرتبه در روز انجام دهید.
3- کشش حوله ای
در قسمت شکم پا (زیر انگشتان پا) حوله ای را قرار دهید و با دستانتان دو طرف حوله را بگیرید.
حوله را به آرامی بکشید تا زانوی شما صاف شود.
مدت 15 تا 30 ثانیه در همان حالت بمانید.
این حرکت را 2 تا 4 مرتبه در روز انجام دهید.
4- کشش نشسته ای
بر روی صندلی بنشینید و یک پای خود را بر زانوی پای دیگر قرار دهید.
انگشتان پایتان را با دست بگیرید و آنها را به طرف عقب بکشید تا احساس کشش نمایید.
مدت 15 ثانیه در همان حالت بمانید.
این حرکت را 3 مرتبه در روز انجام دهید.
5- کشش آشیل
شکم پایتان را بر روی یک پله قرار دهید و پاشنه را به طرف پایین فشار دهید تا در قوس کف پایتان احساس کشش کنید.
15 تا 30 ثانیه در همان حالت بمانید و سپس شل کنید. این کشش را 3 مرتبه انجام دهید.
6- گرفتن حوله
پاشنه پایتان را روی زمین بگذارید و با انگشتان پایتان سعی کنید حوله را از زمین بردارید.
سپس استراحت کنید.
این ورزش را 10 تا 20 بار انجام دهید.
هنگامی که توانستید به راحتی حوله را بردارید، به جای حوله، کتاب و یا وزنه سبک را از زمین بلند کنید.
7- ورزش تعادل
در کنار یک صندلی بایستید، پای آسیب دیده را دورتر از صندلی قرار دهید.
پشتی صندلی را بگیرید. روی پای آسیب دیده بایستید و زانوی پای دیگر را خم کنید.
الف) دستی را که دورتر از صندلی قرار دارد، دراز کنید. این حرکت را دو بار و هر بار 10 مرتبه انجام دهید.
ب) درهمان موقعیتی که قرار دارید، دستی را که دورتر از صندلی قرار دارد، به گوشه دیگر صندلی (که از شما دورتر است) برسانید.
این حرکت را دو بار و هر بار 10 مرتبه انجام دهید.
8- بالا بردن پاشنه پا
در حالی که پشت یک صندلی ایستاده اید، بدن و پاشنه خود را بالا ببرید و بر روی انگشتان پا به مدت 5 ثانیه بایستید.
سپس به آرامی بدن خود را پایین بیاورید.
این حرکت را دو بار و هر بار 15 مرتبه انجام دهید.
اولین بار ، 30 ثانیه استراحت کنید و سپس دومین بار را اجرا کنید.
هنگامی که این ورزش را توانستید با درد کمی انجام دهید، سعی کنید با پای آسیب دیده، بدن خود را پایین بیاورید.
9- دراز کردن مفصل ران
بر روی شکم دراز بکشید. کف دست ها را روی زمین قرار دهید.
عضلات شکمتان را سفت کنید.
باسن و عضلات پای آسیب دیده را سفت کرده و 20 سانتیمتر از زمین بلند کنید.
پاها باید صاف باشند و 5 ثانیه در همان حالت بمانید.
سپس به آرامی پا را پایین بیاورید.
این حرکت را دو بار و هر بار 15 مرتبه انجام دهید.
10- بلند کردن یک طرفه پا
بر روی یک طرف بدن و روی پای سالم دراز بکشید.
عضله جلویی ران پای آسیب دیده را منقبض کنید و پای آسیب دیده را 20 تا 25 سانتیمتر بالا ببرید و از پای سالم جدا کنید.
پا باید صاف باشد. سپس به آرامی پایین بیاورید.
این حرکت را دو بار و هر بار 15 مرتبه انجام دهید.
11- چرخش قوطی فریز شده
کف پای خود را روی یک قوطی سرد قرار دهید.
از پاشنه تا وسط قوس کف پایتان، قوطی فریز شده را به طرف جلو و عقب بچرخانید.
این چرخش را 3 تا 5 بار تکرار کنید.
بهتر است این ورزش را قبل از شروع کارها و در صبح انجام دهید.
ادرس مطب: مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸