در صورتیکه بیماری در مراحل ابتدایی خود باشد ممکن است رادیوگرافی لگن بیمار طبیعی بوده و هیچ مشکلی را نشان ندهد. در این موارد پزشک معالج برای تشخیص بیماری از ام آر آی استفاده میکند. حساسیت ام آر آی در تشخیص نکروز سر استخوان ران بیش از رادیوگرافی ساده بوده و میتواند بیماری را در مراحل ابتدایی آن مشخص کند.
![]() |
درمان این بیماری تقریبا همیشه عمل جراحی است.
اگر بیماری در مراحل ابتدایی کشف شود و هنوز سر استخوان ران تغییر شکل نداده باشد با انجام بعضی از روش های جراحی ممکن است بتوان خون رسانی به سر استخوان ران را مجددا برقرار کرد و از پیشرفت بیمار جلوگیری بعمل آورد. معمول ترین عمل جراحی که به این منظور انجام میشود عمل دکمپرشن Decompression سر استخوان ران است.
در این عمل جراحی، به توسط یک سر مته به قطر چند میلیمتر یک یا چند تونل را در ناحیه گردن و سر استخوان ران ایجاد میکنند. به نظر میرسد این کار موجب کاهش فشار داخل استخوان شده و درد بیمار را کاهش میدهد. همچنین ممکن است با کاهش فشار داخل استخوان، مویرگ های آن بازتر شده و خون بیشتری به سر استخوان ران برسد.
این عمل جراحی معمولا از طریق یک شکاف کوچک در قسمت خارجی لگن صورت گرفته و پزشک جراح با هدایت رادیوگرافی کامپیوتری در اطاق عمل این تونل را در سر استخوان ران ایجاد میکند.
اگر بیماری به حدی پیشرفت کرده باشد که سر استخوان ران تغییر شکل داده باشد دیگر عمل جراحی ذکر شده نمیتواند به بیمار کمک کند، در این موارد معمولا تنها راه باقیمانده تعویض مفصل ران و استفاده از مفصل مصنوعی است. در این عمل جراحی سر استخوان ران آسیب دیده بطور کامل از بدن خارج شده و با یک سر مصنوعی جایگزین میشود.
منبع: ایران ارتو پد
ادرس مطب : مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸
نکروز آوازکولر سر استخوان ران Avascular necrosis of the femoral head که به آن استئونکروز Osteonecrosis هم میگویند در زبان مردم به سیاه شدن سر استخوان ران یا مفصل لگن معروف است. در این بیماری به عللی خون رسانی به سر استخوان ران قطع شده و متعاقب آن این استخوان میمیرد. استخوان مرده سختی و قدرت خود را از دست میدهد و در نتیجه زیر فشار وزن تنه تغییر شکل میدهد. به این معنی که کم کم شکل کروی آن تغییر یافته و پهن میشود. نکروز سر استخوان ران در بچه ها را بیماری پرتس میگویند. در مورد بیماری پرتس در مقالات دیگر بحث شده است. در اینجا فقط در مورد نکروز سر استخوان ران در بالغین بحث میشود.
مفصل ران در ناحیه لگن از دو قسمت تشکیل شده است. یک حفره عمیق بنام استابولوم که جرئی از لگن خاصره است و یک گوی کروی به نام سر استخوان ران که در درون حفره قرار گرفته است. سطح رویی سر استخوان ران و سطح داخلی حفره استابولوم پوشیده از بافتی بنام غضروف است که موجب تسهیل حرکت دو طرف مفصل بر روی هم میشود. استخوان یک بافت زنده است و حاوی سلول های به نام استئوسیت بوده که موجب رشد و استحکام آن میشوند. سر استخوان ران هم یک استخوان زنده بوده و استحکام آن مدیون فعالیت مداوم سلول های آن است که با نشاندن دائم املاح کلسیم بر روی داربست استخوانی موجب حفظ استحکام آن میشوند. استخوان مانند هر بافت دیگری برای زنده ماندن نیاز به اکسیژن و مواد غذایی دارد و این مواد از طریق جریان خون به آن میرسند. رگ هایی که خون را به سر استخوان ران میرسانند عمدتا از داخل و اطراف گردن استخوان ران به آن وارد میشوند. متاسفانه سر استخوان ران فقط همین یک مسیر خونرسانی را دارد و در صورت اختلال انتقال خون از این مسیر راه جایگزین دیگری وجود ندارد.
مکانیسم ایجاد نکروز یا سیاه شدن سر استخوان ران چیستدر بیماری نکروز آوازکولر یا سیاه شدن سر استخوان ران به عللی که دقیقا بر ما مشخص نیست عملکرد عروقی که خون را به سر استخوان ران میرسانند دچار اشکال شده و خون به اندازه کافی به سر استخوان ران نمیرسد. بدنبال کاهش یا قطع خونرسانی به سر استخوان ران، سلول های آن میمیرند. مرگ سلول ها موجب میشود بعد از مدتی استخوان سفتی و قوام خود را از دست داده و نرم شود. سر استخوان ران در مفصل ران تحت فشار نیروهای بسیار قوی قرار دارد که عمدتا بر اثر وزن بالا تنه به آن وارد میشود. سر استخوان ران در حالت عادی به راحتی این نیروها را تحمل میکند ولی وقتی استخوان ضعیف و نرم شده باشد نمیتواند این فشار ها را تحمل کند. این نیروها و فشارها بتدریج موجب تغییر شکل سر استخوان ران میشوند. سطح بالایی سر استخوان که بیشترین نیروها به آن وارد میشود بتدریج صاف و تخت شده و حالت گرد و کروی خود را از دست میدهد. بدنبال تغییر شکل استخوان، چون یکی بودن و هماهنگی انحنای سر استخوان ران (فمور) و حفره استابولوم تغییر کرده است، حرکت این دو در ناحیه مفصل به راحتی صورت نگرفته و سایش این دو سطح ناهماهنگ آرام آرام موجب سائیدگی مفصل میشود. در روند نکروز و مردن سر استخوان ران معمولا غضروفی که سر استخوان ران را پوشانیده هم بدون حمایت استخوان زیرین بتدریج از بین میرود و این تخریب غضروفی روند ساییدگی را شدت میدهد. | |
منبع: ایران ارتو پد
ادرس مطب : مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸ |
ساییدگی مفصل که به آن آرتروز یا استئوآرتریت هم میگویند در واقع بیماری غضروف مفصل است. در ساییدگی یا آرتروز، غضروف مفصلی نازک و خراب میشود. هر مفصل از دو استخوان تشکیل شده که در کنار یکدیگر قرار گرفته و نسبت به هم حرکت میکنند. برای تسهیل این حرکت و کاهش اصطکاک، محل تماس این دو استخوان باید صاف و لغزنده باشد و این وظیفه به عهده غضروف است. غضروف لایه ای نرم و ارتجاعی به رنگ سفید براق است که روی استخوان ها را در محلی که مفصل را تشکیل میدهند میپوشاند. با افزایش سن و با شروع روند پیری، همانگونه که پوست چروکیده میشود و رنگ مو به سفیدی میگراید تغییراتی در غضروف مفصلی نیز اتفاق میفتد که مهمترین آنها نازک شدن لایه غضروفی و تغییر جنس غضروف است. غضروف دیگر آن شادابی و خاصیت ارتجاعی و کلفتی کافی برای محافظت از مفصل را ندارد و نتیجه آن کاهش حرکت یا خشکی مفصل و درد مفصلی است.
همانطور که گفتیم این اتفاقات، قسمتی از روند طبیعی افزایش سن است ولی در افراد مختلف شدت و ضعف دارد. در بعضی افراد زودتر ایجاد شده و یا شدیدتر است و بعضی دیگر از افراد آن را کمتر تجربه میکنند. بعضی عوامل مانند وزن زیاد یا انجام کارهای بدنی خاص میتوانند این روند را تسریع کنند. گاهی اوقات شدت این ناراحتی متناسب با سن بیمار نیست و تنها در این زمان است که میتوان به این روند نام بیماری را اطلاق کرد. این بیماری در زنان بیشتر از مردان دیده میشود. بعضی عوامل مانند شکستگی ها و یا عفونت ها و یا دیگر بیماریهای اسکلتال میتوانند ایجاد استئوآرتریت را سرعت دهند. استئوآرتریت یکی از شایعترین علل درد اندام در انسان ها است و ممکن است زمینه خانوادگی داشته باشد. یکی از مفاصل مستعد استئوآرتریت مفصل ران یا هیپ است که ممکن است به علت نیروها و فشارهای زیادی باشد که به این مفصل وارد میشود. علت ایجاد ساییدگی در مفصل ران چیستمهمترین عللی که موجب بروز این بیماری میشوند عبارتند از
| |
منبع :ایران ارتوپد
ادرس مطب: مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸ |
درجه بندی میزان سرخوردگی بر اساس عکس رادیولوژی:
درجه 1: سر خوردگی مهره روی مهره پایینی کمتر از 25 درصد
درجه 2: سر خوردگی مهره روی مهره پایینی بین 26 تا 50 درصد
درجه 3: سر خوردگی مهره روی مهره پایینی بین 51 تا 75 درصد
درجه 4: سر خوردگی مهره روی مهره پایینی بین 76 تا 100 درصد
درجه 5: سر خوردگی مهره روی مهره پایینی بیش از 100 درصد
ادرس مطب: مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸
یکی از مشکلاتی که به طور مادرزادی ممکن است نوزادان را گرفتار کند، در رفتگی مفصل لگن(محل مفصل شدن استخوان ران با حفره ی استخوان لگن) است.
اگر نوزاد شما دچار این مشکل باشد، مهم است که این عارضه را در همان ابتدای زندگی تشخیص داد و درمان کرد.
این عارضه ممکن است در ابتدا مشکل مشهودی ایجاد نکند، بنابراین دکتر با معاینه، مفصل لگن را در هر بار ویزیت مورد بررسی قرار می دهد تا زمانی که نوزاد به راه بیفتد.
دکتر برای معاینه ی مفصل لگن نوزاد، به آرامی استخوان های ران را فشار می دهد و می کشد تا ببیند آیا این استخوان در حفره لگن لق می زنند یا نه. هنگامی که سن نوزاد بالاتر رفت، دکتر دو ران او را به طرفین باز می کند تا ببیند آیا این استخوان ها به راحتی باز می شوند یا نه.
اگر مشکل مفصل لگن جدی باشد یا در ویزیت بعدی دکتر همچنان باقی مانده باشد، دکترتان ممکن است شما را به یک ارتوپد اطفال ارجاع دهد. ارتوپد اطفال پزشکی است که در مشکلات استخوان و مفاصل کودکان تخصص دارد.
ممکن است پزشک برای بررسی مفصل لگن از سونوگرافی استفاده کند. همچنین در حدود سه ماهگی نوزاد ممکن است رادیوگرافی با اشعه ایکس استفاده شود.
درمان در رفتگی مادرزادی لگن
اغلب موارد در رفتگی مادرزادی مفصل لگن با استفاده از یک بریس نرم درمان می شوند. این بریس زانوهای نوزاد را در حالت باز شده به طرفین و خم شده روی قفسه سینه نگه می دارد. اگر نوزاد شما با این بریس تحت درمان باشد، پزشک مفصل لگن او را هر یک تا دو هفته معاینه می کند، تا ببیند آیا مفصل لگن در جای خود ثابت شده است یا نه.
هنگامی که مفصل لگن جا افتاد، نوزاد باید 2 تا 3 ماه دیگر این بریس را داشته باشد. در مجموع ممکن است لازم باشد نوزاد برای 3 تا 6 ماه به طور شبانه روزی این بریس را پوشیده باشد.
5 درصد نوزادان مبتلا به عارضه ی در رفتگی لگن به درمان های بیشتری از بریس نیاز دارند. ممکن است لازم باشد، پای آن ها گچ گرفته شود و عده ای هم نهایتا نیاز به جراحی برای تثبیت مفصل لگن پیدا می کنند.
اگر بستگان شما در هنگام نوزادی به این مشکل مفصل لگن مبتلا بوده اند، به پزشک تان بگویید. حتی اگر لگن نوزاد شما طبیعی به نظر برسد، ممکن است پزشک برای اطمینان آن را با سونوگرافی یا رادیوگرافی با اشعه ایکس مورد بررسی قرار دهد.
منبع :تبیان
ادرس مطب: مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸