مفصلی که به نام مفصل شانه میشناسیم از ارتباط سر استخوان بازو با کاسه اش در استخوان کتف به وجود میآید .این ، اصلیترین مفصل شانه است و بیشترین حرکات شانه توسط آن صورت میگیرد .نکتهای که باید بدانیم این است که این مفصل یکی از چهار مفصل تشکیلدهنده شانه میباشد و سه مفصل دیگر نیز در شانه وجود دارد که حرکات را در جهات مختلف تسهیل مینمایند . یکی از این مفاصل از ارتباط انتهای خارجی استخوان ترقوه و زائده ای از استخوان کتف بنام آکرومیون بهوجود میآید که به آن مفصل آکرومیوکلاویکولار یا ترقوه ای- آکرومیونی میگویند و در بالای مفصل اصلیشانه قرار میگیرد .
علت دررفتگی مفصل آکرومیوکلاویکولار در شانه (ACROMIOCLAVICULAR JOINT DISLOCATION) چیست ؟
ضربه مستقیم به مفصل شانه مانند زمین خوردن روی شانه یا سقوط اجسام سنگین روی سطح خارجی شانه میتواند به لیگامانها و عناصر نگهدارنده در مفصل آکرومیوکلاویکولار صدمه بزند . مکانیزم دیگر به صورت غیرمستقیم بوده و به دنبال زمین خوردن روی دستهای باز اتفاق میافتد .در این مکانیسم انرژی حاصل از تماس دستها با زمین از طریق محور اندام به شانه منتقل شده و جمع شدن انرژی در این مفصل باعث آسیب آن میشود . آسیب این مفصل بیشتر در رویدادهای ورزشی رخ میدهد .
تقسیمبندی در دررفتگی مفصل آکرومیوکلاویکولار در شانه (ACROMIOCLAVICULAR JOINT DISLOCATION) :
نوع آسیبی که در این مفصل بهوجود میآید بسته به میزان انرژی حاصل از رویداد رخ داده میتواند متفاوت باشد .
در مواردی که شدت صدمه کم است لیگامان ها و عناصر نگهدارنده دچار حالت کشیدگی و آزردگی میشوند . پارگی در این لیگامانها و عناصر روی نمیدهد و در نتیجه جابهجایی یا دررفتگی در این مفصل نداریم . درد و التهاب چند روز طول کشیده و بهتدریج با استراحت و اقدامات درمانی نگهدارنده بهتر میشود .
با افزایش شدت صدمه ، لیگامان ها و عناصر دچار پارگی میشوند ولی این پارگی کامل نیست و در نتیجه جابهجایی در مفصل کم بوده و دررفتگی کامل نمیباشد.
در صدمات شدید ، لیگامانها و عناصر نگهدارنده به طور کامل پاره شده و حتی گاهی عضلات اطراف مفصل شانه نیز دچار پارگی میشوند . در این موارد مفصل به طور کامل دچار دررفتگی شده و انتهای خارجی استخوان ترقوه جابهجا شده و به سمت بالا حرکت میکند .
علایم بالینی دررفتگی مفصل آکرومیوکلاویکولار در شانه (ACROMIOCLAVICULAR JOINT DISLOCATION) چیست و این عارضه چگونه تشخیص داده میشود ؟
به دنبال حادثه درد شدیدی در ناحیه شانه بهوجود میآید . این درد روی مفصل آکرومیوکلاویکولار متمرکز بوده و این مفصل در لمس حساس و دردناک است . در مواردی که شدت آسیب کمتر است و پارگی در لیگامانها و عناصر نگهدارنده کامل نمیباشد ، حالت نیمه دررفتگی در مفصل به وجود میآید که ممکن است در نگاه کاملاً طبیعی به نظر برسد یا جابجایی کمی که در مفصل بهوجود میآید بهصورت برجستگی کوچکی در انتهای خارجی استخوان ترقوه رویت شود .در افراد چاق یا عضلانی این جابجایی کم معمولاً به خوبی دیده نمیشود . در این موارد جهت تشخیص دقیقتر اقدام به رادیوگرافی شده و جابهجایی بهوجودآمده در مفصل در رادیوگرافی مورد بررسی قرار میگیرد . در مواردی که جابهجایی در رادیوگرافی مورد تردید باشد از شانه سمت مقابل نیز اقدام به عکسبرداری شده و دو طرف با یکدیگر مورد مقایسه قرار میگیرند .این رادیوگرافی ها باید در حالت ایستاده گرفته شوند زیرا جابهجایی حتی اگر قابل توجه نیز باشد ممکن است در حالت خوابیده از بین رفته و در رادیوگرافی کاملاً طبیعی به نظر برسند . گاهی در حالت ایستاده به مچ دست دو طرف وزنه وصل میکنند و در این وضعیت از دو طرف اقدام به عکسبرداری مینمایند . وزنه وصل شده به مچ دست با کشیدن اندام به سمت پایین جابهجایی را در سمت آسیبدیده افزایش داده و در مقایسه با سمت مقابل این اختلاف بهتر دیده میشود .
در مواردی که آسیب شدید بوده و پارگی در لیگامانها و عناصر نگهدارنده کامل میباشد ، انتهای خارجی استخوان ترقوه از جایگاه خود روبهروی زائده آکرومیون استخوان کتف جابهجا شده و به صورت برجستگی زیر پوست رویت میشود . رادیوگرافی بهعمل آمده در این موارد ، در حالت ایستاده ، این جابهجایی را به وضوح نشان میدهد .
درمان دررفتگی مفصل آکرومیوکلاویکولار در شانه (ACROMIOCLAVICULAR JOINT DISLOCATION) چیست ؟
در دررفتگی مفصل اصلی شانه جهت درمان ، اقدام به جااندازی تحت کشش میشود . با این کار سر استخوان بازو به کاسه خود در استخوان کتف برمیگردد . در دررفتگی مفصل آکرومیوکلاویکولار در شانه ، جااندازی تحت کشش هیچ جایگاهی ندارد . جابهجایی انتهای خارجی استخوان ترقوه با فشار یا دستکاری به جای اصلی خود در مفصل برمیگردد ولی به علت نیروهای جابجا کننده پیرامون مفصل در جای خود باقی نمیماند و بلافاصله پس از رفع فشار مجدد جابجا میشود . در گذشته با استفاده از چسب سعی میشد جابهجایی استخوان ترقوه را در وضعیت اصلاحشده نگهدارند . این روش نیز در درمان این عارضه دیگر هیچ جایگاهی ندارد . از یک طرف چسب مورد استفاده توانایی نگهداشتن استخوان جابهجا شده را در جای خود به مدت طولانی نداشته و از طرف دیگر پوست در زیر محل چسب دچار آزردگی و زخم میشد .
در مواردی که آسیب خفیف بوده و لیگامانها و عناصر نگهدارنده فقط دچار کشیدگی شده باشند یا پارگی در آنها به طور کامل نباشد ، درمان آن غیر جراحی است . در مرحله اول با استفاده از استراحت ، کمپرس سرد و داروهای ضد التهاب درد را کنترل کرده و پس از یکی دو هفته ازدرمان فیزیکی جهت برگشته کامل حرکات و تقویت عضلات بهره گرفته میشود .در مواردی که آسیب شدید بوده و دررفتگی در مفصل به طور کامل رخ داده باشد در بسیاری از اوقات از عمل جراحی جهت اصلاح وضعیت بوجود آمده استفاده میکنند . طی جراحی انتهای خارجی استخوان ترقوه را در محل اصلی خود روبهروی زایده آکرومیون قرارداده و لیگامانها و عناصر آسیب دیده را ترمیم کنند سپس با ابزاری فلزی مانند پین ، پیچ یا پلاکهائی که امروزه اختصاصاً برای این منظور ساخته شده است وضعیت اصلاحشده را تثبیت میکنند . لیگامانها و عناصر ترمیم شده در مدت دو ماه بهبود پیدا کرده و پس از آن ابزار مورد استفاده بسته به نوع مورد استفاده و شرایط موجود میتواند خارج شده یا در محل باقی بماند
ادرس مطب::مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
هر نوع دردی که در داخل یا اطراف شانه ها بروز کند را درد شانه می گویند. درد شانه ممکن است از مفصل شانه و یا عضلات، رباط ها و تاندونهای اطراف آن ناشی شود.
درد شانه معمولا با حرکت دادن دست و یا شانه بدتر می شود.
برخی بیماری ها نیز که روی ساختار قفسه سینه یا شکم تأثیر می گذارند، مثل بیماری های قلبی یا بیماری های کیسه صفرا می تواند باعث درد شانه شود.
درد شانه ای را که در اثر مشکلات ساختاری سایر قسمت های بدن ایجاد می شود، درد راجعه می گویند.
درد شانه راجعه با حرکت دادن شانه ها بدتر نمی شود.
علل ایجاد کننده درد شانه عبارتند از:
1- اسپوندیلیت آنکیلوزان (یک بیماری مفصلی پیشرونده، مزمن و خودایمنی که اغلب ستون فقرات و استخوانهای لگن را درگیر می کند)
2- نکروز (مرگ) بافت استخوان
3- آسیب شبکه عصبی بازویی
4- شکستگی استخوان بازو
5- بورسیت (التهاب کیسه مفصلی)
6- سرطان
7- درد گردنی که به سمت شانه ها و بازو انتشار می یابد
8- درماتومیوزیت (التهاب بافت همبند همراه با تغییرات تخریبی در پوست و عضلات)
9- در رفتگی مفصل شانه
10- بارداری خارج از رحم
11- شانه یخ زده (سفت و سخت شدن مفصل شانه)
12- سکته قلبی
13- عفونت (بیماری عفونی)
14- بیماری ام اس
15- استئوآرتریت (سایش غضروف مفصل)
16- پریکاردیت (التهاب پرده دور قلب)
17- آسیب ریه و قلب در اثر فشار زیر آب (غواصی)
18- روماتیسم پلی میالژی
19- پلی میوزیت (التهاب عضلات)
20- آرتریت روماتوئید (التهاب و درد مفاصل)
21- آسیب عضله گرداننده شانه
22- جدا شدن شانه
23- آرتریت عفونی
24- بیماری زونا
25- آسیب نخاع
26- رگ به رگ شدن و پیچ خوردگی و کشیدگی شانه
27- التهاب تاندون های شانه
28- پارگی تاندون شانه
29- سندرم توراسیک اوتلت
30- پارگی غضروف مفصل شانه
مراقبت در خانه
برای کاهش درد شانه به توصیه های زیر عمل کنید:
- برای کاهش درد و ورم شانه یک داروی مسکن مثل بروفن مصرف کنید.
- کارهایی را انجام ندهید که باعث درد شانه شود و یا آن را بدتر کند، مانند حمل کیف سنگین روی شانه.
- چند بار در روز و هر بار به مدت 15 تا 20 دقیقه، کیسه یخ یا کمپرس سرد را روی محل دردناک شانه قرار دهید.
مراجعه به پزشک
اگر درد شانه شما همراه با مشکلات زیر بود، یک وقت ملاقات با پزشک بگیرید:
1- ورم شانه
2- قرمزی شانه
3- سوزش و گرمی اطراف مفصل شانه
در شرایط زیر فورا به پزشک مراجعه کنید:
اگر درد شانه شما در اثر یک آسیب بدنی مثل تصادف ایجاد شده بود و یا همراه با مشکلات زیر بود، از کسی بخواهید شما را به بیمارستان یا اورژانس برساند:
- تغییر شکل یا جای مفصل مثل دررفتگی مفصل شانه
- عدم توانایی در حرکت دادن شانه (نمی توان شانه را تکان داد)
- درد شدید شانه
- ورم ناگهانی شانه
در شرایط زیر به اورژانس زنگ بزنید:
اگر درد شانه همراه با نفس کشیدن سخت و یا احساس فشار و تنگی در قفسه سینه باشد، می تواند نشان دهنده سکته قلبی باشد و بایستی فورا به اوژانس (115) زنگ زد.
اگر درد شانه همراه با مشکلات زیر بود، به اورژانس زنگ بزنید:
- تنگی نفس
- احساس فشار و تنگی قفسه سینه (انگار قفسه سینه تان را فشار می دهند)
- خونریزی به علت یک آسیب بدنی مثل تصادف
- دیده شدن استخوان یا تاندون شانه
ادرس مطب: مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸
شانه یخی یکی از عوامل درد شانه در بیماران است . و از عواملی است که بیمار به پزشک مراجعه می کند. محدودیت حرکتی شانه و حرکت شانه با درد از علائم بیمار است . بیمار از فعالیتهای روزانه عاجز است .معمولا بیماری در اقراد بالای 50 سال بیشتر دیده میشود.
مشکل اصلی در این بیماران التهاب و خشکی کپسول مفصل شانه می باشد که منجر به محدودیت حرکتی شانه می شود.
از انجائی که عصب دهی شانه توسط اعصاب گردنی C5-6می باشد بنابر این در صورتی که C5-6ریشه های اعصاب گردنی توسط دیسک گردن و یا ارتروز گردن تحت فشار باشد بیمار علائم درد شانه پیدا می کند که ممکن است با شانه یخی اشتباه شود.
چیزی که در بیماران قوق خیلی با اهمیت می باشد وجود ارتروز و دیسک گردنی که بطور همزمان در این بیماران دیده می شود .چه بسا اغلب دردهای شانه بیماران ناشی از همین مشکلات گردن می باشد که نباید از ان غافل بود.در این بیماران در صورت درمان مشکلات گردن مشکل شانه نیز برطرف می شود.
جهت درمان اینگونه بیماران فعالیتهای ورزشی مخصوص شانه یخی و دیسک گردنی که توسط متخصص طب فیزیکی اموزش داده می شود مو ثر می باشد.همچنین بیمار باید از نظر گرفتاریهای گردنی بررسی شده و انجام الکترو میو گرافی (نوار عصب و عضله) خیلی کمک کننده می باشد.و در صورت نیاز درمان شود.
درمان داروئی نیز از جمله داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی کمک کننده می باشد. طب سورنی که توسط متخصص طب فیزیکی انجام شود در درمان این بیماران تاثیر فوق العادهای دارد.
ادرس مطب : :مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸
مفصل شانه پیچیدهترین مفصل بدن است. لااقل یک چیز در مورد شانه واضح است که تا جائی که دچار ناتوانی شود، عدم درمان را تحمل میکند و متأسفانه از کار افتادن آن معمولاً دردناک است.
یکی از شایعترین علل درد شانه التهاب وترهای اطراف مفصل آن است. التهاب وتر بیشتر در اثر کار زیاد آن روی میدهد. وقتی کاری مثل ارهکشیدن یا ورزش گلف میکنید، وترهای شانه بر روی استخوان سائیده شده و به تحریک و درد آن منجر میگردد.
التهاب کیسهٔ زلالی مفصل هم، که به اندازهٔ التهاب وترها ایجاد درد شانه میکند، در اثر کار زیاد روی میدهد. اما شروع آن بهصورت گستردهتری است. کیسهٔ نرمی در مفصل برای کاهش اصطکاک آن است، که تورم آن ایجاد درد میکند.
اگر بههنگام بالا بردن دست احساس درد در شانه میکنید، ممکن است علت آن رسوب کلسیم در آنجا باشد. این رسوب در زیر وتری در مفصل تیغهٔ شانه با استخوان چنبر تشکیل میشود.
گاهی درد شانه در اثر یک حادثه روی میدهد. افتادن ممکن است باعث در رفتن شانه شود، که بازو را از مفصل خود با استخوان کتف خارج میکند. شکستگی استخوان بازو گاهی وتر حرکتدهندهٔ بازو را پاره میکند. اگر این پارگی با عمل جراحی ترمیم نشود، ممکن است باعث گرفتاری شانه برای تمام عمر گردد.
هر درد شانه در اثر حادثه باید فوراً توسط پزشک درمان شود. پزشک بعضی در رفتگیها را به آسانی جا میاندازد. موارد شدیدتر آن باید با جراحی درمان شود.
منبع: نیک صالحی
ادرس مطب:مازندران_تنکابن_میدان شهید شیرودی_جنب آموزش و پرورش_ساختمان پارس_طبقه۲_واحد۱۸