اگر دچار مشکل سندروم تونل کارپ هستید اینجا را بخوانید

 نسخه چاپی  ارسال به دوست

 

  سندرم تونل کارپ

سندرم تونل کارپ

تعریف:

بیماری (سندروم)  مجرای مچ دست یا تونل کارپ (Carpal Tunnel Syndrome) که ناشی از گیر افتادگی یکی از اعصاب دست بنام عصب مدین (Median)  در بین تاندون های عضلات خم کننده در مچ دست می باشد. این بیماری با شیوع بالا درجامعه همراه بوده، عوامل ایجاد کننده متنوعی داشته و با طیف گسترده ای از بیماری های دیگرمیتواند همراهی داشته باشد. از نظر الگوی جنسیتی ابتلاء، زنان بطور قابل ملاحظه ای بیشتر در معرض این بیماری بوده و درمطالعات مختلف نسبت شیوع آن در جنس مونث به مذکر 3 به 1 تا 10 به 1 و در 87 درصد موارد شیوع دوطرفه آن (ابتلای دودست بطور همزمان)گزارش شده است. از نظر طیف سنی ابتلا، معمولا در میانسالی (بین 30 تا 60 سال) شایعتر است.

انواع :

            برحسب شدت علائم بالینی،میزان آسیب بافتی و تغییرات عملکردی و فیزیولوژیک میتوان این بیماری را  دسته بندی نمود که بر اساس یافته های حاصل از مطالعات الکتروفیزولوژیک(نوار عصب وعضله) انواع حالات بالینی به حالات خفیف، متوسط و شدید دسته بندی می شوند.

علل وعوامل ایجاد کننده :

دراکثر موارد علت خاصی را برای ایجاد این ضایعه نمیتوان بیان نمود وبطور اولیه ودر اثر فشار کاری بیش ازحد التهاب وتورمی در مچ دست ایجاد می شود که موجب فشار بر عصب می شود ولی در موارد اندکی بیماری ناشی از آرتروز، شکستگی مچ دست، ضرب دیدگی، بیماری قند(دیابت) ،آکرومگالی،آمیلوییدوز، کوشینگ،کم کاری تیرویید ، نقرس، روماتیسم مفصلی ، جذام و..... طیف گسترده ای ازبیماری ها می باشد.

نحوه ابتلا :

این عارضه شایعترین گیرافتادگی اعصاب محیطی اندام فوقانی (نوروپاتی فشاری)درانسان است. قسمت تحتانی این کانال مچ دست توسط استخوانچه های مچ دست و قسمت فوقانی آن توسط لیگامان عرضی که تاندون های عضلات خم کننده انگشتان از داخل آن عبور می کند،تشکیل شده است. در واقع هر عاملی که باعث افزایش فشار در تونل مچ دست شود باعث می شود عصب مدین که آسیب پذیرترین ساختاردر اجزای این تونل است ،دچار آسیب شود.

علائم اصلی و هشدار دهنده :

علائم ابتلاء شامل خستگی دست،خواب رفتگی انگشتان وکف دست،گزگز و مورمور شدن که موجب بیخوابی یا ازخواب پریدن می شود،درد سوزشی و مبهم ،تورم که در ابتدای بیماری بیشتر در شب احساس می شود. در موارد پیشرفته ضعف عضلانی وعدم دقت درکارهای روزمره میباشد. علائم اغلب بصورت دوطرفه یا در دست غالب دیده می شود.

عوامل خطر ساز و عوارض احتمالی :

عوامل خطرساز که رابطه با ابتلا به این عارضه معرفی شده اند شامل انجام فعالیت های تکراری و مفرط که مستلزم خم شدن یا باز شدن توام مچ دست ،کار طولانی با کی بورد کامپیوتر ،انجام عمل هیسترکتومی بدون برداشتن تخمدان ها و همچنین خانم هایی یائسه که ازآخرین سیکل انان 6تا12 ماه گذشته باشد. ابتلا به این بیماری و موارد طول کشیده آن میتواند بطور بالقوه موجب محدودیت در انجام اعمال روزمره،شغلی، مشکل در به خواب رفتن، کاهش تمرکز ناشی از وجود علائم بیماری،در موارد متوسط محدودیت درخم کردن مچ دست در انجام کارها (کار با رایانه،رانندگی،خیاطی و....) ،ضعف درمشت کردن دست و گرفتن اشیاء و در موارد شدیدتر بازکردن قفل در،پوشیدن لباس،گره زدن بند کفش و.... خواهد بود. در صورت تداوم علائم و عدم درمان بموقع وکافی بیماری میتوان شاهد عواقب غیر قابل برگشت مثل اختلال دائمی عصب ،تحلیل عضلات کوچک دست وکاهش شدید قدرت آنها ودر نهایت ازکارافتادگی ونقص شدید عملکرد دست خصوصا کارهای ظریف شد.     

روش ها واقدامات تشخیصی :

 با توجه با علائم این بیماری مواردی که می تواند علائمی شبیه به این سندرم را تقلید نمایند شامل موارد درگیری ریشه های اعصاب گردنی ،درگیری اعصاب شبکه بازوئی، نوروپاتی عصب مدین در قسمت های فوقانی بازو،نوروپاتی سایر اعصاب دست(رادیال-اولنار)،انواع نوروپاتی های عمومی،آرتروز استخوانچه های مچ دست ،تنوسینویت دکروان، سندرم لرزش دست و بازو،آرتروزمفصل اول شست دست،فنومن رینود،نقرس میباشد. تشخیص بالینی از طریق اخذ شرح حال و معاینه وانجام تست های اختصاصی شامل علامت تینل، فالن و کمپرشن تست می باشد. انجام سونوگرافی و ام آر آی می تواند آثار فشاری را بر عصب نمایان سازد. تزریق کورتیکواسترویید و ماده بیحس کننده خاصی درصورت رفع سریع علائم نشانگر علت ایجاد علائم هستند. رادیوگرافی ساده از مچ دست نیز در موارد شک به ناهنجاری استخوانی، شکستگی، توده ها و بیماری های فرسایشی بافت همبند و استخوان نظیر آرتروز کمک کننده می باشد.انجام تست های ازمایشگاهی نظیر قند خون ،هورمون رشد، ESR ، هورمون های تیرویید،فاکتور روماتیسم، و هر یک به تشخیص علت زمینه ای ایجاد سندرم کمک میکنند.در نهایت بهترین روش تشخیصی نوار عصب وعضله که شامل آزمون جریان هدایت عصبی والکترومیوگرافی می باشد. این آزمون برای تایید تشخیص و رد نمودن سایر بیماری هاست که بجز اثبات وجود بیماری در تشخیص سایر ضایعات همراه، مرحله وشدت بیماری، ارزیابی تاثیرات روش های درمانی کمک کننده است.

اصول پیشگیری ومراقبت های اولیه :

در موارد ثانویه که بدلیل تاثیر بیماری های دیگر ایجاد شده است با درمان بموقع آن بیماری می توان از شدت علائم سندرم مچ دستی کاست. در مورد پیشگیری ازبیماری می بایست از فشار بیش از حد بر مچ دست خصوصا کارهای تکراری مثل چلاندن لباس،کاهش فشار بر مچ دست و..... در خصوص مواردیکه بطور خفیف مبتلا شده اند استفاده از مچ بند های خاص(ارتوز)،بکار گیری متناوب کمپرس یخ ، کشش انگشتان و مچ دست، استراحت دادن کافی به دست وپرهیز ازکار مداوم وسخت با دست تا حدی میتواند از پیشرفت بیماری و شدت علائم بکاهد. مصرف داوهای ضد التهاب و ویتامین گروه ب نیز در کاهش علائم موثر است.

روش های درمانی متداول :

به همراه استفاده از اسپلینت مصرف ضد درد های غیر استروئیدی یا تر کیبات خوراکی استروییدی ضعیف نیز توصیه شده است. کاهش حرکات و فشار برروی مچ دست نیزخصوصا در حالات خم شدن وب از شدن توام با اعمال زور بر مچ دست لازم می باشد.استفاده از کمپرس یخ بعد از انجام فعالیت روی مچ دست نیزدر کاهش التهاب ورفع علائم سودمند است. تکنیک های متعددی برای تزریق استرویید در این ضایعه پیشنهاد می شود.از تریامسینولون یا ترکیبات مشابه به همراه ماده بیحس کننده درچند نوبت تزریق استفاده می شود.افزایش حجم ناحیه بدنبال تزریق دارو تا چند ساعت پس از تزریق احساس ناخوشایندی را دربیمار ایجاد می نماید ولی آثار بهبود در علائم بیماری ی درخلال 24 تا 48 ساعت پس از تزریق مورد انتظار است.در مواردی مانند شرایط مزمن و طول کشیده، ضعف شدید عضلات مربوطه و شروع تحلیل عضلانی که بطور معمول به درمان های نگهدارنده و طبی پاسخ داده نمی شود؛ جراحی وآزاد سازی عصب در نظر گرفته می شود و  مشاوره الکترودیاگنوز در شناسائی این مرحله وشدت وحدت نوروپاتی بکار می رود.روش معمولی برش در مچ دست و قطع رتیناکولوم و آزاد سازی عصب و روش اندوسکوپیک دارای تاثیرات برابر هستند هرچند امکان ایجاد بافت جوشکاهی در روش اندوسکوپی بسیار نادر است.درمان جراحی از نظر بهبود الکتروفیزیولوژیک وکاهش علائم بهبودی بخش تر از تزریق استرویید در موارد با علل اولیه وناشناخته بیماری است.

عوارض در مان های رایج:

 بطور کلی عوارض درمان شیوع کمی دارند.  ضد درد های رایج که درکاهش علائم مراحل اولیه بیماری بکار گرفته می شوند دارای عوارض بالقوه گوارشی،کلیوی وکبدی هستند.  داروی های ضد التهابی کورتیکواستروئیدی تزریقی  نیز میتوانند موجب تحلیل پوست،پارگی تاندون و آسیب به عصب مدین در هنگام تزریق شوند.از عوارض نادر جراحی ،آسیب عصب مدین بطور تصادفی می باشد که موجب از دست رفتن عضلات تحت پوشش در دست مبتلا خواهد شد.حتی بدون ایجاد این عارضه برش ناکافی رتیناکولوم در حین جراحی موجب عود عوارض خواهد شد. ایجاد اسکار(جوشگاه)،هماتوم،چسبندگی تاندون ها  ودرد های سوزشی ناشی از اختلال اعصاب سمپاتیک ازعوارض دیگر اعمال جراحی میباشند.

نقش توانبخشی در مدیریت بیماری

استفاده از ارتوز ها یا اسپلینت ها در زاویه خنثی وبی حرکت سازی مفصل مچ دست خصوصا در ساعات شب که قابل تحمل تر هستند، بهره گیری از عوامل فیزیکی تولید کننده حرارت وتا حدودی لیزر پرتوان همچنین کار درمانی از روش هایی است که از طریق حرکات کششی غیر فعال و متناوب درمواردی که علت بیماری استفاده مفرط ازمچ وعضلات باشد تا حدودی کاربرد دارد.

توصیه های طب سنتی : (بعنوان مکمل درمان نه جایگزین)

 استفاده از موادی که موجب کاهش التهاب می شوند برای درمان توصیه شده اند که در موراد خفیف بالنی قابل توصیه هستند از جمله این موارد به زنجفیل و پودر سنجد، سویا و  .... می توان اشاره نمود. در مصرف زنجفیل افراد دارای فشارخون و حساسیت توجه کافی را مبذول داشته وپودر سنجد نیز میتواند موجب یبوست شود.

مدیریت بیماری : (باید ونباید ها و نحوه نگهداری بیمار)

با توجه به شیوع بیماری در بین بانوان خانه دار در سن میانسالی تا حدودی کاستن از حجم کارهای تکراری وفعالیت شدید دست ها با بکارگیری دستگاه های موجود، توزیع امور خانه داری در کل ساعات شبانه روز، تهیه برخی از فراورده های غذایی که نیازمند آماده سازی هستند از بازار و نقش آفرینی سایر اعضای خانواده در امور منزل تا حدی از بار کاری فرد مبتلاء خواهد کاست.همچنین درکار روزمره از ابزاری استفاده شود که دسته انها از مواد پلاستیکی ارتعاش گیر درست شده باشند. 

آدرس: :مازندران _ تنکابن _ میدان شهید شیرودی _ جنب اداره ی آموزش و پرورش _ ساختمان پارس _ طبقه ی دوم _ واحد ۱۸